Andermatt – Vught, 27 juli – 19 augustus 2008
Langs de Rijn, Moesel en Eifel.
Een reis met hindernissen!

zicht op de rijn
Zicht op de Rijn ter hoogte van Bingen.

Voor de zomer van 2008 hadden we het volgende plan in gedachten:

Per trein naar Andermatt in Zwitserland en van daaruit via de Rijn (die niet ver van Andermatt ontspringt), Bodensee en Moesel terug naar Nederland. Daarbij de Rijn volgend tot Koblenz, daarna de Moesel tot Trier/Metz en afhankelijk van tijd/weer/moraal verder naar huis fietsen of de trein terug.
Dat plan is ook goeddeels zo uitgevoerd, maar we werden dit jaar – voor het eerst in al onze fietsvakanties sinds 1990 – getroffen door serieuze materiaalpech die niet door onszelf kon worden gerepareerd: een kromme achteras en beschadigd freewheel! Terugkijkend verklaart dat namelijk ook alle klachten die wij sinds de aanschaf van deze nieuwe Cannondale over de fiets gehad hebben: volkomen onverklaarbare kraak-, piep-, tik- en schuurgeluiden die willekeurig optraden, maar altijd ergens rondom het aandrijfmechanisme!→

Jonne met wiel
Wie kan dat wiel repareren???


Het freewheel kon in Zwitserland niet worden gerepareerd of vervangen (het was NB een Zwitsers freewheel!), daar zou teveel tijd mee gemoeid zijn, en daarom is uit Nederland door de leverancier van de fiets (Rijwielpaleis Bilthoven) een nieuw achterwiel opgestuurd. Daarop moest ik zelf weer de band, cassette en schijfrem monteren die van het andere wiel afkwamen.

De hele grap heeft ons 4 fietsdagen gekost, maar we hebben daardoor wel de Waterval bij Schaffhausen (waar de pech na één week fietsen toesloeg) uitvoerig kunnen bekijken en ook hebben we extra tijd gehad voor museumbezoek. We voelden er weinig voor om in een zo vroeg stadium van onze vakantie deze al af te breken en met de trein terug te gaan. ↓


Marc in Werkplaats
Zo'n werkplaats wilde ik altijd al hebben. . .
Nadat het nieuwe wiel uit Nederland was gearriveerd bij de fietsenmaker in Weil am Rhein, moesten de onderdelen van het oude wiel (band, schijfrem en cassette) worden overgezet.
Dat moest ik zelf doen omdat er geen monteurs beschikbaar waren.
Steilstukkie
Naar boven toe moesten we
sowieso afstappen!

Tijdens onze tocht langs de Rijn en rondom de Bodensee bleek toch wel dat het fietsen langs die vrij vlakke stukken ons niet heel erg kon boeien, en vooral na Basel zitten er stukken in met vrij veel industrie en weinig bochten, waardoor we besloten om een deel door het Zwarte Woud te fietsen. Dat bleek een goede keus. De Moezel is weer wat interessanter dan de Rijn, wat kleinschaliger en met een omgeving die door de vele wijnterassen leuker is om doorheen te fietsen.
Eenmaal bij Trier besloten we dat de Moezel verder volgen niet veel nieuws zou bieden (het mooiste stuk zit inderdaad tussen Koblenz en Trier) en zo ontstond het plan om via de Eifel terug naar Nederland te fietsen. In de Eifel is een groot aantal prachtige fietsroutes uitgezet, veel vrijliggende fietspaden en door een prachtige natuur, en dat bleek een gouden greep. We hebben het mooiste deel van de vakantie vlak bij huis gevonden, met uitzondering van de eerste 2 dagen toen we nog in de Zwitserse Alpen hebben gereden. Het weer is deze vakantie heel goed geweest, met vooral in de eerste week temperaturen boven de 30° en weinig afkoeling 's-nachts. Langs de Rijn hebben we een ochtend in de stevige regen moeten fietsen, verder viel er een verspreide bui. Ook de wind was ons meestal gunstig gezind, alleen van Mainz naar Bingen hadden we krachtig de wind tegen.


De route van dag tot dag:



Een van de verrassingen van deze vakantie. . .

. . .was het dal van de Kyll in de Eifel.


De pijltjes ↓ ↑ ← → aan het eind van sommige tekstkolommen geven aan of je voor het vervolg naar beneden/boven of naar links/rechts moet lezen. Een foto over de gehele breedte is altijd een scheiding (einde van hoofdstuk). Combinaties zijn ook mogelijk: →↑ betekent dat je in de rechterkolom weer helemaal bovenaan verder moet lezen.

Vught – Andermatt

Zondag 27 juli.
Andermatt (bij de Gotthard tunnel) kan per trein op twee manieren bereikt worden: via Basel en via Belinzona. De City Nightline naar Basel bleek al vol te zitten voor een langere periode, maar in de trein naar Milaan (en dus naar Belinzona) was nog ruim plaats. Op naar Belinzona dus! ↓

Hoge fietsinstap
In Zwitserland zijn de treinen en stations goed ingericht voor fietsers. Sommige wagons hebben echter een nogal onhandige, hoge instap zoals op de foto is te zien. Er staat dan wel altijd iemand klaar om je te helpen met in- en uitladen.

We fietsen vanwege het mooie weer in Nederland naar Utrecht, eten daar wat op het station en stappen in de CNL. Het fietsencompartiment is ijskoud door de airco, maar onze coupe is onaangenaam warm. We roepen het personeel erbij, en dat probeert van alles, maar we laten uiteindelijk het raam openzetten. Pas in Keulen, als er nieuw personeel op de trein komt, wordt het opgelost: we verhuizen naar een andere wagon, en dat is een stuk beter! →↑


Vanuit onze coupe zien we nog een heel stuk van de Rijn voorbijkomen maar we slapen verder uitstekend totdat we om 5.15u opstaan, ontbijten en om 6u 's-ochtends vroeg in Belinzona op het station staan. Het is er 22° met stralende zon.

Fietsroutebord
Zwitserse degelijkheid. Dat gold helaas niet voor onze Zwitsere achternaaf!

We drinken koffie, stappen in de trein die ons naar Göschenen terugrijdt, daar stappen we over op de tandradbaan naar Andermatt en om 8.30u staan we daar op het station kant en klaar om de Oberalp te gaan beklimmen! Het spoorwegpersoneel is steeds behulpzaam met het in en uitladen van de fiets. Er is een vrachtruim met hoge instap, en alleen krijg je daar de fiets niet in.
De aanduidingen van de fietsroutes zijn in Zwitserland zeer goed aangegeven en op veel plaatsen staan weer borden met informatie over die route. Ook overige fietsvoorzieningen op stations en daarbuiten zijn goed geregeld.



Andermatt – Illanz

Maandag 28 juli, 74 km.
Wij rijden de komende week de R2 route van Veloland Schweiz, de Rijnroute. Vanuit Andermatt moet de Oberalppas worden beklommen, 600 meter hoogteverschil in 11 km. Met 7 grote haarspeldbochten klimmen we 400 meter boven Andermatt uit (7%), af en toe langs de spoorbaan fietsend, daarna komen we in een prachtig bergdal (4%) waarin wij parallel aan de spoorbaan naar de pashoogte van 2046 meter toe fietsen. Het is prachtig weer, zonnig met wolken, waardoor we niet in de directe zonneschijn de klim hoeven te maken. We hebben 2:20u nodig om boven te komen. Het is erg druk op de pas en we nemen er een ijskoffie met wat te eten erbij op een zonnig terras. Veel motorrijders, fietsers en wandelaars die met de trein zijn gekomen. Je kunt hier zeer goed wandelen en er zijn 10-tallen wandelingen uitgezet. Veel mensen gaan inderdaad naar de oorsprong van de Rijn, maar wij willen fietsen en storten ons in de mooie afdeling met 10 grote haarspeldbochten in de richting van Tschamut. Dalend is het nog koud, en we doen handschoentjes en windjack aan.↓

De jonge rijn
De nog jonge, smalle Rijn.

Het berglandschap is hier erg mooi, en later tijdens deze vakantie verlangden we eigenlijk wel vaak terug naar deze omgeving. Bij Tujetsch is het al weer broeierig warm aan het worden, en dat zal het vandaag ook blijven met temperaturen tot 30°. Bij Sedrun gaan we minder steil dalen tot we bij Disentis aankomen. Daar kun je over de autoweg blijven rijden, maar de R2 gaat nu over een onverhard pad verder, de nog jonge Rijn volgend. Een heel mooi traject.→↑


Er zijn veel fietsers op dit stuk, we hebben soms een gesprek, en een van hen maakt foto's van ons om op zijn eigen website te plaatsen. Bij Trun is een omleiding vanwege werkzaamheden (dat had ik thuis al op de website van Veloland Schweiz gelezen), maar omdat er vandaag niet wordt gewerkt kunnen we die omleiding (over de hoofdweg) omzeilen.

Voorbij Disentis op prachtig pad.
Prachtig pad na Disentis.

