Deze hele stapel zat dus ook de hele vakantie ergens in de fietstas.
Ruim 2 kg!

Van de serie Bikeline van www.esterbauer.com gebruikten we de volgende fietsatlassen:

• Radatlas München
• Radatlas Kärnten
• Mur-Radweg
• Isar-Radweg
• Inn-Radweg
• Donau-Radweg
• Enns-Radweg
• Mozart-Radweg

• Kärnten 1:150.000
• Jauntal/Klopeiner See (WK238)

• Lienzer Dolomiten

• Drauradweg

• Oostenrijk 1:300.000
• Duitsland Süd-West 1:300.000 (419)

• Nr. 27 Chiemsee/Inn/Salzkammergut

En dan nog de Generalkarte 2 en 3, 1:200.000 van Falk

Prachtig stuk langs de Donau. De miezer maakt het zelfs heel bijzonder.

18 augustus, 81 km.
Als we om 7u opstaan staat de zon volop te schijnen, maar wolkenvelden zijn wel zichtbaar. Als we om 9u wegrijden regent het en dat blijft zo tot Aschach. Regen is eigenlijk niet het juiste woord, het is meer een lichte miezer die af en toe wat grotere druppels heeft en soms ook stopt. We trekken maar wel een regenjack aan, er hoeft immers geen meter te worden geklommen dus nat van het zweet zullen we niet worden!
Tussen Schlögen en Aschach ligt het mooiste stuk van het Donau fietspad. Vrijwel overal dichtbebost, weinig bewoning en heel mooi beschut. Zelfs met de miezer van deze ochtend is het een genoegen om hier te fietsen.
Als we in Aschach aankomen, gaat de regenkleding uit en gaan we met de wind in de rug een ander Donaulandschap in: weidser en dichter bevolkt, maar óók prettig om te fietsen. In Ottensheim wisselen we via de waterkrachtcentrale van oever en rijden dan tussen spoorbaan en autoweg tot aan Linz een minder interessant stuk. En tot aan Steyregg zit je bovendien ook in de stank van de chemische industrie op de andere oever. Bij Steyregg steken we de Donau weer over (de zuidoever) en komen dan op het stuk uit waar we in 2004 ook al waren toen we uit Wenen kwamen. Ter hoogte van Raffelstetten sloegen we toen af naar Markt Sankt Florian, nu rijden we terug naar Enghagen waar we ook een goede kamer vinden. We lopen later nog naar Enns en zien daar de prachtige stadstoren, maar om te eten keren we weer terug naar ons hotel. Vanaf morgen gaat onze route over de Enns Radweg.

Na de regen en het gebak weer verder.

21 augustus, 60 km.
Er is veel bewolking als we opstaan maar ook optrekkende nevel en de zon laat zich al zien als we om 8.30 klaarstaan met de fiets. We staan nu voor de keuzen:

1. We kunnen met de trein naar Leoben aan de Mur
2. We volgen de Enns
3. We kunnen in oostelijke richting naar Mariazell

En we kiezen voor de laatste variant, vooral ook omdat dat het oorspronkelijke plan is en ons de meeste variatie geeft aan vervolgtrajecten.
De weg naar Grossreifling is overzichtelijk en volgt nog de Enns met een paar lange klimmen en afdalingen (we rijden stroomopwaarts). We doen er een half uur over en staan dan voor een supermarkt waar we onze inkopen voor de dag doen. Voor koffie is het nog te vroeg en we rijden verder.

De rivier die we nu gaan volgen – in de richting van Palfau – is de Salza en het is een prachtig weggetje dat er langs loopt, met ook weer wat korte, stevige beklimmingen.

Dat is trouwens wat ons deze hele vakantie opvalt op de trajecten die we gekozen hebben. We rijden weliswaar langs een rivier (of in een rivierdal) maar er zitten juist daarom erg steile (maar niet lange) klimstukken in omdat er geen ruimte voor de wegen is om ze mooi in haarspeldbochten te leggen. Je moet dus vaak in een rechte lijn omhoog!

