Al heel lang staan de Vogezen en de Elzas op ons lijstje 'Nog te bezoeken' en in het najaar van 2005 was er een mooie gelegenheid om daar heen te gaan. Het was al de hele nazomer prachtig weer geweest, de temperaturen bleven hoog en de bomen stonden nog volop in het groen, alhoewel de herfstkleuren al wel overal uitbundig explodeerden!
Het bleek mogelijk om de tandem mee te nemen in de nachttrein naar Basel en ook voor onszelf was er nog plaats: op de heenweg een 4 persoonscoupé, die we vanaf Keulen met een ander echtpaar moesten delen, op de terugweg een kleine coupé voor onszelf.
Doordat je goed kunt slapen kun je de volgende ochtend uitgerust beginnen aan de eerste etappe en je hebt op die manier een optimale tijdsbesteding, bij een reis van 8 dagen is dat wel prettig.
Vanuit Basel reden we eerst naar Belfort, aan de voet van de Vogezen; van daaruit noordwaarts over de Ballon d'Alscace richting Gerardmer en daarna oostwaarts om via Colmar en de wijngaarden in het Rijndal weer naar Basel af te zakken.
We hebben vrijwel onafgebroken mooi weer gehad met temperaturen tot 22°, alleen tijdens de beklimming van de Col de la Schlucht regende het en we hadden op de laatste dag ook in de ochtend wat miezerweer.
Er zijn veel voorzieningen voor fietsers in deze streek, met goed gemarkeerde routes en vrijliggende fietspaden. Michelin geeft twee kaarten uit waarop ze staan aangegeven.
Verblijfplaatsen waren overal probleemloos te vinden, alhoewel in sommige plaatsen hotels alleen maar in de zomermaanden open zijn. Niemand had gerekend op zo'n prachtige herfst.
De gebruikte kaarten:
15 oktober.
De trein naar Basel vertrekt vanuit Amsterdam en je kunt ook nog opstappen in Utrecht en Arnhem. Oorspronkelijk wilden wij in Arnhem opstappen, maar doordat er dit weekend geen treinverkeer mogelijk is tussen Den Bosch en Arnhem kiezen we voor Utrecht. Merkwaardig is dat bij het reserveren (van de fietsplaats) de computer van NS niet aangeeft dat er dus geen fietsvervoer mogelijk is op de door ons bestelde route. Zelf in de gaten houden dus.
We besluiten trouwens om naar Utrecht te fietsen, het is vandaag zulk prachtig weer en we hebben de fiets al vroeg klaar staan met alle bagage erop. Zodoende rijden we om 15.15u weg en zijn om 19.00u in Utrecht. Het is dan nog steeds 20° en we eten nog buiten (bij Graaf Floris)!
Op het station staat ook duidelijk aangegeven waar de fietswagon is en we stellen ons daar op. De trein komt ruim op tijd, en we kunnen de fiets makkelijk naar binnen krijgen.
Voor de gewone fietsen zijn er houders waar je de fiets rechtop in moet hangen (er is plaats voor zo'n 20 fietsen), voor de tandem is niet een speciale plaats, maar we zetten hem nu maar gewoon tegen de lege klemmen voor de overige fietsen. Ik weet niet of je een tandem mee kunt nemen als de overige fietsplaatsen al bezet zijn, of wat er gebeurt als je een tandem boekt en plaats krijgt en er later nog 20 fietsen in moeten. De tandem neemt nu wel de plaats in van zo'n 5 fietsen.
De bagage nemen we mee naar onze coupé en we installeren ons daar. Onduidelijk is of er nog mensen bij zullen komen en waar dat zal gebeuren, maar er ligt wel voor 4 personen beddengoed. Als we eenmaal de grens gepasseerd zijn gaan we maar slapen om bij Keulen te worden gewekt door gerammel aan de deur die we hebben afgesloten. Nog twee reizigers willen er nu bij. In het halfdonker een beetje gezoek om alles op zijn plaats te krijgen, maar het lukt verder zonder problemen.
16 oktober, 73 km.