We moeten daarvoor de fiets wel tegen een onmogelijk steil stuk opduwen (echt maar 2 stappen achter elkaar en dan weer uitrusten. Iemand die voor ons loopt gaat een paar keer schuivend onderuit), maar komen daarna weer op een prachtig, woest stuk. Als we Tavanasa naderen, vallen er wat regendruppels en we schuilen in een spoortunnel voor een overtrekkende bui.
Soms staan de routeborden verborgen achter een struik en op zeker moment rijden we als ganzen achter een familie aan die linksaf slaat terwijl we eigenlijk rechtdoor zouden moeten. Daar komen we een paar honderd meter later achter als we met zijn allen vastlopen in een hoop groen naast een station. Terug naar de route dus en die brengt ons in Illanz waar we na wat zoeken en proberen een rustige kamer vinden in het even buiten het dorp gelegen 'Landgasthof Zum Glenner' waar we ook 's-avonds heel lekker kunnen eten.



Illanz – Jenins

Het Rijndal voorbij Chur
Het Rijndal tussen Chur en Jenins.
mac op fietspad
Op weg naar Felsberg.

Dinsdag 29 juli, 57 km.
Als we opstaan schijnt de zon vol in de kamer, als we later wegrijden is het flink bewolkt. Tot aan Versam moet er nu weer geklommen worden, in totaal 240 hoogtemeters (dat wordt keurig op de fietsborden vermeld) en daar zitten stevige klimstukken bij. Soms valt er een spatje regen maar de zon wint terrein.
Tijdens de pittige klim naar Carrera begint onze tandem weer onverklaarbaar te kraken, tikken, zuchten en schuren. Het geluid dat ons al vanaf de aanschaf van deze fiets (18 maanden geleden) zorgen baart en behoorlijk irriteert omdat wij, nóch de fietsenmaker kan achterhalen wat de oorzaak is. We weten nu dat het de voorbode is van nog veel meer pech later deze week!

Na Versam is er een prachtig zicht (Ruin Alta) op de Rijnschlucht vanaf een mooi uitkijkpunt op de hoge, steile rotswanden. We dalen dan weer snel naar Bonaduz voor boodschappen en koffie en dalen dan verder naar de Rijn toe, steken die over en klimmen bij Tamins steil het dorp in om er aan de andere kant weer uit te dalen om onze route langs de Rijnoever te vervolgen.

Rijnschlucht
De Rijnschlucht.

Bij Felsberg lunchen we in de schaduw van de bomen (het is al 27°) en rijden dan de fietsroute om Chur heen (langs de rivier – we hebben geen zin om de drukke stad in te rijden), en gaan verder naar Zizers, nemen daar de variant die via Landquart gaat en komen bij het kanaal weer uit op de R2. We komen dan in een leuk dorpje waar een nog leuker B&B staat waar we aanbellen. Het stond langs het fietspad al aangekondigd. We bellen nog een keer, en nóg een keer, maar er wordt helaas niet open gedaan! Dan maar verder naar Jenins waar we zonder problemen iets vinden in 'Gasthof Zur Traube'. Tijdens de wandeling die we later maken naar het in de bergen gelegen 'Heidihof', hebben we een mooi overzicht op het Rijndal en de omringende bergen.



Jenins – Hard

Bij Jenins
Bij het naderen van Jenins rijden we een kleine omleiding omdat de hoofdroute niet toegankelijk is ivm. met werkzaamheden. We passeren de eerste wijngaarden en rijden door een indrukwekkend landschap. Ook de hoge bergen aan weerszijden van het dal dragen daaraan bij.

Woensdag 30 juli, 82 km.
We staan vroeg op en zien dat het een prachtige dag moet gaan worden: veel zon en veel blauw. Na het ontbijt rijden we over een smal weggetje door de mooie wijngaarden via Maienfeld en Fläsch naar de Rijn waar een prachtig asfaltpad gecombineerd met gunstige wind én een mooie omgeving op ons liggen te wachten. Er zijn veel fietsers op pad en tot aan Trübbach/Balzets volgen we de linkeroever en steken dan over naar Liechtenstein. We rijden dan ook niet meer vlak langs de autoweg, want in het smalle rijndal liggen aan de Zwitserse zijde autoweg en fietspad naast elkaar. In Liechtenstein is het wat rustiger. We schieten wel lekker op, maar de fiets kraakt weer hinderlijk en bij een bankje in de schaduw ga ik aan de slag om te zien wat het probleem kan zijn. Alle bagage eraf, de remmen helemaal opnieuw afgesteld, spatbord verder van de band af, alle schroeven gecontroleerd enz. enz. maar het maakt allemaal niet uit. Na 40 km. fietsen verdwijnt het geluid wel weer, maar het komt morgen vast weer terug!
We drinken koffie in Eschen, doen boodschappen in Ruggel en als we de Oostenrijkse grens passeren houden we een lunchpauze bij een padvindershut. Het is nu heet (32°) en het vervolg van de route, waarbij we in steeds drukkere gebieden komen, is wat eentoniger en vermoeiender door het geluid van het autoverkeer.

Kraakfiets
Waar zit die kraak????
Vanaf de 2e dag van deze vakantie keert het ellendige gekraak, gepiep, en geschuur weer terug in de fiets. Een buitengewoon hinderlijke ervaring. Later wordt pas duidelijk wat er aan de hand is…

Vooral ter hoogte van Diepoldsau waar we het traject van de 'Alter Rhein' volgen en de autoweg ook vlak langs het fietspad ligt, is dat vervelend.
In Fussach (we zitten nog steeds in Oostenrijk – bij de Bodensee) proberen we een kamer te vinden maar die zijn allemaal bezet, dus gaan we door naar Hard waar we wel snel een mooie kamer vinden, maar het is wel weer een warme kamer. Veel hotels hier zijn niet echt berekend op de hitte van de laatste dagen. Tijdens het theezetten laten we ook nog de stoppen doorslaan omdat onze dompelaar kortsluiting maakt in het snoer! Gelukkig is er per kamer een aparte groep in de stoppenkast op de gang (die ik na wat zoeken weet te vinden) dus kan ik zelf de storing weer opheffen.
We lopen naar de haven, vinden een leuk restaurant waar we heerlijk kunnen eten en een mooi uitzicht op de Bodensee hebben. Het is een zomerse avond met ook later wat onweer.


wingaarden
Door de wijngaarden op weg naar de Rijn.
Liechtenstein langs de rijn
Bij het passeren van Liechtenstein rijden we eerst nog op de linkeroever, maar bij de eerste de beste brug steken we over naar het belastingparadijs. Het fietspad ligt daar nl. vrij van het autoverkeer in tegenstelling tot de Zwitserse kant waar het fietspad direct langs de autoweg loopt.


Hard – Eriskirch

Bodensee
Rustpunt langs het Bodenmeer. Op de fietspaden rondom dit meer is het in de zomer erg druk en sta je soms in een file voor spoorwegovergangen of stoplichten!

Donderdag 31 juli, 53 km.
Opnieuw stralend blauw en na het ontbijt gaan we eerst op zoek naar een dompelaar, want zelf thee kunnen zetten bij aankomst in een hotel is wel prettig. In Bregenz slagen we daarin en we nemen ook maar gelijk een ijskoffie om af te koelen. Het is om 11u al 25°.
De route langs het meer is schaduwrijk maar ook vol met fietsers, het is op het fietspad drukker dan op de autowegen!
Toch kunnen we lekker opschieten en we zijn al snel in Lindau maar we hebben geen zin om met deze hitte door het oude stadje te wandelen (het is eigenlijk een eilandje) zodat we er bij de ene brug op, en de volgende weer af rijden. Wasserberg, Kressbronn zijn snel gepasseerd en dan proberen we in Langenargen iets te vinden. We proberen 45 minuten allerlei adressen uit, maar die zijn allemaal al vol. Dan gaan we maar door naar Eriskirch, belanden bij de VVV en die weten voor ons een adres in Dilmanshof, 2 kilometer verder en niet direct langs het meer. In 'Landgasthof Zur Klause' hebben we een mooie grote kamer met bankstel en veel ruimte, maar ook weer erg warm. Zelfs 's-nachts koelt het maar weinig af: 28°!
We maken een korte wandeling in de omgeving maar we worden belaagd door steekvliegen en muggen en dus keren we snel weer om waarna we in de tuin van het hotel gaan zitten, kaarten bestuderen, wat drinken en heerlijk eten.



Eriskirch – Dettingen

Vijdag 1 augustus, 76 km.
Als we om 6u opstaan is het in de kamer nog 25°! We hebben slecht geslapen in de warmte en ook veel last van muggen gehad. We vertrekken vroeg en er vallen wat regendruppels. Die zullen de hele dag door vallen, het is bewolkt, maar nooit langer dan 2-3 minuten, we fietsen gewoon in zomerpak.
Door het stille, groene Seewald rijden we terug naar de fietsroute bij Friedrichshafen (dat is de stad waar de eerste Zeppelin is gebouwd – er is ook een museum en de fabriek staat er nog steeds. Je kunt rondvluchten met een Zeppelin boven de Bodensee maken).

krakende fiets
Waar komt dat gekraak vandaan?


We blijven steeds op de promenade rijden dicht langs de oever van het meer maar eenmaal buiten de stad komen we op een zeer druk en vervelend deel terecht met erg veel autoverkeer. Na Immenstad rijden we weer over een vrijliggend pad. Koffie in Hagnau en dan verder naar Meersburg en Unteruhldingen waar we pauzeren en kort schuilen voor een buitje. In Überlingen lopen we een stukje door de stad en in Ludwigshafen zitten we in een parkje op een mooi plekje langs de oever voor onze lunch. Tenslotte het laatste stukje naar Bodman waar we om 14:30u aankomen. Bij de VVV informeren we, het is nog vroeg en we hebben zin om door te gaan.