Smalspoorbaan, fietspad en autoweg. Alleen het fietspad lijkt in gebruik! Goed is ook te zien hoeveel ruimte zo'n autoweg gebruikt

We sluiten aan op de weg naar Göstling en die is wat breder en fietst wat stroperiger. Er is gelukkig weinig verkeer en het weer is goed om te fietsen, soms zon, soms wolken en een beetje wind. Vlak voor Lassing zit een 15% klim en die gaan we lopend op. Als we boven zijn zien we een heerlijk restaurant voor koffie en als we daar onze fiets neerzetten gaat het regenen!
Een goed moment om bij de koffie ook gebak te nemen en nog een tweede kop er achteraan! Na 3 kwartier is het weer droog en volgt een snelle en mooie afdaling naar Göstling waar we zo vroeg aankomen dat we direct op Lunz af koersen langs de Ybsstal Radweg. Een fantastisch mooi stuk, prettig te rijden los van het overig verkeer. Er rijdt hier ook een smalspoor treintje. De Ybbs is trouwens de rivier die in de Donau uitkomt bij het plaatsje Ybbs waar we 2 jaar geleden ook waren.
Om 13.45 zijn we in Lunz am See, kijken wat rond bij de VVV en zoeken in gidsen wat adressen op. Die gaan we vervolgens langs en bij een van de adressen met 'zimmer frei' direct aan het meer willen we onze intrek nemen, maar de eigenares is er niet! En ook als we na rondrijden en andere adressen te hebben bekeken weer terugkeren is er nog steeds niemand. Jammer, dan maar naar Hotel Zellerhof. Als we daar goed en wel zitten komt er weer een enorme stortbui naar beneden! Ook later vallen er nog een paar. Als het droog is gaan we snel boodschappen doen en eten daarna heerlijk op onze kamer.

23 augustus, 54 km.
Vanuit Mariazell dalen we eerst 200 meter via een stel mooie haarspeldbochten en klimmen dan langs de Salza weer naar het Lahnsattel op 1006 meter hoogte. Vlak voor de top is het 10%, daarvoor 3%-5%. Het is heerlijk weer met veel zon en wat wolken.

Boven op de Lahnsattel. Onder die puntmuts staat een kruisbeeld.

Na de top is het één prachtige, grote, lange afdaling langs de Mürz in een nauw rivierdal, met af en toe een klein klimmetje. Tussen Mürzsteg en Tebrin loopt een fietspad langs de – niet erg drukke – autoweg. In het traject zit ook een tunnel (bij de Wasserfall zum Toten Weib) en omdat we er met grote snelheid op af komen dalen, zie ik niet dat er voor fietsers een weg óm die tunnel heenloopt! Gelukkig is de tunnel ook goed verlicht. In Mürzsteg houden we een korte eetpauze. We komen rond 13.30 in Mürzzuschlag aan en staan opnieuw voor een paar keuzen:

Keuze 1 is niet zo heel erg interessant omdat je door een erg druk dal moet rijden. Keuze 2 was thuis mijn eerste keus geweest, maar omdat uit de reisgidsen blijkt dat Graz eigenlijk een heel aantrekkelijke stad is, valt de keus op 3, vooral ook omdat we in Graz een rustdag in willen lassen.

Een blik op Graz vanaf Schlossberg.

Op het station blijkt er een snelle verbinding met Graz te zijn en zodoende zijn we daar om 14.45u! We zoeken wat rond en vinden uiteindelijk Pension Köppel, een goede plek buiten het centrum. Het is eigenlijk een appartement met keuken erbij en na de boodschappen eten we op onze kamer lekkere tortelloni. Omdat de kamer nogal slechte bedden heeft, vragen we de volgende ochtend of er nog een andere kamer vrij is en dat is inderdaad het geval, hij moet alleen nog worden schoongemaakt. De volgende dag (24/8) hebben we in Graz een mooie, zonnige dag om de stad te verkennen en Schlossberg te bezoeken en daar ook te lunchen. We nemen het kabelbaantje naar beneden (60%!), Bezoeken een grote sportzaak, nemen het kabelbaantje weer naar boven en dan weer de fraaie lift naar beneden, waarna we ook nog wat met de tram rondrijden vóór we naar onze kamer teruggaan. Het weer wordt wat slechter aan het eind van de dag en gedurende de avond en nacht hebben we zware onweersbuien en regen. Graz is een stad met veel fietsvoorzieningen en goed gemarkeerde fietspaden.

Langs de Murradweg op weg naar Stadl.

