Maar waarheen zullen we gaan?
De Harz wilden we al eens eerder doen, maar onze ervaringen op de Rennsteig [lees hier] hebben ons geleerd dat je een dergelijk gebied beter kunt doen op afzonderlijke fietsen in plaats van een tandem. Dus dat werd het eerste doel van deze reis. Zou Jonne toch problemen krijgen met haar handen, dan zouden we ook weer snel terug zijn en alsnog de tandem kunnen nemen.
Ook Rügen in het noorden van Duitsland wilden we wel eens 'befietsen'. Zodoende vertrekken we om 6:13u met de trein vanuit Den Bosch naar Oldenzaal en fietsen een mooie route via De Lutte en Bad Bentheim naar Rheine. We nemen de kortste route, en dat is gedurende het laatste stuk niet altijd de mooiste!
In Rheine kopen we een 'Quer durchs land' ticket waarmee we via Braunschweig en Vienenburg naar Wernigerode reizen. Het is heet weer en gelukkig heeft de trein gedurende het langste stuk (naar Braunschweig) een goed werkende airco.

In de Duitse treinen is meestal genoeg plaats voor de fietsen. De instap is vaak op perronhoogte. Wel zijn er nog treinstellen in gebruik met heel smalle deurtjes waar je met je fiets ook een rare draai moet maken om binnen te komen.

Wat we met onze fietsen nu merken is dat in- en uitstappen bij de trein wat makkelijker gaat en je je fiets ook wat eenvoudiger kwijt kunt in de fietsruimte in de treinen. En zeker in de trein van Braunschweig naar Vienenburg zouden we met de tandem klem komen te zitten, want dat zijn maar heel smalle deurtjes en je moet een ongemakkelijke draai maken de fietsruimte in. Een tandemechtpaar dat op het laatste moment komt aanrijden en mee wil, heeft grote moeite, zelfs met onze hulp erbij, om hun tandem in de trein te krijgen.
Onze eindbestemming Wernigerode bereiken we om 17:30, en het hotel is snel gevonden. We zullen hier twee dagen blijven en eten 's-avonds op het grote marktplein in de stad.
We hebben voor deze stad gekozen vanwege de centrale ligging t.o.v. de Harz en de nabijheid van de 'Brocken', de hoogste berg in de Harz. [info] Daar kun je naartoe fietsen, maar er gaat ook een smalspoorbaan stoomtrein heen. Dat spreekt ons meer aan, vooral omdat we niet direct de eerste fietsdag al met heel steile stukken geconfronteerd willen worden.

Op de top van de Brocken.

Ze wilde zien of datgene wat ze zich herinnerde en op foto's had staan, ook nu nog was te zien. Ze heeft toen gelogeerd in het huis van de Alpen-vereniging, en dat staat er nu nog! (Zoals we over een paar dagen zullen zien). Als wij langs het wandelpad afslaan naar Schierke komen we in een bos terecht waar we het rijk alleen hebben, we komen tot aan Schierke geen mens meer tegen! Het pad is mooi langs een riviertje gelegen, er zijn wat rustpunten met bankjes en het weer is uitstekend met veel zon. We dalen van 1142m (Brocken) naar 650m (Schierke) en moeten daar dan het laatste stuk weer steil terug naar het station over een wandelpad tot 12%! In de trein terug raken we in gesprek met een 80+ wandelaar die nog kaarten bij zich heeft van vóór de 'Wende', en daar staan nog alle waarschuwingen en aanduidingen op uit die DDR tijd!
Wernigerode heeft een mooi centrum met veel vakwerkhuizen, en in de kleine straatjes is het prettig wandelen. We eten in het Kartoffelhaus.