Rusten in het park
Park en haventje bij Ludwigshafen aan het Bodenmeer.

We maken de mooie klim naar Liggeringen door een fraai bos, vinden daar geen leuk hotel, maar via Langenrain komen we dan in Dettingen en daar heeft hotel 'Traube' een goede kamer met balkon en veel ruimte. We doen boodschappen zodat we op de kamer kunnen eten. We kunnen dat echter niet op het balkon doen want er barst een enorm noodweer los als we terugkomen van het boodschappen doen. Later op de avond, tijdens de ondergaande zon, zijn er weer prachtige luchten te fotograferen. De hele dag wordt enigszins verziekt door het niet aflatende gepiep, gekraak en getik v.d. fiets. We proberen van alles, inclusief bruut geweld, maar niets helpt. Al vanaf de servicebeurt vlak voor ons vertrek schakelt de achterderailleur niet goed in het zwaarste verzet en in het lichtste verzet klopt de aanwijzer niet. In het laatste deel van de tocht van vandaag probeer ik dat bij te stellen, en het wonder gebeurt: alle bijgeluiden zijn weg! Zou dat inderdaad het probleem zijn geweest? Slecht afgestelde derailleur?? Twee dagen later worden we met de neus op de harde feiten gedrukt!



Dettingen – Gailingen

Zaterdag 2 augustus, 85 km.
Als we om 9u wegrijden is het mooi weer, en als we om 18:30u in Gailingen (na veel gezoek én volle hotels) een goede kamer vinden, is het nog steeds mooi weer. Dit maakten we mee vandaag:
We rijden vanuit Dettingen snel naar de oever van de Bodensee en volgen die dan tot aan Konstanz. Omdat de velgrem op het achterwiel nog steeds erg 'bokt', probeer ik dat eerst weer te corrigeren, maar het blijft een slecht werkende rem. De rem vertoont deze kuren na de laatste servicebeurt!
We passeren het bloemeneiland Mainau, volgen de oever naar Konstanz en lopen door de mooie, oude stad op zoek naar wat sportzaken voor fietsbroeken voor Jonne en drinken nog een ijskoffie voor we de zuidoever van de Untersee gaan volgen. Dat is een goede keus, want het blijkt een erg mooie route te zijn die steeds over vrijliggende fietspad of rustige wegen door de dorpjes gaat. In Mannenbach lunchen we op een mooie plek langs de oever met uitzicht op Reichenau.

De versnelling v.d. fiets blijft raar doen, maar met veel instelpauzes lukt het om de bijgeluiden redelijk onder controle te houden (morgen weten we waarom). Na Steckborn volgt het mooie plaatsje Stein am Rhein waar we een jong, nederlands fietspaar ontmoeten dat al 4 weken onderweg is. Ze rijden de route van Benjaminse via het Rhônedal en de Rijn en zijn op weg naar Basel.
Na Stein volgt een korte, stevige klim door een prachtig bos en bij Gailingen klimmen we de steile weg het dorp in om te kijken wat er aan hotels is te vinden. Bij Annie Bossinger kijken we of er een kamer vrij is, ze is er niet en we besluiten door te gaan naar Schaffhausen, dat via een snelle route goed is te bereiken. We lopen daar rond, bekijken hotels (duur), vinden de drukte vervelend en besluiten weer om te keren naar Gailingen, maar informeren onderweg in Büsingen ook nog naar wat mogelijkheden, maar die zijn al vol. We rijden nu over de hoofdweg terug naar Gailingen en pas bij het 3e hotel ('Zum Eichelklauber' – op het kruispunt waar we anderhalf uur geleden ook al waren) is nog een kamer beschikbaar. De fiets moet op de parkeerplaats buiten staan, in het hotel is geen plaats. We kunnen er ook goed eten.



Gailingen – Schaffhausen

Waterval bij Schaffhausen
Rechtsboven op de rots staat de jeugdherberg. Wij brengen een halve dag door rond de waterval.

Zondag 3 augustus, 10 km.
Maandag 4 augustus.

Het plan is om vandaag eerst langs de waterval bij Schaffhausen te gaan en daar wat rond te kijken om daarna te zien hoever we richting Basel kunnen komen. We hebben bij vertrek achter ons felle zon, voor ons regenwolken. We dalen snel naar Büsingen toe, en dan weer langs de oever naar het centrum van Schaffhausen. De waterval is het beste te bekijken vanaf de andere kant van de Rijn en de aangegeven route naar Schloss Laufen voert ons daar ook mooi heen. We steken de rivier over en rijden dan over een onverhard pad, langs de oever naar de waterval toe. We kunnen het geluid ervan al horen! Er zitten een paar heel pittige (20%) klimmetjes in dit stuk en op een daarvan horen we een klap uit het freewheel komen en lijkt het of de ketting niet goed op de tandwielen blijft liggen, want we trappen gewoon door het freewheel heen. Door alle problemen met schakelen de afgelopen dagen, denken we dat het ook dat wel weer zal zijn en we lopen de laatste 150 meter naar de ingang van Schloss Laufen om daar eens te bekijken wat er aan de hand is. We zijn nog erg vroeg en Jonne gaat op haar gemak de waterval bekijken terwijl ik de fiets inspecteer.
De ketting ligt nog gewoon op de tandwielen, en blijft daar ook keurig op liggen, maar als ik een beetje kracht zet (met de hand) zie ik al wat er aan de hand is: het palletje in het freewheel dat moet zorgen voor het in beweging krijgen en houden van het wiel is afgebroken en we kunnen nu voor- en achteruit trappen met als resultaat een hoop geraas maar geen beweging! →↑

Nog 10 minuten...
Schaffhausen: niet wetende dat 10 minuten later die tandem onbruikbaar zou zijn… Op het onverharde pad langs de andere oever, op weg naar de waterval, zal ons freewheel het begeven! En dat leverde ons 4 dagen vertraging op.

Ik had gehoopt dat het alleen maar een probleem met de cassette zou zijn, want die kun je wel vervangen, maar dit is een serieuzer probleem dat we niet zelf op kunnen lossen en waar we een goede fietsenmaker voor nodig hebben. Belangrijker is nog dat we nu een hotel moeten zien te vinden. We gaan eens informeren bij de diverse mensen hier in de buurt die de situatie kennen. De meest bruikbare tip: waarom ga je niet naar de jeugdherberg die in Schloss Laufen zit? Dat blijkt ook dé gouden tip te zijn!
De jeugdherberg is open, er is plaats want er gaat net een hele grote groep weg, maar we kunnen er pas vanavond vanaf vijf uur in. Wel kunnen we de fiets en bagage in het fietsenhok stallen. Dat doen we, we kleden ons om zodat we kunnen gaan wandelen en gebruiken de rest van de dag om het gebied rond de waterval, én de waterval zelf eens goed te verkennen.
Het is een indrukwekkende waterberg die daar per seconde zo'n 12 meter naar beneden stort en door het fantastische weer dat het inmiddels is geworden, weten we ons uitstekend bezig te houden zonder de hele tijd maar over die tandem en de nog op te lossen problemen na te hoeven denken!
We gaan wel langs bij de VVV kiosk en horen daar dat er op het station van Schaffhausen net een nieuw Velostation is geopend, en daar gaan we (met de bus) ook maar eens langs om te horen wat zij voor adviezen hebben.
Ze zijn zeer vriendelijk en behulpzaam en we krijgen adressen van goede fietsenmakers en de Cannondale-dealer en keren weer terug naar de waterval. Daar gaan we met een boot een spectaculaire tocht maken waarbij je bijna de waterval óp vaart. Een prachtig gezicht die enorme watermassa tegemoet te varen!↓←


waterval
Lopend rondom de hele waterval. .
waterval
Met een bootje een rondvaart in de waterval. .

Om 17u staan we bij de jeugdherberg voor de deur. We richten onze kamer in en gaan daarna langs bij de 'moeder' van de jeugdherberg om te kijken of we via haar nog wat adressen en mogelijkheden zien. Ze is zeer behulpzaam, belt van alles op en zoekt via internet naar mogelijkheden. Er is één probleem, en dat is dat de meeste fietsenmakers morgen (maandag) gesloten zullen zijn! We zullen dus in ieder geval ook een dag extra in de jeugdherberg moeten blijven, en dat is gelukkig mogelijk. Naast de jeugdherberg zit een restaurant waar we een heerlijke forel eten en daarna besluiten we dat we naar de twee fietsenmakers in de buurt zullen lopen om te zien wat voor fietsenmakers het zijn, én of ze morgen open zijn. Binnen één uur slagen we daarin en weten dan twee dingen:

  1. ze zijn morgen niet open
  2. het zijn niet de fietsenmakers die we zoeken (dus doet punt 1 er ook niet toe!)

Dat betekent dat we morgen onze andere plannen moeten gaan uitwerken. We slapen heel goed.
Klik hier voor een kaart van de waterval!