28 augustus, 52 km.
Rond 9u vertrekken we en zijn snel op het fietspad dat weer het traject van het smalspoor volgt dat pal naast de rivier ligt. Het is bewolkt maar neigt naar zonnig, we hebben nog wel een vest nodig tegen de ochtendkou. Er zitten op de plaatsen van waterkrachtcentrales steeds korte, steile hellingen in het traject om het verval van de rivier goed te maken. Bij St. Ruprecht nemen we het onverharde pad naar Stadl en daar zitten een paar stukken in die weer moeten worden gelopen wegens overmatige steilheid! In Stadl a.d. Mur doen we boodschappen en eten we wat terwijl we het volgende overwegen:

Er komt af een toe een treintje voorbij!

1. We rijden door tot Tamsweg

   Dan zitten we daar eigenlijk vast, want naar het noorden gaan is nu nog geen zinvolle stap en andere richtingen zijn van daaruit niet per fiets te doen.

2. Doorsteek maken naar Karinthië, de mooie zuidelijke provincie van Oostenrijk.

Vooral ook omdat we in 2004 al met het plan gespeeld hadden om naar het zuiden van Oostenrijk te gaan is de keuze voor nr. 2 hierboven snel gemaakt. Ook al omdat het weer nu goed genoeg is om die oversteek over de Gurktaler Alpen te maken. Die oversteek kan op twee plaatsen:

1. over de Turracher Höhe (1783m), of
2. over de Flattnitzer Höhe (1400m)

Op de Flattnitzerhoogte even bijtanken!

Over Turrach is de weg druk, dus kiezen we voor Flattnitz. Langs de Paalbach klimmen we zo licht naar boven door een heel erg mooi landschap met rondom ons allemaal toppen van 2000+ meter. Op de weg is nauwelijks verkeer. Er is éen steil stuk, na een km. of 8 bij het stuwmeer uitkomend, dat we lopen, voor de rest kan er heel goed gefietst worden. Twee kilometer voor Flattnitz komen we op de hoogvlakte uit met talloze beekjes en koeien en bij een picnictafel rusten we uit en eten we wat. Er volgt dan een stuk waarin we steeds weer wat klimmen, dan weer wat dalen en uiteindelijk aan het eind van Flattnitz (een dorpje met veel ski mogelijkheden) op het hoogste punt uitkomen. De afdaling is veel steiler dan de klim, want er moet in 10 kilometer 700 meter worden gedaald, terwijl in de klim maar 500 meter in 20 kilometer zit. Het is een spectaculair gedeelte met flink warm wordende remmen. Als we in Glödnitz uitkomen en zelf lekker in de zon zitten op te warmen, bedenken we dat het voor vandaag wel mooi is geweest en in Gasthof Hochsteiner hebben ze een kamer beschikbaar en we eten er 's-avonds Knudlnudlmudl! Het voordeel van deze plaats is dat we voor morgen zeer veel keus hebben in het vervolg van onze tocht en daarbij speelt het weer een belangrijke rol.

Hier wordt de weg verbreed en moeten we wachten tot het bouwverkeer weer weg is. Als we na een halfuur weer verder kunnen, laten we eerst alle auto's voorgaan. Daarna rijden we op een doodstille weg verder naar boven.

1 september, 47 km.
Bij het opstaan is het stralend weer maar koud: 7°!
Maar als de zon een half uur later over de bergen komt is het al snel warmer. Om 8.30u rijden we weg en we zijn om 15.45u in Kartitsch waar we een mooie kamer vinden. Tussen die twee tijdstippen gebeurde het volgende:

De weg die we rijden heet de 'Karnische Dolomitenstrasse' en dat geeft al aan dat we hier in/naar de Dolomieten aan het rijden zijn, het dal is het Lesach dal en de rivier die steeds dieper van ons vandaan stroomt is nog steeds de Gail. Maar in tegenstelling tot gisteren moet er nu zeer pittig worden geklommen. Van 700m naar 1530m, maar omdat er ook een flink aantal behoorlijk afdalingen in de weg zijn opgenomen, omdat in de diepe en steile zijdalen met de rivieren en watervallen de weg iedere keer weer naar beneden moet, klimmen we vandaag ruim 1100 meter!

Op weg naar het Kartitscher Sattel passeren we het boerenland dat druk is met hooien! Hier sta ik bij Obertillach even uit te dampen. Let op het steile stuk achter me: dat was echt 12%!