Wiskundige Gauss gebruikte ooit de top van de Brocken voor een driehoeksmeting

Stuwmeer in de Oker

We hebben hier veel steile stukken en alles is onverhard bospad. Boven de 9% is het voor Jonne niet te doen en lopen we stukken. Onderweg hebben we een paar rustpunten in het prachtige, stille bos. Ook hier komen we niemand tegen. Op zeker punt, waar we ook het hoogste punt lijken te hebben bereikt, staan we ineens voor een afgraving en loopt het pad dood! We zullen toch niet verkeerd zijn gereden? Gelukkig hebben we een afslag gemist, 100 meter terug. Maar de situatie is wel raar, want op oudere kaarten loopt de route nog gewoon rechtdoor, waar nu dus die afgraving is! Er wordt op mijn GPS ook gewoon een wandelpad aangegeven, dat kan ik inderdaad zien liggen, maar op de fiets is dat echt niet te doen [OSM-kaart]. We nemen dus de Ringweg om het gebied heen en komen zo na een prachtige afdaling bij de Okerstausee uit. Dan is het naar Altenau een simpele route langs de oever en we komen daar om 16:30u aan. Te laat om nog verder door te gaan naar Torfhaus, dus zoeken we hier een plek om te slapen en die vinden we in Hotel Moock. Het hotel bevindt zich boven een supermarkt waar we voedsel inslaan om later op ons balkon te kunnen eten.

Naar dit gebouw was Jonne op zoek. In 1965 logeerde ze hier. Toen was het een hut van de Alpenvereniging. In 2018 blijkt dat het gebouw in 2012 ook is afgebroken om plaats te maken voor moderne wintersporthuizen! Zie foto 1965

Daar worden we door de buitenwijken van de stad geleid en we wijken af van de voorgestelde route door over de Bockswieser Höhe naar het Spiegeltal te rijden. Dat blijkt een mountainbike pad te zijn waarvan de laatste 500 meter met 17%-20% naar beneden dondert over keien, kuilen, boomstronken, wortels, rotsen en gaten!! Fietsen kunnen we hier niet meer, dus dat doen we lopend stapje voor stapje. Eenmaal beneden is de beloning groot, want het Spiegeltal waar we nu in rijden is onvoorstelbaar mooi en rustig! De weg is vanaf nu ook vrijwel steeds dalen en als we de meertjes voorbij zijn is ook de weg weer geasfalteerd. We zijn snel in Wildemann waar we direct bij het binnenrijden 2 hotels zien: Spiegeltaler Eck en Harzperle. Het eerste hotel heeft Nederlandse eigenaars, maar als we binnenkomen om te overleggen en de kamer gaan bekijken, vinden we het maar matig. Kleine kamer aan de achterkant, voor Wifi moet worden betaald en de kamer is ook duur. (Dat hebben we in Duitsland al vaker gemerkt: hotels met Hollandse eigenaren zijn duur!). Wij gaan naar Harzperle aan de overkant: Kamer met balkon, gratis wifi, zwembad en goedkoper dan de Hollandse buren. Het eten valt dan weer wat tegen.

In het Spiegeldal

We rijden na Ilsenburg via Drübeck naar Wernigerode via de hoofdweg met een goed fietspad erlangs. Als we Wernigerode bijna voorbij zijn, gaat het regenen en wij schuilen ergens onder een balkon. Echt doorzetten doet de bui niet en pas als we weer opstappen barst er een enorme kletterbui los waarvoor we ook weer moeten schuilen, maar daarna is het erg mooi weer met veel zon.

Zicht op Benzingerode

De paden waarover we rijden hebben trouwens heel vaak 2 mooie betonstroken waarop het goed fietsen is. Het zijn feitelijk boerenwegen tussen de vele akkers hier, waar de boeren met hun tractoren overheen rijden. We passeren een heel grote schapenkudde die hier met een herder rondtrekt en in Blankenburg weten we hotel 'Schloss Blankenburg' snel te vinden. Het is een prachtig oud kasteel met mooie kamers en vriendelijke ontvangst. Heel mooie baroktuin erbij waar we een avondwandeling doorheen maken en daarna boodschappen doen en eten op de kamer. We boeken ook alvast een kamer in de volgende etappeplaats: Walbeck.