Maandag 4 augustus.
Tijdens het ontbijt overleggen we met wat andere fietsers (er zitten er veel in de jeugdherberg) en krijgen nog meer adressen van goede fietsenmakers. Waaronder eentje in Stein am Rhein, die per trein goed bereikbaar is en die vanmiddag open is! We nemen het achterwiel uit de fiets en gaan daar als eerste mee naar het 'Velostation' in Schaffhausen om te zien of zij wat kunnen doen. De eigenaar loopt met ons mee naar een andere fietsenmaker (die als enige wél op maandag open is) maar die kan niets doen. En hoewel hij 80 jaar is, is hij de diegene die wél de juiste conclusie trekt (op dat moment) dat er meer aan de hand is met die achternaaf.→↑

Fiets in hok
Bij de jeugdherberg staat onze fiets in een hok te wachten op hulp. De bagage konden we er later natuurlijk van afhalen. Je krijgt bij de jeugdherberg een eigen sleutel voor dit hok. Er komen veel fietsers langs, want een dag later stond het hele hok vol!

We lopen wat rond met dat wiel tussen ons in belanden bij de VVV waar we van iemand het adres krijgen van zo'n grote mega-sportzaak (op een bedrijventerrein) die óók vandaag open is en waar ze een fietsenafdeling met reparateur hebben! We nemen een bus, nóg een bus, lopen dan een kilometer en staan voor een grote zaak waar we snel de fietsenafdeling binnenlopen.
Op dit moment denken wij nog steeds dat het probleem kan worden opgelost door een nieuwe cassette te monteren. Ze hebben gelukkig een passende met de juiste vertandingen (11-34) op voorraad! Wat een geluk, we kunnen morgen weer fietsen!

Pas bij het monteren van die nieuwe cassette blijkt dat het freewheel zelf naar de knoppen is en dat er véél meer moet gebeuren. Een nieuw freewheel of een complete nieuwe naaf is wel leverbaar, maar dat duurt dagen voor ze die in huis hebben.
De monteur heeft een oplossing: hij gaat met ons wiel naar een ervaren vakman waar hij vandaag toch nog naar toe moet en komt het dan later naar ons brengen bij de jeugdherberg!
Een ding weten we nu zeker: de Zwitsers zijn buitengewoon vriendelijk én behulpzaam! Wij doen verder boodschappen om op onze kamer te kunnen eten en bespreken alvast de verdere plannen.

Om 19:30 staat de fietsenmaker bij de ingang en komt met het slechte nieuws: met dit wiel kan beter niet meer gefietst worden, en als ik het in de fiets monteer en wat probeer te rijden is dat al snel duidelijk, het freewheel is echt stuk. We hoeven helemaal niets te betalen voor al het werk en de tijd die hij er in heeft gestoken.
We zullen nu wel een ander plan moeten maken. We slapen gelukkig goed!


Zou het werken??
Als ik het wiel weer terugzet blijkt al snel dat we met deze fiets niet meer kunnen rijden. Iedere trap we geven doet het freewheel gewoon loos doorslaan. Reparatie in Schaffhausen blijkt later niet mogelijk te zijn, we zullen naar Basel moeten!


Schaffhausen – Weil am Rhein


Fietsenmaker Hafner
Fietsenmaker Hafner in Schaffhausen aan het werk.
Hier blijkt uiteindelijk dat niet de cassette het probleem is, maar dat het freewheel kapot is en dat de as zelf ook krom is geworden. Ook Hafner kan dat niet voor ons repareren binnen korte tijd, en zo ontstaat het plan om dan maar een nieuw wiel uit Nederland te laten opsturen.

Dinsdag 5 augustus
Woensdag 6 augustus. Per trein.

Fietsen gaat dus niet meer, maar we willen ook niet onze vakantie nu afbreken en dan met de brokstukken naar huis gaan. We bellen eerst onze verzekering op, daarna onze fietsenmaker in Nederland (Rijwielpaleis Bilthoven) en richten ons dan op de volgende stap. De fietsenmaker in Feuerthaler (de andere oever van Schaffhausen) is een echte specialist en die bezoeken we als eerste. Het regent een beetje, en de vrouw van de jeugdherberg die ons al twee dagen uitstekend helpt, doet dat ook nu weer: de fiets gaat met mij en alle bagage erbij in de laadruimte van een tsjoek-tsjoek (zo'n scooter met een laadbak), Jonne mag voorin (er is maar plaats voor twee) en ze brengt ons naar die fietsenmaker toe! Die gaat meteen aan de slag en ziet al snel wat het probleem is: de as is ook nog eens krom en echt de hele naaf moet worden vervangen!! Er wordt opnieuw gebeld met de fietsenmaker in Bilthoven, met Cannondale in Basel en tenslotte komt dit uit de bus: Het Rijwielpaleis stuurt met DHL een wiel op naar een fietsenmaker in Weil am Rhein in Duitsland, op de andere rijnoever tegenover Basel. Het kan niet naar een Zwitsers adres, want dat kost ivm douane enz. vele dagen extra. Hij stuurt een wiel zonder band, schijfrem en cassette, want die kunnen er dan door de andere fietsenmaker weer op worden gezet. Nou moeten wij dus alleen nog in Weil am Rhein zien te komen!

Toren in Basel
Toren van stadhuis in Basel.
Cannondale tandem
Zou het straks weer in orde zijn?

De fietsenmaker in Feurthaler heeft een goede reistip: vanaf Schaffhausen moet je de trein nemen van de Duitse spoorwegen naar Basel, en niet de Zwitserse, want die laten je via Zürich omreizen. Wij dus naar het station lopen, dat is gelukkig niet zo ver, waar we een kaartje kopen naar Weil am Rhein via de DB. In feite hebben we een Baden-Württemberg Ticket, en daarmee kunnen we hele dag reizen met maximaal 5 personen. En ook nog geldig als we naar Basel toe willen! We moeten één keer overstappen (samen met nog 5 andere fietsers) en rennen onze longen uit het lijf met alle bagage en de fiets, maar het lukt, en zodoende staan we om 13:30u in Weil am Rhein op het station. Jammer is nu wel dat we een leuk traject langs de Rijn niet met de fiets hebben gedaan. (Maar dat hebben we in 2018 ingehaald!)

Noodadressen
Met hulp van het personeel van de jeugdherberg verzamelen we adressen, telefoonnummers en andere gegevens van fietsenmakers in de omgeving waar we langs kunnen gaan of die we moeten bellen. Ook de achterkant staat helemaal vol.

De fietsenmaker waar we naartoe moeten zit vlakbij het station, en hij regelt voor ons dat we in het hotel vlakbij het station een kamer krijgen. We zullen wel zelf het wiel in orde moeten maken want een van zijn monteurs is ziek, de ander op vakantie. Maar zijn werkplaats staat tot onze beschikking. Wij nemen snel weer de trein naar Basel en weten ons daar de rest van de middag en avond goed te vermaken. Het is opnieuw prachtig weer en het is ook een plezierige stad.

Woensdag 5 augustus.
We staan al vroeg bij de fietsenmaker op de stoep en zien een UPS wagen wegrijden, maar helaas, ons wiel is nog niet gearriveerd en zal vandaag ook niet meer komen, want alle leveranciers zijn al geweest. Dat is weer even een domper, want nu moeten we nog een dag rondlopen in een plaatsje waar we vrijwillig niet naartoe zouden zijn gegaan! We nemen eerst maar eens een ijskoffie, kopen een nieuwe zonnebril voor mij en gaan dan naar het Vitra Design museum dat in Weil blijkt te liggen. En dat blijkt een erg mooi museum waar we een uitstekende rondleiding krijgen en onze tijd goed besteden. Terug in het dorp lopen we nog wat naar de buitengebieden in de hoop dat daar nog wat valt te doen, maar we lopen een beetje doelloos rond voor we naar het centrum teruggaan en vlakbij het hotel op een terras gaan eten. Het is de hele dag drukkend warm weer, en de hotelkamer is vrij benauwd.



Weil am Rhein – Breisach

Fiets wacht op betere tijden
Wachtend op betere tijden. . .

Donderdag 7 augustus, 62 km.
We staan op, pakken alles in, ontbijten en wachten dan weer tot 10u, want dan gaat de fietsenmaker pas open. Het is opnieuw heet weer. We nemen het wiel mee naar de fietsenmaker (de fiets staat al 2 dagen in de kelder van het hotel) en hopen dat het dit keer niet voor niets is. Als we de zaak binnenlopen zien we de doos al staan: HET WIEL IS ER!!! In één uur tijd zet ik band, schijfrem en cassette over van het oude op het nieuwe wiel en pak daarna het oude wiel weer in dat de fietsenmaker voor ons zal terugsturen naar Nederland. Voor het gebruik van de werkplaats hoeven we niets te betalen.
We gaan terug met het wiel naar het hotel om daar de fiets weer helemaal in orde maken. Op het oude wiel had ik velgremmen én een schijfrem, het nieuwe wiel is eigenlijk alleen maar voor schijfremmen bedoeld. Ik moet dus de rem wat bijstellen om toch ook de velgrem nog wat te kunnen gebruiken.

Nieuw naaf
De nieuwe naaf in het nieuwe wiel!