Om 7u komen we aan in Basel, we werden wat laat gewekt en daardoor is het wat gedoe om alles op tijd bij de deuren te krijgen, maar dat blijkt later niet erg te zijn, de trein blijft zeker 20 minuten in Basel staan. Zodoende kan ik ook de fiets op mijn gemak uit de wagon halen en maken we ons klaar voor vertrek. Het is alleen nog hartstikke donker en ook nog vrij fris (5°), dus we gaan eerst maar even koffie drinken in een van de koffieshops in de hal, gaan langs de mooie toiletten en doucheruimtes in de kelder en kijken nog wat rond. Onder het station van Basel bevindt zich een fietsenkelder ter grootte van het Museumplein! Onvoorstelbaar! Duizenden fietsen staan erin. Er is ook een café in die fietsenkelder dat open is tot 23.30u en het ziet er allemaal piekfijn uit. Een handig systeem met automatische poortjes geeft toegang tot de geparkeerde fietsen en vanuit de kelder kun je via een aantal wegen makkelijk aan alle kanten onder het station uitkomen. Ook Basel zelf heeft veel fietspaden en –stroken en aan alle kanten is er aan de fietser gedacht. Dat hadden we totaal niet verwacht. →
We rijden om 8.30u weg bij het station, het is licht en de zon probeert al door de laaghangende bewolking heen te breken en er is nog weinig verkeer – het is zondagmorgen.
We rijden eerst naar Hégenheim en passeren de Zwitsers-Franse grenspost, maar daar zit niemand in, en langs Wenzwiller rijden we naar Folgensbourg. Af en toe een pittig klimmetje, maar nooit heel erg lang. Er hangt hier nog wat mist rond de hellingen, maar ook de zon laat zich al vaker zien. In de prachtige herfstkleuren een indrukwekkend gezicht. In Folgensbourg houden we een korte eetpauze en rijden dan over de D463 naar de D13. Allemaal mooie heuveltjes met soms weer een pittig stukje 12%. In Seppois le Haut nemen we koffie met gebak en als we daar weer vertrekken komt ook de zon volledig door. Op de fiets blijft het echter nog wel weer voor de bodywarmer. Er is verder nauwelijks verkeer, pas in de middag wordt het wat drukker.
Langs de D13 passeren we snel veel plaatsjes maar pas bij het oversteken van het Rhône-Rijn kanaal houden we nog een eetpauze langs dat kanaal (nog niet wetende dat we een week later langs datzelfde kanaal zullen fietsen, maar dan op weg naar Basel!) Als we Belfort naderen nemen we bij de spoorweg de afslag naar Danjoutin en rijden via die kant Belfort binnen. We komen terecht op een mooi fietspad dat ons rechtstreeks in het centrum afzet waar we bij de VVV heerlijk in de zon zittend de diverse hotelmogelijkheden bekijken.
Ons hotel ligt een beetje buiten het centrum, we lopen na opfrissen wat door de stad, bekijken het oude centrum en eten bij 'flunch', een soort McDonald's.
De tandem staat buiten, achter het hotel op de afgesloten parkeerplaats. Hij staat vast aan een lichtmast.
17 oktober, 49 km.
Om 7.30u staan we op en hebben een heerlijk ontbijt met goed brood en verse jam. De lucht is nog grijs, maar voor vandaag en morgen wordt goed weer verwacht. Als we om 9.40 wegrijden is het nog behoorlijk fris: 7°, maar de wind – meer dan gisteren – waait uit het zuidoosten en die hebben we dus mee. Naar Giromagny is het licht klimmend makkelijk te doen. We hebben al snel een mooi gezicht op de 'Balllons' die nog wat in de wolken liggen. In Giromagny doen we boodschappen maar slaan de koffie over, want in het drukke dorpscentrum kunnen we geen rustig plekje vinden.
Inmiddels is de temperatuur flink opgelopen en kunnen de beentjes bloot en de handschoenen uit. Als we bij Malvau op een hoogte van 530m aankomen begint de echte klim naar de Ballon d'Alscace. Het is echter nergens zwaar: 7%–8%, soms een stukje 10%. De zon schijnt nu krachtig op de mooie herfstkleuren van de bomen. Daar waar de haarspeldbochten beginnen, bij de mooie waterval en het hotel/restaurant 'Sauf de la Truite' willen we eindelijk wel eens dat kopje koffie hebben, maar op maandag is het hier dicht!! Dan maar heerlijk in de zon ons eigen groentesap en toast met kaas genuttigd. De omgeving is schitterend met prachtige lichtval, enorme herfstpaletten en heel veel rust. We rijden vrijwel alleen naar boven. Via de bochtenserie klimmen we nu mooi, probleemloos naar de Col. We komen nog een Nederlands echtpaar tegen dat hier aan het wandelen is. Bij het naderen van de Col hebben we wijdse uitzichten onder een strak blauwe lucht. Indrukwekkend.