De hele dag is al opvallend hoe alle boeren op het land aan het werk zijn met het binnenhalen van het hooi. Na de natte periode die achter ons ligt is men met man en macht aan het werk in dit mooie weer. En mooi weer is het inmiddels! Vooral op het stuk naar Obertilliach toe staat de zon genadeloos op de weg te schijnen en moeten we weer wat vaker stoppen en drinken; ook de weg is hier een stuk steiler aan het worden. Na Obertilliach wéér dalen op een heel steil stuk waar we 69 km/u halen! (De hoogste snelheid die we ooit op deze tandem hebben gehaald).
Tenslotte de laatste kilometers klimmen naar het Kartitscher Sattel op 1525m hoogte, 44 km na het vertrek en met een gemiddelde van 6.3 km/u. Opnieuw pauzeren we om te eten en te drinken en dan dalen we een prachtig dal in en stoppen bij 'Haus Alpine' in Kartitsch/Erschbaum. De boerin is druk op het land bezig maar had ons voor de deur zien staan en komt ons helpen! Prachtig uitzicht vanuit onze kamer op enorme toppen om ons heen.
We eten in het dorp en hebben 's-nachts weer zo'n onvoorstelbaar uitzicht op een sterrenhemel met de melkweg die je in Nederland niet meer zo intens kunt zien door alle horizonverlichting.

Hier is de Drau nog maar net 3 meter breed!

2 september, 93 km.
We hebben al fietsende de afgelopen dagen besloten dat we – als we het Gaildal door zouden zijn en bij de aansluiting met de Drau zouden komen – de Drau stroomafwaarts gaan volgen voor zo lang als mogelijk is, maar in ieder geval tot aan Villach. Het weer is daarbij van invloed en we willen wel eens lekker opschieten langs zo'n rivier, het geploeter (stroomopwaarts) langs de Mur is zeker van invloed op die beslissing.
Zodoende rijden we om 8.30u weg, we hoeven niets te trappen, het is voorlopig alleen maar dalen en na boodschappen te hebben gedaan in het dorpje laten we ons vol overtuiging in het dal v.d. Drau naar beneden storten: 300 meter dalen in 5 kilometer. Het is bovendien strak blauw en de zon zet het hele dal in volle gloed. Het zal vandaag ruim 25° worden.
Bij aankomst in het dal komen we mooi uit op het Drau fietspad en dat overtreft alle verwachtingen. Mooi geasfalteerd en direct langs de – nog heel erg smalle en snelstromende – rivier met aquamarijn blauw water. Op diverse plaatsen hebben we fantastisch uitzicht op de Lienzer Dolomieten met hun ruige kartelranden. Ook vlak langs het pad zijn steile bergwanden die oprijzen.
Het fietst fantastisch, we dalen met flinke snelheid, er staan zelfs borden die de fietser waarschuwen goed afstand van elkaar te houden en we hoeven nauwelijks te trappen. We fietsen door een zeer bosrijk stuk en er is veel schaduw. Tot aan Lienz is er veel fietsverkeer op het pad: gezinnen met kinderen, wilde Italianen en mannen op snelle fietsen! Er zijn zelfs noodpalen met telefoons eraan (zonnepanelen!) en een nummer dat je kunt bellen bij calamiteiten. Op de markeringen wordt bovendien ook alles in het Duits, Italiaans en Engels aangegeven.

De Drau Fietsroute is ontstaan uit een samenwerkingsverband van 3 landen: Italië, Oostenrijk en Slovenië. De markering is ook vaak 3 talig. De Drau ontspringt in Italië en eindigt in de Zwarte Zee. Er is veel werk van gemaakt om de route optimaal voor fietsers in te richten en daar is men ook goed in geslaagd. Er is op dit moment (2006) sprake van het nog verder doortrekken van de route dan Maribor, waar nu het einde ligt, alhoewel de Drau dus nog doorstroomt tot in de Zwarte Zee.

Bij Lienz is de Drau al wat meer rivier geworden.