Gelukkig hebben we geen heel lange, steile afdalingen meer in vooruitzicht, alhoewel we later in de Eifel nog best wat klim en daalwerk hebben. We lunchen nog wat en om 13u mogen we!
En klaarblijkelijk moet alle agressie en opgebouwde energie van de afgelopen dagen eruit, want: we racen de 62 kilometer naar Breisach met een gemiddelde van 20 km/u! Vanuit de lucht hebben we waarschijnlijk een bromfiets geleken die – met een stofwolk achter zich – over de onverharde paden racete! We stoppen slechts één keer om even te eten, en daarnaast nog wat korte drinkpauzes. We komen zeer stoffig aan in Breisach en via de VVV vinden we een leuke kamer in Gasthaus Hunn. We hebben nog genoeg energie over om een flinke wandeling te maken door het mooie stadje met een smaakvol opgeknapte, oude kern en vlakbij onze kamer is een uitstekende gelegenheid om een Flammkuche weg te werken.



Breisach – Rheinau/Freistett

Rijn Elzas kanaal
Op weg naar Diebolsheim langs het Grand Canal d'Alsace. Je kunt (als je de wind mee hebt!) op zulke stukken flink opschieten, maar het is ook wel een beetje saai. Voor ons een reden om de komende dagen even wat van die Rijnoever weg te fietsen.

Vrijdag 8 augustus, 107 km.
Er vallen 's-nachts flinke hoosbuien, maar om 8u hebben we bij het opstaan alweer zon. Na het lekkere ontbijt direct weer naar de Rijnoever en dan met een krachtige wind in de rug er weer gelijk vol tegenaan. Nu direct op de hoge damweg rijdend kruisen we met 25-30 km/u op onze volgende bestemming af, en dat is Weisweil. We rijden nu ook langs het Grand Canal d'Alsace maar ter hoogte van het Rheinwald (na zo'n 12 km) rijden we ook de variant door dat bos om even wat anders te zien dan vrij rechte stukken met water er langs. We rijden niet naar Weisweil toe maar buigen weer af naar de Rijn, en op dit stuk weg hebben houtsnijders langs de weg allerlei sprookjes- en fantasiefiguren uitgezaagd in boomstammen en langs de weg neergezet. Een buitengewoon vrolijk gezicht!


Er volgt nu weer een lang recht stuk (10 km) naar Diebolsheim, over de D20 naar Rhinau en dan met de pont naar de Duitse kant. Daar willen we eindelijk wel eens koffie drinken en dat lukt bij een klein koffietentje langs de weg naar Kappel.
We gaan er daarna weer vol gas tegenaan, maar het gaat nu wel saaier worden met weinig wisseling in het landschap. Bij Ottenheim en Meissenheim goed opletten, want daar loopt de route over zand- en grindafgravingen in vol bedrijf en moet je soms onverwachte kanten op omdat er ergens een vrachtwagen staat. Ook de bordjes zijn soms moeilijk te vinden of gewoon afwezig. We rijden nu langs het overloopbassin van Plobsheim (die naam moet door Maarten Toonder zijn bedacht!) en willen op de rechteroever rijdend naar Kehl toe. De bordjes geven echter aan dat je linksaf moet slaan (bij de parkeerplaats de stuwdam over) en dat doen we maar, denkend dat er wel een nieuw pad zal liggen.

Hadden we maar in het boekje gekeken, dan hadden we gezien dat we gewoon rechtsaf hadden moeten slaan! We belanden nu via veel drukte in de buitenwijken van Straatsburg, schuilen in Neudorf voor een enorme stortbui en komen dan pas (met 10 km meer op de teller) in Kehl aan. We vervolgen onze weg langs de Kinzig die weer naar de Rijn toebuigt en geven nog even flink gas voor het laatste stuk naar Rheinau/Freistett. Daar gaan we eerst boodschappen doen en belanden dan in Gasthof Waldhorn. We kunnen er bij aankomst nog niet in, want ze gaan pas weer om 17u open, maar kunnen wel op het buitenterras wachten. Er valt soms wat regen en na het inchecken wandelen we nog wat rond in de hoop een kaartenwinkel te vinden, want we willen nu van die Rijnroute af die we te eentonig vinden. Maar alle winkels zijn al gesloten, dus hopen we morgen wat in een van de volgende steden te vinden. In het hotel kunnen we lekker eten.



Freistett – Busenbach

Even geen Rijn
In het Zwarte Woud. We hadden even geen zin meer in die Rijn!

Zaterdag 9 augustus, 72 km.
We staan om 6.30u op en rijden om 8.30u weg. Via wat omwegen – ik stuur eerst de verkeerde kant op – komen we toch op de route naar Scherzheim en Lichtenau, verder naar Greffern en bij Stollhofen belanden we dan op het terrein van Baden Airport, dat nu een museum is. We rijden daar een beetje over een onduidelijk pad, half door het bos, maar komen toch uit bij Hügelsheim waar we koffie drinken. Het gaat dan regenen en in regenkleding rijden we naar Rastatt.
I.p.v een regenbroek gebruik ik zgn. 'Rainlegs' en die werken prima. Je broek en bovenbenen blijven droog, de rest van je benen blijft lekker bloot, zodat je niet stikt van de hitte in je regenpak!

In Rastatt willen we twee dingen doen: Kijken of de trein naar Koblenz een optie is zodat we sneller bij de Moesel zijn of kijken of het Zwarte Woud geen leuk alternatief is. En dat laatste wordt het ook, want de trein naar Koblenz doet er 6 uur over en we moeten 4 keer overstappen! We kopen de benodigde kaarten en rijden via Muggensturm, Malsch en Ettlingen naar Busenbach. Ettlingen is trouwens een prachtig plaatsje met een mooi, oud centrum. In Busenbach komen we bij het station een fietser tegen die daar woont en die ons op een hotel in de straat tegenover het station wijst. We moeten wel 150 meter omhoog in een vrij steil straatje, en die andere fietser rijdt met ons mee, hij lekker op een licht fietsje zonder bagage, wij met onze stevige bepakking, maar gewoon omhoog trappend alsof we dit dagelijks doen! We komen uit bij hotel Sonne. Het is ook weer volop zonnig geworden en we eten later heerlijk in het centrum bij een Italiaan, de plannen besprekend voor de route van morgen.


Hier is de route van Freistett naar Bruchsal. Gereconstureerd aan de hand van kaarten en aantekeningen.

Busenbach – Bruchsal

Zondag 10 augustus, 77 km.
Het is prachtig blauw en zonnig als we om 6.30u opstaan. We hebben een heerlijk ontbijt en rijden om 8.30u weg na de fiets nog even gesmeerd te hebben met een spuitbus van de hoteleigenaar.

We klimmen de weg het dorp uit, het vervolg van de klim waar we gisteren bij binnenrijden al aan waren begonnen, nemen de afslag naar Karlsbad en daarop weer de afslag naar de Schwarzwald Radweg. Dat is even wat zoeken, maar we komen er wel bij uit. Het is een prachtige route door veel bos en langs rustige dorpsstraten. We volgen de route tot Ittersbach, slaan af naar Feldrennach en buigen tenslotte noordwaarts naar Ottenhausen waar we koffie drinken.
Het vervolg gaat via Ellmendingen, Nöttingen en onder de E52 naar Sperlingshof. Allemaal mooie, rustige stukken. Dan een stuk recht tegen een heuvel op (18%) waar we gaan lopen en daarna dalen via Bilfingen naar Stein. Daar zoeken we een tijdje naar de goede weg naar Nussbaum. Door een foute aanwijzing van een fietser onderweg komen we daar wel, maar via de bosweg langs Heimbron. Ook in Nussbaum zelf is het vervolg van de route zeer moeilijk te vinden en een behulpzame familie waar we gaan vragen roept zowat de hele straat erbij!


Uiteindelijk gaan de 2 zoontjes op hun mountainbikes ons vooruit en navigeren ons door een wirwar van straatjes en bospaden naar een prachtig, steil dalend bospad door het Groser Wald. Een aparte belevenis en onduidelijk of dit de door ons gezochte route is, maar mooi is het wel! Bovendien komen we in het bos uiteindelijk ook weer de routebordjes tegen. We rijden nu het traject van de Heidelberg-Schwarzwald-Bodensee (HSB) route.

In Bretten vinden we het nog te vroeg om een hotel te zoeken, en met hulp van een passerend fietsstel rijden we naar Diedelsheim waarvandaan we tenslotte in Bruchsal uitkomen. We zoeken daar vrij lang naar een hotel, sommige hotels uit onze gids liggen kilometers verder of zijn gesloten, en tenslotte wordt het Poseidon. We eten in een Biergarten en gaan daarna nog wat van de stad verkennen. Wij zitten in een lelijk, grijs gedeelte, maar we komen wandelend uit bij het grote slot in het oude centrum en dat is werkelijk een schitterend stuk met een groot park, binnenpleinen en een gezellig cafe/restaurant.


Boerenland
De omgeving van Nussbaum. Vergelijk deze boom eens met de boom op de Kruisberg in Limburg (kijk maar). Ook het landschap heeft wel wat van elkaar weg!
Kasteelspiegel
Het kasteel in Bruchsal. Verrassend hoe in zo'n grijze en grauwe plaats als Bruchsal dan toch weer een mooi kasteel staat in een prachtig park en met een aangename sfeer eromheen.


Bruchsal – Altrip

Maandag 11 augustus, 74 km.