We willen warme chocolade drinken maar dat is er niet! Dan eindelijk ons kopje koffie. Bij het monument voor René Pottier staan we even stil voor een foto en dalen dan af. Een mooie, overzichtelijke en snelle afdaling. In een kwartier zijn we in St. Maurice sur Moselle waar we bij de VVV langsgaan en te horen krijgen dat de hotels hier al gesloten zijn. We moeten naar Le Thillot of Bussang, en wij kiezen het eerste. Wel over de drukke N66, maar het is snel voorbij (we zouden nu de Voie Verte des Hautes Vosges nemen, maar dat was in 2005 nog niet beschikbaar óf we konden het niet vinden). We zitten vlak bij de rivier en de ingang van de oude zilvermijnen in hotel Terminus. Dat lijkt gesloten als we er aankomen en net als we besluiten om dan maar naar het dure Spa Hotel te gaan, komt er iemand aanrijden die ons kan helpen aan een kamer. We hebben 's-avonds lekker eten en slapen goed. De fiets staat in de gang.
18 oktober, 52 km.
Een mooie blauwe lucht bij het opstaan, maar nog wel 5°. De stralingswarmte is echter al heel behoorlijk. We volgen de D486 en klimmen naar de Col du Menil (621m, Col des Fenesses op de kaart), dalen snel af naar Cornimont en racen meteen door naar La Bresse over een licht klimmende weg.
Daar is het tijd voor koffie en we vervolgen over de rustige D34c die langs het riviertje Coline de Chajoux loopt. We klimmen naar de Col de Faignes en het mooie Lac de Lispach waar we ook lunchen. Er is vrijwel niemand onderweg. Na het Lac de Lispach volgt nog een kort en stevig klimstuk naar een hoogte boven de Col de Faignes, waar we dus uiteindelijk naartoe dalen!
Dan fietsen we over de D67 een prachtige route naar het Lac de Retournemer en het Lac de Longemer om daarna via een prachtig fietspad over de zuidoever te rijden, langs de D67a.
We komen met prachtig weer aan in Gerardmer, een graad of 20! We gaan langs de VVV, kijken wat rond bij de verschillende hotels en komen terecht in het erg leuke 'Gérard Alsace'. We douchen, wandelen rond, doen boodschappen en eten heerlijk op de kamer. De tandem staat in de garage. Toen we een week geleden in Nederland het weer voor deze streek bestudeerden stond er al heel hardnekkig voor woensdag de 19e regen voorspeld, en ook nu we hier zitten is dat wat we morgen verwachten.
19 oktober, 42 km.
Het is grijs, het miezert en regent maar het ziet er voldoende hoopvol uit om toch te vertrekken, opklaringen worden later op de dag verwacht.
Om 10.30u rijden we Gerardmer uit en om 12.30 staan we boven op de Col de la Schlucht. De klim is tot aan de Roche de Diable zo'n 8%, daarna 6% en vanaf de aansluiting met de D430 nog maar 2%. We hebben vrij veel regen tijdens de klim, maar rijden wel veel onder de bomen waardoor het niet tegen je aan klettert. Wat ook erg prettig is, is dat er nauwelijks verkeer is, terwijl we in routebeschrijvingen hebben gelezen dat dit een vervelende drukke weg zou zijn. Of geldt dat vooral in de zomer? Hoe dan ook, het maakt de tocht ondanks de regen niet onaangenaam, en het leuke van de tandem is dan toch weer dat je een gesprekspartner hebt.
Bij de Roche de Diable (op 1129m hoogte) houden we een rustpauze in een tunneltje en ik maak wat foto's van het Lac de retournemer (500 meter lager) waar we gisteren in stralende zon langsreden.