Mooie bosroute langs de Wipper

We klimmen nu gestaag weer het Wipperdal uit en in het bos, op de zessprong, houden we een lunchpauze. Daarna rijden we door tot de hoofdweg en via Wettelrode dalen we dan over brede wegen naar Sangerhausen toe waar we om 15u bij de VVV op zoek gaan naar een adres. Er is een voormalige DDR woonflat omgebouwd tot hotel, Garni West, en dat blijkt een buitengewoon plezierig hotel te zijn waar we in een enorme kamer zitten met veel extra ruimtes en een raamwand over de volle breedte van het appartement! Het uitzicht is een begroeide fabrieksmuur, maar niet eens onplezierig. Zeker niet omdat de zon fel staat te schijnen.
Als we naar dat hotel rijden, verlies ik ineens het onderste geleidewieltje van mijn derailleur! Na een kwartier oponthoud weet ik de zaak weer werkend te krijgen, maar er mist een afdekplaatje van het lagertje, zodat het wieltje nu niet helemaal soepel draait. Eens kijken of er hier een fietsenwinkel zit.
We doen boodschappen in de buurt en eten heerlijk op de kamer.

De route naar Netzkater is prachtig dalend en prettig fietsen. Bij dat dorpje is ook een stationnetje van de smalspoorbaan die dwars door de Harz gaat, en het pad volgt een tijdlang deze spoorbaan tot aan Ilfeld. Dan buigen we weer af en volgen weer de Harz rondweg richting Ellrich. Halverwege dat stuk kom je in het bos ten noorden van Cleysingen een diepe grot tegen waarin een trap is aangebracht om naar beneden te lopen. Heel opvallend is dat de temperatuur beneden, waar water in de grot staat, zeker 10° lager is dan boven! Het geheel ziet er eigenlijk een beetje uit als een krater.

In Ellrich doen we boodschappen en rijden door naar Walkenried. Vlak voor die plaats is weer een herdenkingsbord voor de twee gescheiden Duitslanden die in 1989 weer één werden. De lucht gaat betrekken, en in Walkenried schuilen we bij een huis in de carport voor een enorme stortbui die ongeveer 15 minuten duurt. Dan het laatste stuk naar Bad Sachsa. Maar om ons hotel te bereiken (opnieuw helemaal aan het eind van het dorp, waar je zo weer de bossen inloopt), moeten we een heel stevige klim lopen! Gelukkig kunnen we daar ook eten en hoeven we de deur niet meer uit.

Opnieuw moeten we nu wegens wegwerkzaamheden afwijken van de officiële route (die gaat over de linkeroever) en rijden we over een mooi weggetje naar Golmsdorf. Toen we in 2010 [lees hier] in het Thüringerwoud waren voor de Rennsteig, hadden we ook al opties om langs de Saale te fietsen, maar dat kwam er toen niet van door het slechter wordende weer. Maar nu willen we in ieder geval tot aan Halle langs deze rivier fietsen.
Door wegwerkzaamheden is vanuit Jena een en ander moeilijk toegankelijk en we kiezen ervoor een pad pal langs de oever te rijden. Dat is niet de gemarkeerde Saaleroute, maar een pad dat langs volkstuintjes en maisvelden loopt, vlak langs de rivier en niet over de hoofdweg.

Ja, hier valt inderdaad nog te fietsen!

Er valt te fietsen, het pad staat op mijn gps, maar het is toch wel spannend om te zien of we ook weer op de bestaande route uitkomen. We rijden namelijk over een steeds smaller wordend pad tussen metershoge maisplanten. Als we dáár doorheen zijn volgen de brandnetels, maar komen uiteindelijk toch weer uit op de hoofdroute die over 'Am Erlkönig' wordt geleid.
Op mijn GPSkaart is te zien dat je nog verder langs de oever door kunt rijden tot aan de brug bij de Mühlstatt in Kunitz, maar dat pad ziet er niet erg berijdbaar uit. ↓←

Kasteel bij Saaleck.

Dat kan heel goed gebeurd zijn op het stuiterwegdek naar boven, en omdat er geen materiaal door de band is gedrongen, maar aan de velgzijde het rubber is gescheurd, wijten we het maar aan de leeftijd van die binnenband. Die zit er nl. al een jaar of 10 op en dit is zijn eerste lek! We lopen / schuiven / sjouwen met de fietsen een stuk naar beneden waar het minder steil is en een bankje staat, waarna ik binnen 10 minuten een nieuwe band heb omgelegd.
Overigens is de keuze om de hoofdroute over dit pad te laten lopen wel merkwaardig, want de hoofdweg is niet heel erg druk. De bosweg is echter zéker avontuurlijker!