Ná Lienz (ruim 25 km verder) is het dalen minder, de rivier wordt breder. Vanaf station Nikolsdorf is het pad naast de rivier (linker oever) ook begaanbaar gemaakt, je hoeft nu niet meer om te rijden of de andere oever te doen. De route op die andere oever lijkt trouwens niet meer in gebruik want de brug over de rivier is met een slagboom afgesloten. Je kunt er wel langs, maar alle borden wijzen op de linkeroever. Het pad is wel onverhard, maar goed te berijden.
In Oberdrauburg moet je het dorp door via wat rare onderdoorgangen van spoorweg en hoofdweg, maar alles staat goed aangegeven. Bij hoogwater zijn al die tunneltjes echter niet begaanbaar en er staan dan ook borden die daarvoor waarschuwen en een alternatief aangeven. Het deel voor Dellach voert je door prachtige landerijen en boerenerven, een welkome afwisseling. Bij Rassnig steken we weer over naar de andere oever en door bossen en landerijen gaan we verder totdat het bij Tratten weer eens tijd wordt voor een ijskoffie (ons favoriete drankje deze vakantie; voedzaam en verkoelend). We vervolgen weer door een mooi bos met steile klimstukken (we dachten dat we stroomafwaarts gingen??), dalen weer terug naar de Drau en vanaf Steinfeld gaan we eens uitkijken naar een verblijfplaats en dat lukt in Lind im Drautal in een pension met een kamer met balkon, prachtig uitzicht en veel klokkenkabaal uit het kerkje vlak voor ons! Er valt wat regen, maar als we in het dorp gaan eten is dat alweer over en we wonen nog het slot bij van een concert op het dorpsplein dat gespeeld wordt door een Harmonieorkest.

De Drau bij Lienz.

3 september, 83 km.
Als we om 9.30u wegrijden hebben we nog wel een bodywarmer nodig tegen de frisheid, maar de zon komt al snel over de hoge bergkam heen en in Sachsenburg gaan we in zomerdracht. Vrijwel de gehele route gaat weer over vrijliggende fietswegen die óf langs de Drau gaan óf door prachtig boerenland. Alleen het stuk tussen Lendorf en Spittal (over de rechter oever) gaat over de rustige autoweg. En ook vandaag zijn er weer veel fietsers op het pad.
Als we in Spittal aankomen rijden we eerst even langs het station om te kijken wat voor mogelijkheden we hebben om eventueel vanuit hier in Salzburg te komen. We hebben nog geen duidelijk beeld hoe de rest van de week zal verlopen en willen de treinmogelijkheden goed bekijken. Daarna gaan we naar het centrum en in het grote park is een of andere wielermanifestatie aan de gang, inclusief concert door een Big Band en daar gaan we maar eens uitgebreid naar luisteren, onderwijl de koffie met het gebak wegwerkend!
Tot aan Olsach rijden we over asfalt en daarna (tot vlak voor Villach) is het een uitstekend gravelpad. De Drau ligt er steeds erg mooi bij, er zijn talloze mooie plekjes om te zitten. Er zijn mooie vergezichten in het dal van de Drau en we zijn het er allebei over eens: van alle Oostenrijkse fietsroutes is de Drau fietsroute met recht de mooiste en heeft de meeste afwisseling. En bovendien nog het grootse deel over echt vrijliggend fietspad!
Bij het naderen van Villach worden we ivm. werkzaamheden kort omgeleid, maar daarna passeren we Villach over bekende paden waar we afgelopen woensdag ook al reden. Het lijkt veel langer geleden! We rijden nog een stuk verder omdat het heerlijk weer is en in Föderlach zien we een bordje 'zimmer frei' bij een leuk boerenhuis. We reden eigenlijk dat dorp binnen om naar Velden te rijden (aan de Wörther See), maar dit ziet er leuk uit en er is een kamer vrij bij heel erg hartelijke mensen waar we zelfs soep krijgen vóór we naar het restaurant gaan, dan kunnen we vergelijken. Het is nl. vandaag een speciale feestdag en deze soep ('kirchstage supe') hoort daarbij. En inderdaad, de soep van onze gastvrouw is wat lekkerder.

Eén van de mooiste uitzichtpunten langs de Drau. Links zijn de Karawanken te zien die de grens met Slovenië markeren. De bergen rechts – de noordoever – vormen een onneembare vesting, terwijl links het land 10 meter lager dan de rivier ligt.