Op de col zelf staan veel hotels en restaurants, maar op één na zijn ze allemaal dicht. Wij gaan ons in 'Relais de Roche' opwarmen en drogen. In mijn regenpak ben ik van de condens natter geworden dan wanneer ik zonder pak in de regen zou hebben gefietst, maar het beschermt toch tegen de wind en de koude. Eigenlijk biedt zo'n regenpak alleen maar bescherming tegen de regen als je zonder veel inspanning te leveren kunt fietsen (bergaf of wind mee).
We warmen ons op met koffie en er zitten een paar mensen te eten, waaronder de kok zelf. Dat doet ons besluiten om ook maar een flinke lunch te gaan gebruiken. Ik trek droge kleren aan en we eten een heerlijke lunch. Tijdens de lunch klaart het op, komt er zon en vormt zich in de dalen een prachtige witte wolkenpartij. Als we om 13.45 weer wegrijden is het warm! We rijden nu over de Route des Crêtes naar het mooie Lac Blanc, eerst nog een beetje klimmen naar het 'Gazon de Faing', dan de heuvelrug volgend en tenslotte heel mooi dalen naar Orbey.
En daar zitten behoorlijk steile stukken in. In Orbey zijn voldoende hotels te vinden en omdat we er voor vandaag genoeg van hebben, strijken we neer in 'Croix d'Or' met onze fiets in de garage. Kleine kamer, maar aangenaam en met mooi uitzicht. We lopen naar de Intermarché en eten later op de kamer. Het is inmiddels weer helemaal dichtgetrokken en afgekoeld. We bestuderen de route voor morgen.
20 oktober, 54 km.
Als we om 7.45u opstaan, staat de zon al flink te schijnen en het ziet er veelbelovend uit. Vandaag zullen we de 22° halen en we lopen 's-avonds in Colmar nog met korte mouwen rond.
Colmar, dat hier hemelsbreed zo'n 15 kilometer vandaan ligt, willen we met een omweg bereiken door via de Col de Wettstein en Munster te rijden.
Als we om 9.35u wegrijden is het nog maar 8° en hebben we de haarbanden en broekspijpen nog aan, maar we klimmen al snel met 8%, de temperatuur stijgt ieder kwartier één graad en we klimmen al snel in zomerkleren! Een prachtige dag en een mooie weg, de D11, met veel bochtjes en mooie uitzichten. Op een hoogte van bijna 800 meter, bij de afslag naar Labaroche, blijft de weg geruime tijd op die hoogte om bij de afslag naar de D11(iv) (Le Grand Honnack) weer te gaan stijgen naar boven de 1000 meter bij het oorlogsmonument Schratzmannele.
Dit deel is een erg mooie, fietsvriendelijke weg met af en toe een auto, een groep wandelaars bij weer een ander monument juicht ons toe, en wij klimmen soepel verder in herfsttinten en -geuren.
Eigenlijk willen we over de D5b naar Hohrodberg, maar die afslag is 'Route Barrée', maar omdat we niet kunnen zien hoe serieus dat is (alleen maar een boom op de weg, of de weg verzakt?) besluiten we via de Col du Wettstein en Soultzeren naar Munster te rijden, en dat is vrijwel alleen maar dalen. Wel steekt nu een stevige, koele wind de kop op en moeten de vesten weer aan. Stilstaan in de zon is heet, op de fiets wordt het – zeker dalend – weer kouder. We pauzeren nog even voor een eetpauze in de zon, komen aan in Munster en nemen dan de D10 langs de Feicht naar Turckheim. We rijden nu in een geheel nieuw terrein: prachtige wijngaarden in herfstkleuren met mooi zonlicht erop. De meeste druiven zijn al geplukt, maar voor de beerenauslese hangen ze nog aan de ranken en is het rottingsproces al in gang gezet.
Turckheim is een prachtig plaatsje en we rijden er wat rond voor we verder gaan naar Colmar waar we rond 16.00u aankomen. Het is een drukke stad, en het gezoek naar hotels (allemaal op onmogelijk drukke plaatsen) doet ons bijna besluiten maar weer terug te gaan naar Turckheim. Uiteindelijk weten we in hotel Primo (even buiten het oude centrum) wel een mooie plek te vinden.
Na opfrissen gaan we de oude stad in, en dat is inderdaad een prachtig centrum met fantastische vakwerkhuizen, maar de benaming 'Venetië van de Elzas' is een rare zelfoverschatting voor die paar kanaaltjes die er nog zichtbaar zijn. De Binnendieze in Den Bosch is indrukwekkender. We eten in Café de France een lekkere Quiche en een 'Flammkuche'. We lopen in het heerlijk avondweer wat rond, winkelen nog wat en slapen uitstekend.