Bij het binnenrijden van Bad Kösen gaan we op zoek naar ons hotel. Dat wordt wél met bordjes aangegeven, maar dan via een wandelpad dat duizelingwekkend steil omhoog gaat. Wat blijkt? Hotel Wilhemsburg staat op een hoge berg die over het dorp uitkijkt, maar de 3 kilometer lange weg daar naartoe, gaat helemaal om het dorp heen, én is 5%-7%. Vooruit, dat doen we er dan wel achteraan! Het hotel ligt inderdaad mooi, heeft ook een prachtig nieuw gedeelte met sauna's enz. maar wij zitten in een tegenvallende kamer vlak boven de ingang van het oude gebouw, waar ook 's-nachts nog veel mensen langskomen.
Tijdens het avondeten hebben we vanuit de eetzaal een prachtig zicht op het in de diepte gelegen stadje. Moeten we morgen dezelfde weg terug?

Merseburg is een prachtig oud stadje. De hoofdfietsroute loopt erlangs, maar als je tijd hebt kun je ook door het centrum rijden. Eenmaal Schkopau voorbij, kom je terecht in een delta-achtig gebied met veel riviertjes, meertjes, plassen, waterlopen en moerassen. Klaarblijkelijk raken de wegen hier wel eens overstroomd, want op plaatsen waar de weg verdiept ligt, is het fietspad erlangs steeds op bruggetjes aangelegd!
Als we Halle binnenrijden komen we, als we van de fietsroute afslaan om in het centrum te komen, terecht op een ongelooflijke hotsebotseklots kinderkoppenweg waarover bijna niet te fietsen valt!

[ noot: dat is trouwens in heel het voormalige oost-Duitsland het geval. Behalve de grote autowegen, is het wegdek er steeds van erg slechte kwaliteit. ]

In het centrum op de grote markt oriënteren we ons en gaan dan op zoek naar hotel Atlas dat vlakbij het station zou moeten liggen. We hebben niet gereserveerd maar er is voldoende plaats en we zitten op een leuke kamer. We kunnen op het station uitstekend eten en zijn bij terugkomst in het hotel getuige van een beginnend straatfeest waarbij een gitarist, bassist en trombonist de begeleiding verzorgen van een zangeres die - hangend in touwen - horizontaal over de gevel van het gebouw wandelt, met de muzikanten onder haar op straat!

Op de kamer de plannen bekijken: De Saale komt uit in de Elbe en dat traject (langs de Elbe) reden we in 2011 al tot aan Magdeburg. We willen dat niet nog een keer doen en door verhalen - die we onderweg hoorden over het gebied rond de Mecklenburgische meren - zijn we van plan om daar naartoe te gaan. Het makkelijkste gaat dat met de trein tot aan Stendal (waar we in 2011 op de trein stapten die ons terug naar huis bracht).

In Wittenberge gaan we langs de VVV en die raden ons aan om in Perleberg de VVV te raadplegen voor de hotels in de streek waar wij naar toe willen. Dat is snel gedaan, en inderdaad kunnen ze ons in Perleberg verder helpen. We rijden daarna door prachtige bossen in een heel oud landschap - er hangt een oude sagen en legenden sfeer - over mooie onverharde paden naar hotel Radler Oase in Klein Langerwisch bij Helle. Het weer is ook steeds beter geworden en de zon schijnt inmiddels volop. We zitten helemaal afgezonderd van alles en iedereen in een kleine kamer maar het is er heerlijk rustig en er wordt gewoon voor ons een maaltijd klaargemaakt.

Radler Oase ligt geheel afgezonderd van de wereld en het is er wonderbaarlijk rustig.

Google Earth: De afgraving bij Ganzlin is inmiddels uitgebreid met het geel gemarkeerde gebied, waardoor de weg die daar nog langsliep, niet meer begaanbaar is! Ik kreeg niet de indruk dat ze de oude situatie ooit weer gaan herstellen! (Noot 2024: het is inmiddels een groot zonnepark geworden!)