Fietsroutebord in Zwarte Woud

We ontbijten op de kamer en rijden om 7.45u weg. We hebben de Bikelinefietsgids Rhein-Neckar eergisteren in Rastatt gekocht en kunnen ons hiermee goed oriënteren. Bij het station komen we weer op de HSB route (via het mooie slotpark) maar ook op de Schönbron route. Vanuit Forst zijn dat 2 kaarsrechte stukken van 5,5 kilometer elk die haaks op elkaar staan. Een mooi bos, maar wel wat saai. Daarna langs Wiesental naar Phillipsburg waar we ijskoffie met geschifte slagroom nemen.
We zijn nu weer terug op de Rijnroute en rijden een mooi stuk door de 'auen' van de Rijn.

Het binnenrijden van Speyer is minder leuk door de drukte en na een rustpauze voor de grote Dom is ook de route eruit niet erg inspirerend! Pas 10 kilometer vóór Altrip is het weer mooi. We hebben geen zin meer om verder te gaan, we zouden dan weer in de drukte van Mannheim uitkomen, en de ervaring heeft geleerd dat je aan het einde van een dag, als je moe bent, in dat soort situaties niet lekker naar een hotel kunt zoeken. En in Altrip vinden we snel een prachtige privat-zimmer bij Casa Rosa dat in een rustige villastraat ligt. Het wordt al bij binnenrijden van het dorp aangegeven. We gaan boodschappen doen om op de kamer te kunnen eten en als we teruglopen begint het te regenen, het is verder de hele dag prachtig weer geweest. Het blijft 's-nacht op de kamer vrij warm.



Altrip – Nierstein

Fiets in de regen
Lampertheim: Wij zitten binnen aan de koffie! Bij binnenrijden in deze plaats was het vreselijk lastig om iets te vinden waar we koffie konden drinken. We waren al een tijd onderweg in de stromende regen en hadden er echt wel behoefte aan. Uiteindelijk kwamen we in een soort bruin cafe terecht met matige koffie.

Dinsdag 12 augustus, 85 km.
Opstaan om 6.30u, eigen ontbijt en om 7.50u stappen we op de fiets en om 7.52u begint het te regenen en dat zal het tot Worms – 5 uur later – blijven doen! De regenkleding gaat aan, we nemen het veer naar Casterfeld en fietsen achter een mevrouw aan die de goede kant op lijkt te rijden, maar rijden daardoor wel teveel de bebouwde kom in. We komen er niet helemaal meer uit, vragen haar om raad en belanden in een prachtig – drijfnat – bos en uiteindelijk ook op de dijk van de rivier. Bij Neckerau zijn we het spoor bijster, rijden weer terug, dan toch maar weer de andere kant op en tenslotte toch maar weer terug. Dat blijkt de goede kant te zijn, want nu heb ik pas door dat de rivier aan mijn linkerhand moet liggen! De bordjes van de route zijn hier nl. afwezig! We zijn op deze manier 6 kilometer verder zonder verder te zijn gekomen!
De regen intussen, klettert lekker op ons neer. We hebben gelukkig wind mee, dus het slaat niet zo in ons gezicht. In Mannheim is het eventjes droog, maar koffie kunnen we er niet vinden, dus gaan we over de Neckar de stad weer uit en ook de regen gaat dan weer vallen. De omgeving is hier niet heel bijzonder en er is veel ijzer- en chemische industrie. Bij Sandhoven is een klein veerpontje met een Engelse veerbaas (die hier al 25 jaar woont) en wij zijn vandaag zijn eerste klanten! We hebben een leuk gesprek met hem. We belanden in Lampertheim waar we na lang zoeken eindelijk de zo hevig gewenste koffie vinden. Ook kan ik dan ook even mijn overhemd omwisselen voor een droog exemplaar, want ondanks het feit dat we wind mee hebben, zweet je toch nog behoorlijk tijdens dit weer. Na Lampertheim hebben we de wind een tijd uit een andere hoek, en vangen we ook meer water. Het natuurgebied Kuhkopf langs de Rijn moet erg mooi zijn, maar met dit weer daar doorheen rijden is geen goed plan, dus besluiten we de rest van de route aan de andere kant van de rivier te gaan rijden. We moeten dan bij Worms oversteken en na de mooie brug is het een beetje een chaos wegens werkzaamheden waardoor de route wat onduidelijk is. Inmiddels hebben we flinke honger en willen we ook wel wat opwarmen en de ideale plek daarvoor is de McDonalds die even buiten Worms direct langs de route ligt!

Rijnterrassen
De Rijnterrassenroute op weg naar Nierstein.
We hebben nu weer even genoeg van de Rijnoever, er is hier vooral veel industrie, en landinwaarts loopt een mooie, vriendelijke route door de wijnterrasen.

Een Big Mac en een bak koffie ter grootte van een emmer brengen de moraal weer helemaal terug! Daar draagt ook aan bij dat het ophoudt te regenen en we de rest van de route in droog weer kunnen fietsen. We zien op de kaart dat er in Worms ook een mooie Rijnterassen Radweg begint, parallel aan de rivier, maar een kilometer of 3 landinwaarts.

Schuilen
Je komt Worms binnenrijden over een prachtige brug met grote torens. Daarin kunnen we even wat schuilen, eten en nadenken over de te volgen route.

Omdat we het langs die rivier nu wel gezien hebben, verlaten we de Rijn en steken over naar de wijngaarden. We moeten wel wat zoeken naar de juiste plek om die oversteek te maken, komen op een bedrijventerrein terecht waar we niet verder kunnen, weten een doorsteekje te vinden en komen er uiteindelijk wel! Deze rijnterassen route is een aanrader! We rijden door prachtige, goed onderhouden wijndorpjes midden tussen de wijngaarden. Erg leuk om te fietsen, vooral omdat we vrijwel autovrij rijden. We rijden in feite over de voor de wijnboeren bestemde werkwegen, en daar is het nu nog erg rustig.
We stoppen in Nierstein en bij een wijnboer met kamers (St. Urbanshof) vinden we een aardige plek. Het leuke is dat we er ook kunnen eten en verschillende wijnen kunnen proberen. Ook het eten is goed en we hebben als begeleiding 'Heimat en Drinkliederen'!



Nierstein – Bingen

Glasinloodraam van Chagall
ontwerp: Marc Chagall

Woensdag 13 augustus, 61 km.
Om 8u aan het ontbijt, om 8:40u wegrijden. Er staat een krachtige zw-wind, soms hard en die hebben we vandaag dus de hele dag tegen! De eerste 10 kilometer rijden we nog door prachtige wijnterassen over een rustig weggetje, daarna is i.v.m. werkzaamheden de route verlegd en rijden we tot aan Mainz met het autoverkeer mee. Behoorlijk druk en vervelend.
In Mainz bezoeken we eerst de Stephanskerk met de prachtige – door Marc Chagall ontworpen – glas-in-lood ramen. Een indrukwekkend gezicht, vooral als ook de zon door de ramen schijnt. Een heel bijzondere kleur blauw vult dan de kerk.

We komen dichter bij Mainz
Vertrek uit Nierstein, op weg naar Mainz.

Daarna rijden we de stad uit en stoppen bij 'Fahrad Franz' (waar we in onze meitocht van 2006 ook al waren) om voor Jonne nog wat fietsbroekjes te kopen en eventueel andere onderdelen (ik bel naar onze fietsenmaker om te horen of ik misschien andere remblokjes in mijn Magura velgrem kan doen, maar dat blijkt niet nodig). Het is een grote zaak met veel keus, en anderhalf uur later stappen we weer op de fiets, een aantal aankopen rijker!
Dan gaan we het gevecht met de wind aan. We rijden dan nu wel vrij van het overige verkeer over een mooi fietspad door de uiterwaarden, maar het is een hele klus om stabiel te rijden met deze wind. Bovendien heeft het bed vannacht mij flinke rugpijn bezorgd. We komen veel bekende plekken tegen uit 2006, rusten ook weer uit in hetzelfde parkje en zijn rond 15:30u in Bingen. Bij de VVV bespreken we een kamer in de Goldenes Kochlöfel, gaan direct boodschappen doen en ook langs het postkantoor om alle inmiddels overbodige kaarten, aangeschafte kleding en ander materiaal naar huis te sturen. We gaan morgen 4.5 kg lichter op stap!
We eten weer op het terras met uitzicht op de Rijn. Er is momenteel een grote bloemen- en tuintentoonstelling aan de gang en het is behoorlijk druk op het terras. De bediening verloopt behoorlijk chaotisch. Het meisje dat na 15 minuten onze bestelling opneemt, komt nogmaals 15 minuten later vragen wat we willen bestellen! 10 minuten daarna komt ze de wijn brengen (nadat ze eerst bier voor ons had neergezet) en tenslotte weer 10 minuten later komt dan onze Flammkuche. Dat er eentje vegetarisch moest zijn, is natuurlijk vergeten.
Er is een prachtige zonsondergang boven de rivier en de wijnbergen.



Bingen – Winningen

Marc bij Marksburg
Het kasteel van Marksburg bij Spay.