4 september, 82 km.
Onze gastvrouw zit bij ons aan de ontbijttafel en vertelt naar hartelust en laat zelfs foto's zien van de enorme sneeuwval die hier is geweest: 1.5 meter! Als we vertrekken krijgen we alles wat over was mee (en dat kunnen we goed gebruiken blijkt later) en we moeten als we thuis zijn gekomen een kaartje sturen!
Het is 21° bij vertrek en de temperatuur zal vandaag zelfs de 31° halen. Het is een stralend blauwe lucht.
Wat vandaag de dag zo bijzonder zal maken is de nabijheid van de Sloveense bergrug op de grens tussen Oostenrijk en Slovenië: de Karawanken. En vooral in het ochtendlicht krijgen bergen altijd zo'n mooi 'glazen' uiterlijk. Het is echt een heel bijzonder gebied.

Het startpunt van de Inn Radweg in Innsbruck.

De reis naar Innsbruck is ook weer erg mooi en we komen geleidelijk weer in wat lagere delen om uiteindelijk bij Wörgl in het Inndal uit te komen. Om 12.35u staan we in het station van Innsbruck. Informatie verzamelen, een klein stukje van de stad bekijken en dan op pad langs de Inn radweg waarop we ook de vakantie begonnen zijn, maar dan bij Rosenheim. We kunnen kort zijn: hier is het volstrekt oninteressant, druk, lawaaierig, één groot industrieterrein en ook nog eens wind tegen. Dat is allemaal wat teveel van het slechte en we stoppen in Rotholz in Gasthof Esterhammer. Zou het morgen beter worden? Want het weer was – op die wind na – fantastisch.
We hebben ook besloten om pas op zaterdag in München aan te willen komen, want door de drukte rondom het pausbezoek heeft het weinig zin om daar een dag te willen doorbrengen, als we al een hotel zouden kunnen vinden!

De Achensee vanaf het Karwendel Skistation gezien.

7 september, 10 km.
We hebben in het hotel allerlei mogelijkheden bekeken om het Inndal uit te komen en gezien dat je via de Achensee en de Achenpass naar de Isar kunt en daarlangs naar München! Dat lijkt ons een veel leukere optie dan door te stoempen door dat drukke Inndal. We hebben de hele nacht in ons hotel het lawaai van het verkeer in het dal kunnen horen. De klim naar de Achensee is echter een hele pittige (4 km. 12+%) en daarom willen we proberen om met de tandradbaan (met een stoomlocomotief uit 1898!) naar boven te gaan. De hoteleigenaar belt voor ons naar het station om te vragen of de tandem mee kan en dat is geen enkel probleem. Het is echter nu 8.10u en hij vertrekt om 8.40u! Dat wordt dus nog even stressen en een wilde rit naar het station in Jenbach, maar we redden het net en voor 20 euro p.p. (fiets 5 euro) gaan we naar boven. In het treintje met twee wagons vinden we nog een plaatsje tussen 36 druk kakelende Spanjaarden (we vroegen ons eerst al af waarom die mensen zo druk waren, tot we hoorden dat ze spaans spraken) en voelen ons gelijk thuis! Het treintje gaat via een heel smal en steil spoortje naar boven, de snelheid is soms minder dan wandelsnelheid en je wordt af en toe flink door elkaar geschud.

Altijd weer leuk om een voorbijganger te vragen een foto van ons te maken. De fotograaf van deze foto bood het spontaan aan toen we foto's van elkaar stonden te maken.

We stappen uit bij Seespitze en rijden dan naar Pertisau waar we eerst wat rondkijken naar de mogelijkheden. We besluiten om hier te blijven om nog wat te wandelen in de bergen om het meer. Gasthof Bergland, vlak naast het kabelbaanstation heeft een mooie kamer met balkon en uitzicht op het meer. Wij nemen de kabelbaan naar het op 1500m hoogte gelegen Karwendelstation en maken dan een fantastische wandeling in een prachtig berglandschap met hoge pieken en weidse uitzichten. Vooral het meer ligt heel mooi in de stralende zon en het is inmiddels behoorlijk warm geworden. Er zijn veel mensen op de been en ook voor mountainbikers is het hier een paradijs met steile beklimmingen. Ook zijn er veel parapenters en als we later in het hotel buiten zitten te eten, komen er een paar landen op de landingsplaats naast het hotel!
Pertisau is overigens wel één groot toeristenbolwerk met uitsluitend hotels, gasthofen, pensions, zimmer enz. Het is allemaal veel onpersoonlijker dan in vrijwel alle andere klein plaatsjes waar we waren. Ik denk dat er in Pertisau vrijwel geen permanente 'eigen' bewoners zijn!