Overal zijn grote tractoren en vrachtwagens aan het werk, maar er loopt nog een werkweg over het boerenland en daar lopen we overheen, op zoek naar een uitweg aan de andere zijde. Als we de fietsen door een aantal greppels hebben gesleept, staan we weer op de Eichenweg, maar nu wordt de doorgang versperd door een zandberg van 2 meter hoog! Ook daar weten we overheen te klauteren (anderen zijn ons al voorgegaan) en dan staan we weer op de route naar de Plauer See. Via een bonkig en zanderig pad rijden we naar Dressenower Mühle. Let op, want je moet vóór het toegangshek van het resort (dat recent langs de oever van het meer is gebouwd), linksaf het bos inslaan. Het staat wat onduidelijk aangegeven. We rijden dan langs de oever van het meer over een rustig bospad naar Plau am See waar we via de VVV in Haus Sajons een erg mooie kamer vinden en in het restaurant aan de overkant kunnen we later uitstekend eten!

Na de koffie met de kwarktaart gaan we door de duinen en over het strand op weg naar Prora, het 4,5 kilometer lange hotelcomplex dat Hitler liet bouwen vóór de 2e wereldoorlog [lees hier meer over Prora].
Het is echter nooit als zodanig in gebruik genomen dóór diezelfde oorlog en staat nu als een groot, vervallen monument nutteloos langs de kust! Het is nog wel door het oost-Duitse leger gebruikt. Er wordt nu getracht om een deel ervan in gebruik te gaan nemen, en voor een ander deel is een bestemming gevonden in de vorm van een museum dat de hele geschiedenis van Prora belicht.
(opm. 2024: Inmiddels heeft de toeristenindustrie ook Prora ontdekt en je kunt er nu prachtige vakantieappartementen huren in die gebouwen die allemaal perfect zijn opgekmapt!)

Tussen Dubnitz en Neu Mukran moet je een groot spooremplacement op het havengebied passeren en daar is de voorziening voor fietsers ongehoord (en on-Duits) slecht én gevaarlijk! Er loopt slechts één smal pad (precies de breedte van één fietser) aan de linkerzijde (de oostkant) van de weg en op de bruggen kun je elkaar niet passeren.
Een paar dagen geleden lazen we in het gemeentehuis van Binz een bericht hierover en kon er een petitie worden getekend om er voor te zorgen dat hier verandering in komt. Toen wisten we nog niet waar het over ging, maar we hebben tóch getekend. En nu we het zelf meemaken vinden we dat volkomen terecht. Van de schrik gaan we maar ijskoffie drinken in het hotel langs de weg dat op het punt staat waar weer wél goede fietspaden zijn.↓←

Prachtig lijnenspel op de gemaaide velden langs de kust.

We rijden via Drumsevitz naar Schabernack en Gross Schoritz waar we aansluiten op de weg naar Glewitz. De ingang van het fietspad langs de weg is verborgen achter een paar huizen op de hoek. We worden erop attent gemaakt door een passerende fietser die nog een tijdje in Nederland heeft gewerkt!