Donderdag 14 augustus, 75 km.
We rijden na het ontbijt om 8:45 weg en zitten direct aan de prachtige oever van de Rijn in de rust, wijnheuvels en de mooie zon. Het is nog wel wat fris, maar de temperatuur loopt snel op. De wind is bovendien weer gunstig. De route loopt afwisselend op een pad vlak langs de rivier of over het fietspad langs de wat hoger gelegen autoweg. We passeren en herkennen veel plaatsen uit 2006. In St. Goar stappen we af om wat door het dorp te lopen en in Boppard nemen we koffie en ijs-chocolade.
Het deel van de route vlak langs de autoweg is wat minder leuk, maar vanaf Spay is het weer een prachtig stuk vrijwel tot aan Koblenz waar we dan via de Markensblickweg de doorsteek – via het station – naar de Moezel maken. We gaan nog wel langs de supermarkt voor boodschappen en rijden dan nog een stukje langs de Moezel tot Winningen. Een verassend nieuw landschap. Kleinschaliger en leuke weggetjes direct door de/langs de wijngaarden. In Winningen vinden we hotel Adler een geschikte plek voor de nacht. Ook dit is weer een dorp vol met wijnbouwers en we eten later heerlijk met fantastische wijn erbij.



Winningen – Neef


Routebord naar Winningen
Het symbool van de Moezelroute. De grote M met het fietsje eronder is langs de gehele route duidelijk zichtbaar aanwezig. Je kunt zonder gids de route rijden, maar met gids is het wat makkelijker om de juiste bruggen te kiezen voor een zo rustig mogelijk traject. Op sommige plaatsen rijd je anders tussen het overige verkeer.
druiven langs de moesel
Druiven langs de Moezel.

Vrijdag 15 augustus, 74 km.
Het is prachtig weer maar behoorlijk koud als we om 8:30u vertrekken. Het doet pijn aan mijn knie, maar na een halfuur wint de zon snel aan kracht en wordt het een prachtige dag met temperaturen tot 29°. ↓

steil pad
Op sommige plaatsen zijn hele korte, zeer steile klimmetjes in het traject te vinden. Vooral bij op- afritten langs het spoor zijn die vaak > 20%. Er is ook bijna altijd een hek geplaatst, dus zomaar doorrijden kan vaak al niet.
Voor de rest is de route langs de Moezel goed te doen en wordt er weinig geklommen of gedaald.

We fietsen steeds tussen de prachtige, steile wijnhellingen door en heel bijzonder zijn de monorails die overal tussen de ranken zijn aangelegd en waarop de plukkers naar boven en beneden kunnen met kleine wagentjes, want een andere mogelijkheid is er niet, tegen deze hellingen kun je niet oplopen!
Bij Alken steken we over naar de andere oever, drinken koffie bij Burgen op een caféboot langs de oever en gaan dan door tot Treis-Karden over een tamelijk vervelend stuk en zijn blij als we daar over een prachtig onverhard pad tot aan Cochem kunnen rijden. →↑

Moeselzicht
En weer een ander zicht op de Moesel. . .


Het is een pad waar we over een hoge heuvelrug langs de rivier rijden. soms weer dalend naar de oever, dan weer stevig klimmend naar boven. Auto's zijn hier niet en ook zien we niet veel fietsers meer. In Cochem daarentegen zijn 100.000 mensen op de been, waarvan 50.000 schoolkinderen! We nemen een ijsje en moeten daarna op zoek naar nieuwe kaarten voor het vervolg van onze reis, want we weten nog niet wat de mogelijkheden zijn voor het Eifelgebied. Ik parkeer Jonne met de tandem aan de rand van het centrum en baan mezelf een weg door de mensenmenigte naar de boekenwinkel in het centrum. Die 50.000 schoolkinderen moeten daar ook allemaal zijn om hun schoolboeken op te halen, dus er staat een enorme rij voor de kassa! ik vind echter het Bikeline gidsje van de Eifel fietsroutes en daar zitten prachtige mogelijkheden bij voor het vervolg van onze tocht. Het is maar goed dat we een paar dagen geleden onze overbodige kaarten naar huis hebben gestuurd, want de stapel zou niet te tillen zijn geweest! We steken bij Cochem weer over naar de andere, stille oever en rijden door wijngaarden en zachtglooiend heuvelland naar Neef toe. Daar zoeken en vragen we wat naar kamers en komen tenslotte uit bij pension Markert.

Moesel
De Moezel is nergens echt breed en stroomt ook niet heel erg snel. Alleen ter hoogte van de sluizen is soms wat stroming merkbaar. Vergeleken met de Rijn of Donau is het een veel 'vriendelijker' rivier. Op de foto hierboven is ook te zien dat het dal alweer wat ruimer is geworden en de heuvels zijn wat lager. Op de foto links zijn de hogere heuvels te zien, die daar ook wat dichter langs de rivier liggen.

Bij Neef ligt een groot sluizencomplex waar we later op de avond nog wat schepen gebruik van zien maken. Een bijzonder gezicht om zo'n enorme 'Moezelaak' – ogenschijnlijk – uit de grond te zien oprijzen als de sluis volloopt. Er is ook een rockfestijn gaande, en tijdens onze rondwandeling kunnen we heel goed volgen hoe de geluidsinstallatie wordt getest, we hadden dat ook al op onze kamer gehoord, en we vragen ons af of dit een heel onrustige nacht gaat worden! Neef heeft ontzettend veel wijnhuizen waar je de heerlijkste wijnen kunt drinken maar niets kunt eten en een waardeloze biertent waar je wel kunt eten maar niets bijzonders kunt drinken! Bovendien wordt die biertent beheerd door een oplichter die 1 forel als 2 forellen wil verkopen. We hebben geen last van de muziek 's-nachts!



Neef – Detzem

Zaterdag 16 augustus, 86 km.
Het is koud (10°) als we om 8.30u wegrijden. Veel nevel en wolken rond de heuveltoppen, maar die trekken snel weg, en 5 kilometer verder, in Bullay waar we boodschappen doen, is het al vrijwel helemaal blauw. Het belooft opnieuw een warme dag te worden, met lange tijd 28°! Door vandaag ook slim te rijden, weten we vrijwel steeds over vrijliggende paden te rijden.
Na de boodschappen steken we weer over naar de andere oever, klimmen naar kasteel Mariënburg en dan langs de prachtige oever, over een inmiddels geasfalteerd pad naar Reil, houden halt voor koffie in Traben om dan bij Wolf weer naar de andere oever te gaan voor de volgende bochten en steken dan bij Zeltingen opnieuw over. Tussen Wehlen en Bernkastel lunchen we met uitzicht op de wijheuvels en passerende schepen. Het deel vóór Kesten is wat saaier doordat je op een drukke weg rijdt. Na Minheim volgt het prachtige stuk bij Piesport waar de wijnhellingen tot in de rivier aflopen. In Neumagen-Dhron nemen we een ijsje en vanaf Leiwen gaan we zoeken naar een kamer. Er is veel bezet en pas in Detzem lukt het, maar wel met de hulp van een vreselijk aardige oma, moeder en dochter die voor ons alles afbellen. Ze hebben zelf nl. geen plaats meer. De dochter (10-11 jaar) doet ook haar best en komt met voorstellen en ze rijdt uiteindelijk op haar fiets vóór ons uit naar het juiste adres. Ze vindt onze tandem heel bijzonder!

Moeselterrassen
Goed is hier te zien hoe de wijnterrassen soms tot de oever doorlopen en behoorlijk steil zijn. Op die steile hellingen zijn ten behoeve van de druivenplukkers allemaal monorails aangebracht waarop treintjes de plukkers en hun druiven vervoeren.

We eten later heel erg lekker bij hotel 'Zum Anker' aan de oever: kalkoenfilet met rijst en een heerlijk Sekt erbij. Het is nog steeds fantastisch weer. Bij de avondwandeling gaan we ook hier even bij de sluis kijken, maar er is momenteel geen scheepvaartverkeer.



Detzem – Birresborn

Zicht op de mooie Moesel
Nog een prachtig zicht op de Moezel

Zondag 17 augustus, 85 km.
Ook vandaag wordt het weer een prachtige, zonnige dag. En wat meer is: het Kylltal fietspad is een hoogtepunt, een verademing, een plezier van begin tot eind! We rijden om 9u weg, het is 13°, en we zijn spoedig in Schweich en gaan dan snel door naar Ehrang om een begin te maken met de tocht door het dal van de Kyll. Een riviertje waar we nog nooit van gehoord hadden. Op het station van Ehrang, in een wijk die sterk aan Wallonië doet denken (armoedig, grijs, deprimerend), zoeken we op wat de treinverbindingen langs de route zijn, zodat we bij tegenslag de trein kunnen nemen. We drinken ook nog koffie in een stehcafe en gaan op pad.


Kylltal
In het dal van de Kyll. .
Kylltal
. . zijn veel mooie stukken!

De Kylltal Radweg gaat vrijwel steeds over een direct langs de spoorbaan en rivier lopend fietspad. Het voert door dichte bossen, prachtige heuvel- en rotspartijen en fantastische doorkijkjes op de rivier met mooie lichtval. In het begin nog veel bewolking, later veel zon. De stijging van het pad is zeer geleidelijk, op sommige plaatsen is het onverhard, meestal asfalt. Heel speciaal zijn de doorgangen in de spoortunnels, waarbij voor de fietsers een aparte afscheiding is in de tunnel. Die is steeds goed verlicht en voorkomt dat je stukken om moet rijden. We kunnen heel snel opschieten, en de klimpartij naar Erdorf en Wilsecker is de enige serieuze krachtsinspanning die we moeten leveren. Na die klim val je steil Kyllburg binnen waar we na advies van een hotelhouder besluiten om door te gaan, vooral omdat het heel mooi weer blijft. We drinken wel op het drukke kruispunt bij het station (waar zich ook veel motorrijders verzamelen) een verfrissing.
Tussen St. Thomas en Densborn deel je de route met (weinig) ander verkeer. In Mürlenbach kijken we al wat rond naar een hotel, maar gaan verder door tot Birresborn waar we een mooi hotel vinden met een nieuw gedeelte waar een rustige kamer is. Het restaurant is ook erg lekker: Döppekooche (een aardappel-uientaart) voor mij en Jonne neemt een forel.