21 oktober, 60 km.
Wolken en veel blauw als we om 9.35u via de Avenue Ch. de Gaulle Colmar uitrijden in de richting van Wettolsheim. Als we daar aankomen gaat het een beetje regenen, maar als we 1,5 km verder zijn, in Equisheim gaat de zon alweer schijnen en doet dat de rest van de dag uitbundig. Het zal zelfs 23° worden! In Equisheim drinken we koffie met droge cake (een lokale specialiteit hier in de Elzas) en rijden dan naar Husseren-les Chateaux, met 391m het hoogste punt op de wijnroute van de Elzas. Het weggetje er naartoe ligt zo tegen de berg op, 12% – 15%, we halen het net, met een pauze om wat krachten op te doen. Het is een gemeen stukje. We volgen daarna de wijnroute zoals die is uitgezet, waarbij we soms mooie stukken fietspad of fietsroute volgen.
We rijden langs Voeglingshofen, Gueberswihr, Pfaffenheim en Rouffach. Overal door de mooie wijngaarden in heerlijk zonnig weer. Vanuit de heuveltjes vlak voor Pfaffenheim hebben we een mooi uitzicht op het stroomdal van de Rijn.
Op de andere oever rijst het Zwarte Woud op! In Rouffach zijn enorme spreeuwenkolonies in de lucht, en daar onderdoor fietsend vangen we nog wat vogelpoep! De wind neemt hier nu ook sterk toe, en langs Westhalten, Orschwir en Issenheim rijden we naar Soultz en Cernay. Daar gaan we langs de VVV en bij het bekijken van de hotels in Cernay vinden we niets dat ons trekt, en wat ons wel aantrekt is nog gesloten, dat gaat pas vanavond open! Daarom nog een klein stukje verder naar Thann waar we in La Cigogne een prettige kamer hebben. De fiets staat in een van de bijruimtes.
We eten in de stad een Tarte Flambée met een Riesling erbij. Thann is wel een bijzonder stadje, met een enorme Kathedraal. We doen nog wat boodschappen maar hebben wel onze paraplu nodig, want het is gaan regenen. We zitten hier overigens vlakbij de 'Grand Ballon' en we overwegen nog even om morgen die te gaan beklimmen, afhankelijk van weersomstandigheden.
22 oktober, 67 km.
We ontbijten op de kamer en rijden om 10.00u weg. Om 10.01 gaat het regenen en schuilen we onder een winkeloverkapping en gaan later maar koffie met gebak doen, dan hebben we dat maar gehad! Daarna rijden we (als het weer droog is) over de D103 naar Aspach le-Haut en Aspach le-bas, maar onderweg moet de regenkleding weer aan, maar na 10 minuten ook weer uit als de zon weer krachtig gaat schijnen. We zien een mooi fietspad, maar dat loopt dood. Andere kant op: ook doodlopend. Tenslotte weten we de goede afslag te vinden en komen we terecht in Schweighouse waar we ons nu helemaal om kunnen kleden in zomerpakken, want de zon staat flink te branden!
Door lichtglooiend landschap rijden we over de D20 naar Reiningue, aan de overkant van het Rijndal doemt het Zwarte Woud weer prachtig op! Wij gaan verder over de D19 naar Wittelsheim, gedeeltelijk over een fraai fietspad, maar na het kruisen van de N66 door wat drukker bevolkt gebied en minder mooie fietsroutes door industriewijken. In Staffelfelden begint echter een prachtig – geasfalteerd – fietspad dat langs de oever van de Thur ligt en geheel vrij van het overige verkeer! Opnieuw rijden we door mooi glooiend landschap met veel bos en landerijen.