Het veer tussen Glewitz en Stahlbrode vaart tussen 1 april en 31 oktober en is een mooi alternatief om op Rügen te komen of (zoals wij doen) er weer vanaf te gaan. We drinken ijskoffie in het haventje van Stahlbrode en gaan dan direct bij de haven over het duinpad op weg. Het begin van dat pad ligt op het terrein van die jachthaven. Het is een heel mooi, beschut pad. Eigenlijk meer een wandelpad, maar er is goed op te fietsen. Het pad eindigt bij Niederhof en voert ten noorden van die plaats door een erg mooi bos met de grootste aalscholverkolonie van Europa! Gelukkig zijn die nu op trektocht zodat we schoon blijven. We zien er nog wel een paar zitten op de palen die langs het water staan. Vóór die aalscholverkolonie komen we door een stuk open land waar de Mühlbach doorheen stroomt en daar moeten we de fietsen een paar keer over de bruggetjes heen tillen die op ons pad liggen. Een pad dat in dit deel overigens enorm bonkig en hobbelig is waarop we nauwelijks kunnen fietsen. De fiets stuitert alle kanten op, behalve de juiste!
Bij Niederhof verlaten we de kust en rijden naar Brandshagen waar we in een piepklein winkeltje / postkantoor / bakkerij wat appelsap drinken en ook nog wat te eten nemen. Het is warm weer geworden. We rijden dan het dorp uit, richting Stralsund, en tot de afslag naar Zarrendorf rijden we 3,5 kilometer over de slechtste weg waarover we ooit gereden hebben. Één grote verzameling kinderkoppen en keien, gaten en geulen, hobbels en bobbels waarbij vergeleken Parijs-Roubaix een plezierig uitje is! Wat een ramp!!
Daarna komen we weer op betere wegen terecht en via Wendorf komen we in Negast waar we boodschappen doen voor we aan het laatste deel van deze dag beginnen, en dat is het stuk naar Lendershagen en Karnin. De omgeving is prachtig met veel bos en mooie natuur, maar het wegdek is op sommige plaatsen (vooral ná Nienhagen) weer van zeer beroerde kwaliteit met die hinderlijke diagonaal-betonplaten. We fietsen hier niet meer voor ons plezier, hoe mooi de omgeving ook is, want we hebben alle aandacht nodig om overeind te blijven! Vanaf Lendershagen is de weg weer in normale toestand en kunnen we goed naar Karnin doorrijden waar we een mooie, smaakvol ingerichte kamer hebben in hotel Carmina am See. Het is 30° geworden vandaag.

Na dat plaatsje rijden we een pittig stuk (5 kilometer lang tegenwind en géén beschutting) parallel aan het spoor tot vlak voor Süldsberg waarna we in Jesteburg bijkomen met koffie, broodjes en chocolade. Dan hebben we er weer zin in! We komen nu terecht in het mooie gebied van de Lüneburger Heide waar het goed fietsen is, klimmend en dalend, veel beschutting en afwisseling, soms een spatje regen. We passeren Holm, Schierhorn, Wesel en Undeloh. Vanaf Schierhorn komen de eerste heidevelden ook in zicht en op weg naar Wesel gaat ook de zon af en toe flink schijnen waardoor de heide wat meer kleur krijgt, want de bloei is al wel over het hoogtepunt heen. Er staat ook veel bruin gras tussen de heide en dat geeft een wat somber beeld! In Undeloh gaan we langs de VVV en omdat het hier heel erg 'Valkenburg' is, gaan we nog even verder, maar wel met een hotelgids op zak. We gaan via Wilsede naar Selhorn door een woest en indrukwekkend stuk over onverharde paden en langs prachtige velden en heuvels vol met heide en schaapskuddes. Een erg mooi gedeelte. Er rijden overal nog veel huifkarren met toeristen rond. Als we in Volkwardingen zijn, bellen we naar een hotel in Bispingen om te zien of er nog plaats is: Ja! En zo zitten we een halfuur later in Haus Monika. Een mooie, maar vermoeiende dag.

Dat mooie fietspad verdwijnt ook verderop - dan blijft er alleen maar zand en modder over!

We komen dan weer op prachtige bos- en heidepaden en rijden langs Hankenbostel en Gerdehaus, waar we op een rustige, beschutte plek op de heide lunchen en dan via een prachtige heideroute naar Hermannsburg rijden.
We blijven mooie, en woeste paden vinden: van Misselhorn via de Zitronenberg naar Rebberlah, maar dat laatste stuk is één grote modderpoel met diepe sporen die door de tractoren zijn veroorzaakt. We houden wel droge voeten, maar de modder zit centimeters dik op de fietsen van het rijden door de plassen en moddergeulen! Dan dalen we over de Winterberg naar Hornshof en Garssen en zoeken een route binnendoor naar Celle waar we via de VVV in hotel König een kamer vinden.
Duidelijk is dat de komende dagen het weer gaat veranderen en dat we nu richting huis kunnen gaan: alles wat we hadden willen doen deze vakantie is ook inderdaad uitgekomen.

We nemen een dag later de trein naar Hannover en vandaar via Rheine en Bad Bentheim naar Hengelo. Dat kan allemaal met hetzelfde Nieder-Sachsen ticket! We vertrekken om 9u en zijn om 17.15 weer thuis.