Birresborn – Kalterherberg

Kronenburgerwald
Bij Kronenburg verlaten wij de Kylldalroute en stappen over op de 3LR (3 landen routen, ook wel Aachen-Trier route).
Het Kronenburgerwald is hier het hoogste punt met zo'n 660 meter.
Kylltal
Sprookjesachtige bossen langs de Kyll

Maandag 18 augustus, 86 km.
Kan er nog zo'n fantastische dag volgen als gisteren? JA!
We rijden vandaag een groot deel door fantastische wouden in grote stilte en onder fraaie omstandigheden: wind mee en zonnig. Om 8:30 rijden we snel naar Gerolstein voor boodschappen, VVV, kaarten en treininfo. Het fietspad volgt de hoofdweg, maar wel over een afgescheiden deel. Na Gerolstein rijden we weer over rustige wegen en fietsroutes. Er zitten nu vaker korte, stevig bultjes in, vooral bij het binnenrijden van de plaatsjes, maar we dalen ook veel en de route is nog steeds overal goed gemarkeerd. Tussen Dohm-Lammersdorf en Birgel voert de route wat verder van de rivier af door mooie landerijen. In Birgel drinken we koffie bij de oude mosterdmolen waar je bij binnenkomst in het dorp al langs komt rijden en daarna moeten we ivm de aanleg van een nieuwe brug de fietstunnel bij het station gebruiken. Voor de tandem moet dan gelijk ook weer alle bagage eraf. We komen hier trouwens nog een stel Nederlandse fietsers tegen. →


De volgende plaatsjes schieten allemaal voorbij, in Jünkerath opnieuw koffie met koek en dan via Stadtkyll naar Kronenburg. De Kylltal route gaat hier nog verder in de richting van de bron van de Kyll, maar wij moeten nu overstappen op de 3 landen route (3LR op de bordjes) die ons richting Nederland moet gaan voeren. We rijden eerst nog langs de Kronenburger See, komen bij Frauenkron op een splitsing en daar begint meteen een wat langere klim die een kilometer of 6 doortrekt tot voorbij Neuhof, naar het hoogste punt van 660 meter waar we een indrukwekkend uitzicht op het Kronenburger Wald hebben. We keren de hele verdere tocht ook steeds weer terug naar die hoogte, na een afdaling van zo'n 100-150m. Na Udenbreth dalen we zelfs bijna 200m in een landschap vol diepe dalen en groene weiden met een prachtig beekje waar we langsrijden. We passeren hier ook de Siegfriedlinie (Westwall, de Duitse verdedigingslinie uit 1936-1945) met de typische pyramideachtig betonpaaltjes in het gelid.


aken-trier

Na deze afdaling pauzeren en eten we op een kruispunt van fietsroutes en maken dan een stevige klim naar Hollerath. Daar is de route plotseling wat onduidelijk aangegeven, we kunnen de bordjes niet meer vinden, maar op de kaart kunnen we zien dat we linksaf moeten slaan op de hoofdweg door het dorp. Voorbij het dorp, op die weg bij een parkeerplaats en een busstation, vinden we de routebordjes weer terug, maar nu onder de naam Aachen – Trier en verzorgd door de Eifelverein. Het deel dat we nu gaan rijden door het 'Forst Schleiden' en het 'Staatsforst Mondschau' is het meest indrukwekkende deel van de hele vakantie. Diepe, stille bossen, stevig klimmen zeer steil afdalen (in het routeboekje wordt rijders die de route andersom rijden aangeraden om voor dit deel een andere route te kiezen via Hellenthal), rust, groen, prachtige wolkenpartijen en soms een drup regen.

Boom verspert pad
Recente stormschade: een boom ligt geveld over het pad, maar door vele fietsers en wandelaars is er al een route vrijgemaakt om de boom heen.
Siegfriedlinie
De Siegfriedlinie is door de Duitsers gebouwd voor en tijdens WOII langs de lijn Nijmegen – Basel. Hij bestaat vrijwel overal uit de typische pyramidevormige betonpaaltjes die dienen als blokkade voor tanks en andere militaire voertuigen. Deze hele verdedigingswal (voornamelijk tegen Franse invallers) heeft nooit dienst gedaan!

Na de lange, diepe afdaling klimmen we weer 150m naar de autoweg toe, volgen die over een lengte van 1 kilometer en beginnen dan aan het 2e deel van de tocht. Het fietspad is, vrij snel na het begin ervan, versperd door een omgewaaide boom, maar vele andere fietsers zijn ons al voorgegaan in het sluippad dat eromheen is ontstaan. We rijden nu steeds in de buurt van de Belgische grens en tijdens wat regendreiging worden we ook belaagd door enorme zwermen vliegende mieren!

De omgeving is verbazingwekkend en een heel speciaal effect geven de tientallen windmolens die hier staan opgesteld en die soms surrealistisch aan het einde van een pad ineens boven de heuvelrug opdoemen, waarbij de wieken van twee achter elkaar staande molens merkwaardig met elkaar lijken samen te vallen of hallucinerende patronen vormen. We klimmen naar Kalterherberg toe en komen daar terecht in hotel Hirsch. Goede kamer, goed eten en zeer vriendelijke bediening. Er komt gelijk met ons een grote ploeg fietsers aanrijden die ook hun intrek nemen. We spreken een paar van hen de volgende ochtend als we verder trekken. Ze maken hier een tocht in de buurt en gisteren was de eerste dag.



Kalterherberg – Heerlen

De Hoge Venen
De Hoge Venen bij het Osthertogwald zijn een bijzonder natuurgebied met indrukwekkende heidevelden, diepe afdalingen, hoge bomen en vooral veel stilte! Er zitten hier ook een paar zeer steile stukken in, die wij gelukkig alleen maar hoefden te dalen.

Dinsdag 19 augustus, 89 km.
Na lekker ontbijt rijden we snel het dorp uit, dalend naar spoorbaan en rivier. Heel bijzonder hier in het cultuurlandschap zijn de werkelijk metershoge beukhagen, zo hoog hadden we ze nog nooit gezien. Bij de uitgang van het hotel staat er een van 7 meter hoog!
We rijden een stuk door een mooi natuurgebied waar we een ree verrassen, klimmen naar Mützenich en besluiten om Monschau rechts te laten liggen. Dan steken we de Belgische grens over en komen opnieuw in een onvoorstelbaar groot, stil en indrukmakend 'Osthertogenwald', een deel van de Hoge Venen. Onze route is vrijwel onafgebroken dalend naar het stuwmeer bij Eupen, de Wesertalsperre. De zon gaat steeds krachtiger schijnen en midden in het diepe bos komen we een boswachter tegen waar we een heel gesprek mee hebben over fietsen en fietstochten. Hij is zelf ook een fervent fietser. Bij het stuwmeer kijken we wat rond, er valt een drup regen, maar we dalen weer verder naar Eupen. Tijdens die afdaling krijgen we gezelschap van een kranige 70+ fietser op een mooie racefiets die in de stad woont en die zeer onder de indruk is van onze fiets en prestaties.

De Kruisberg
De Kruisberg verwelkomt ons…
Deze boom is een kenmerkend punt op de Kruisberg, maar de boom die er een aantal jaren geleden stond – en die was minstens 80 jaar oud – was nog veel indrukwekkender. Hij is rond 1998 getroffen door de bliksem en moest worden weggehaald. We hebben nog een foto waar dit nieuwe boompje nog een klein, schriel stammetje heeft! Gelukkig krijgt deze boom nu ook wat karakter.
(terug naar Nussbaumboom)

Hij gaat ons voor in de route naar de 'Altstadt' – een flinke klim in een drukke straat – en daar nemen we afscheid voor de deur van de VVV. Hij vindt het 'Super!' We kopen de ontbrekende kaart, gaan langs bij de bakker voor een stevige lunch en rijden richting Nederland!
We gaan op zoek naar het knooppuntnetwerk, maar daarvoor moeten we eerst over abominabel slechte wegen, tussen abominabel onbeschoft en slecht rijdende Belgische automobilisten via Kettenis en Walhorn naar Hergenrath. We komen dan langs de Geul over mooie wegen en paadjes te rijden, richting Plombières waar het weer drukker wordt. Via Sippenaeken brengen we de verbinding tot stand met het knooppuntennetwerk in Nederland en weten zo een erg mooie route (met de Kruisberg erbij!) naar Heerlen te vinden. We eten er op de grote markt, nemen de trein naar Vught en zijn na 1480 kilometer fietsen weer thuis.


Laatste versie: 6 maart 2023

Built with BBedit Terug naar de Indexpagina
Marc Zoutendijk – © 1993-2093
Hier is een mailformulier
powermacosx