We komen ook vlak langs het 'Ecomusee de Hte Alsace' voordat we in Ensisheim een flinke lunchpauze houden in de hete zon op het plein voor de kerk en het stadhuis. Daar kunnen een kwartier later ook weer even schuilen voor een soort regenbui. Dan koersen we via de D47 af op Munchhouse en een paar kilometer daar voorbij slaan we af op het zeer mooie fietspad dat dwars door het 'Foret Hardt' loopt (dat bos ligt ten oosten van Mulhouse – waar we vandaag omheen hebben gereden – en de Rijn. Het is een kilometer of 30 lang). Felle zon, dreigende wolken en alle herfstkleuren die je je maar kunt bedenken! Het kan niet mooier. Er komen hier ook wat meer fietsers voorbij dan we in de voorbije dagen gezien hebben, maar voor de rest is het heerlijk stil.
Vlak voor we bij de Grunhutte afslaan hebben we nog een kort buitje waar we voor kunnen schuilen waarna we in Ottmarsheim een mooie kamer vinden in het ALS hotel. In het weekend zijn de kamers een stuk goedkoper! Fiets in de garage. In Ottmarsheim is een prachtig Romaans kerkje uit 1049 dat fraai is gerestaureerd. Wij doen boodschappen en eten lekker op de kamer.
Eigenlijk zouden we naar Basel hebben willen fietsen omdat er voor morgen veel regen wordt verwacht en we dan in Basel wat musea zouden kunnen bezoeken, maar we hebben voldoende gereden vandaag, en we rekenen er maar op dat het morgen toch niet heel erg lang fietsen zal zijn.
23 oktober, 40 km.
Het heeft vannacht flink geregend, maar bij het opstaan ziet het er redelijk uit met zelfs hier en daar wat blauw. In het hotel hebben we een uitstekend ontbijt en rijden dan om 10.30u weg. We gaan via de D108 naar Mulhouse, maar slaan dan af op het fietspad dat parallel aan het Rhône-Rijn kanaal loopt – gedeeltelijk onverhard. Eigenlijk wil ik dat volgen tot aan Kembs, maar de afslag is niet goed aangegeven zodat we in Hombourg terechtkomen, na 10 kilometer fietsen zijn we 3 kilometer verder!→
Dan gaan we via de landerijen naar Petit Landau en net voor we bij de D52 aankomen gaat het regenen. We ruilen fleecejack om voor regenjack en rijden dan toch naar Kembs waar we alsnog bij het Rhône-Rijn kanaal aankomen. Daar ligt weer een prachtig en stil fietspad langs dat ons tot aan de rijnkade in Basel brengt! Af en toe valt er nog een druppel, maar de opklaringen zitten ons op de hielen, en eenmaal in Basel breekt de zon zelfs goed door. Vlak vóór Basel, in Village-Neuf gebruiken we een stevige lunch.
In Basel zelf rijden we eerst naar de noordoever van de Rijn die heel erg doet denken aan de kade in Nijmegen maar met de grachtenhuizen uit Amsterdam! Het is er vol met flanerende mensen en in de zon is het heerlijk. Nieuw voor ons zijn de kabelpontjes: Over de rivier is een kabel gespannen en het pontje dat daaronder heen en weer vaart, zit weer met een andere kabel – die mee kan rollen – aan die overspanning vast.
Dan brengen we onze fiets naar het station en parkeren hem in die enorme fietsenkelder (voor 1€), stoppen onze bagage in een kluis en trekken dan Basel in. Een mooie stad met indrukwekkende gebouwen. Ook de mooie fontein met de bizarre objecten van Tinguely is een leuk punt. Vanaf de grote kathedraal – hoog langs de oever – hebben we een mooi gezicht over de stad in de schemering waar overal de lichtjes aangaan.
Wat opvalt is dat er weinig verkeer is en dat er een overvloed aan trams rondrijdt! En er zijn veel fietsers in Basel.
Rond 21.00u gaan we de fiets weer ophalen en alles inpakken voor transport en de nacht. De trein vertrekt op tijd en we hebben een kleine cabine voor ons twee. De volgende ochtend mogen we het ontbijt gebruiken in de cabine boven ons (die inmiddels leeg is), en dat is een luxe hut: toilet, douche en zitplaatsen. Hij is net zo groot als de twee cabines die eronder liggen.
We stappen uit in Arnhem en daar regent het, dus naar huis fietsen doen we niet en we pakken de trein naar Vught. Daar regent het ook nog de rest van de dag. We zijn weer thuis!
Laatste versie: 21 oktober 2024
Terug naar de Indexpagina Marc Zoutendijk – © 1993-2093 Hier is een mailformulier |