Harz, Weimar, Saale, Rügen, Lüneburger Heide
18 augustus — 14 september 2012

langsdeharz-ilsenburg
Een mooie dag in de Harz. Uitzicht op de uitlopers van de bergen bij Ilsenburg

Inleiding
Sinds 1998 rijden we in onze fietsvakanties op een tandem. Een belangrijke reden om dat te gaan doen was dat de handen van Jonne niet meer goed de kracht hadden voor remmen en schakelen. Een andere reden was dat je een grotere actieradius hebt op een tandem. We merkten echter wel dat er situaties waren waarbij we liever op losse ATB's hadden gereden vanwege het terrein: smalle paadjes en ATB tracks zijn met een tandem (ook al is het een ATB model) moeilijk te doen en we moesten dan vaker lopen.
Vandaar ons plan om toch weer eens een langere vakantie met 2 fietsen te gaan doen! Daarvoor moest ik wel de fiets van Jonne flink onder handen nemen want daar was behoorlijk wat aan versleten. We hadden hem namelijk gekocht (een Cannondale 300 uit 1994) ter vervanging van haar eerder gestolen Cannondale, maar er niet veel op gereden wegens achterstallig onderhoud. Dat kon ik nu goed maken:

en tenslotte ook nog het juiste stuur voor haar gevonden. Standaard ATB sturen en vlindersturen kan ze niet goed vasthouden en na lang zoeken (op internet én via winkelbezoek) vond ik bij Schiettecat in Breda - bij toeval - het model dat uiteindelijk goed bleek te passen bij Jonne's handen.↓

stationvienenburg
Op het station van Vienenburg.

Ook moesten we nu de bagageverdeling opnieuw gaan bekijken, want de twee zware achtertassen die we op de tandem kunnen meenemen, leidden er bij de ATB's toe dat ze voortdurend steigerden! Dat hield in dat ik op mijn fiets lowriders aan de voorkant moest monteren en op de bagagedragers achter wat moest aanpassen. Ook de stuurtasjes en houders moesten worden aangepast. We zijn er klaar voor! →↑

Maar waarheen zullen we gaan?
De Harz wilden we al eens eerder doen, maar onze ervaringen op de Rennsteig [lees hier] hebben ons geleerd dat je een dergelijk gebied beter kunt doen op afzonderlijke fietsen in plaats van een tandem. Dus dat werd het eerste doel van deze reis. Zou Jonne toch problemen krijgen met haar handen, dan zouden we ook weer snel terug zijn en alsnog de tandem kunnen nemen.
Ook Rügen in het noorden van Duitsland wilden we wel eens 'befietsen'. Zodoende vertrekken we om 6:13u met de trein vanuit Den Bosch naar Oldenzaal en fietsen een mooie route via De Lutte en Bad Bentheim naar Rheine. We nemen de kortste route, en dat is gedurende het laatste stuk niet altijd de mooiste!
In Rheine kopen we een 'Quer durchs land' ticket waarmee we via Braunschweig en Vienenburg naar Wernigerode reizen. Het is heet weer en gelukkig heeft de trein gedurende het langste stuk (naar Braunschweig) een goed werkende airco.

fietseninduitsetrein
In de Duitse treinen is meestal genoeg plaats voor de fietsen. De instap is vaak op perronhoogte. Wel zijn er nog treinstellen in gebruik met heel smalle deurtjes waar je met je fiets ook een rare draai moet maken om binnen te komen.

Wat we met onze fietsen nu merken is dat in- en uitstappen bij de trein wat makkelijker gaat en je je fiets ook wat eenvoudiger kwijt kunt in de fietsruimte in de treinen. En zeker in de trein van Braunschweig naar Vienenburg zouden we met de tandem klem komen te zitten, want dat zijn maar heel smalle deurtjes en je moet een ongemakkelijke draai maken de fietsruimte in. Een tandemechtpaar dat op het laatste moment komt aanrijden en mee wil, heeft grote moeite, zelfs met onze hulp erbij, om hun tandem in de trein te krijgen.
Onze eindbestemming Wernigerode bereiken we om 17:30, en het hotel is snel gevonden. We zullen hier twee dagen blijven en eten 's-avonds op het grote marktplein in de stad.
We hebben voor deze stad gekozen vanwege de centrale ligging t.o.v. de Harz en de nabijheid van de 'Brocken', de hoogste berg in de Harz. [info] Daar kun je naartoe fietsen, maar er gaat ook een smalspoorbaan stoomtrein heen. Dat spreekt ons meer aan, vooral omdat we niet direct de eerste fietsdag al met heel steile stukken geconfronteerd willen worden.


De tekentjes ↓ ↑ ← → aan het eind van sommige tekstkolommen geven aan of je voor het vervolg naar beneden/boven of naar links/rechts moet lezen. Een foto over de gehele breedte is altijd een scheiding (einde van hoofdstuk). Combinaties zijn ook mogelijk: →↑ betekent dat je in de rechterkolom weer helemaal bovenaan verder moet lezen.

De route van dag tot dag


Kaartmateriaal

ADFC Regionalkarte: ADFC Radtourenkarte: Bikeline 1:75.000 serie kaarten
waterscheidingweserelbeOp weg van Wernigerode naar Darlingrode passeren we de steen die de waterscheiding van de Elbe en Weser markeert.

ruegen-2
Duinlandschap op Rügen

bandopdekeitjes bergseealtgaarz betonfietspad-benzingerode
links: vaak was dit ons wegdek ♦ midden: prachtig helder water ♦ rechts: ook goede fietspaden

Dinsdag 21 augustus, wandeldag.

[routekaartje wandeltocht]

stoomloc
De Locomotief van de Brockenbahn stoomtrein

Het hotel heeft een zeer uitgebreid ontbijtbuffet waar we al vroeg terecht kunnen en de zaal zit behoorlijk vol. Ook veel wandelaars zo te zien. Wij nemen rond 9u de stoomtrein naar de Brocken (de 'Brockenbahn') en ontdekken dan ook waar de stank vandaan komt die over de hele stad hangt: dat is de lucht van alle stoomtreinen die hier op het station staan te dampen! Wij dachten gisteren eerst dat het een chemische industrie was die hier in de buurt zou zijn gevestigd! De tocht naar boven is een belevenis door de dichte bossen en over het bochtige traject. Wel oppassen als je buiten op het balkon gaat staan, want de rook uit de trein is bepaald niet schoon! Het is nog wat nevelig als we vertrekken, maar de zon staat op doorbreken en doet dat ook inderdaad tegen de tijd dat we boven zijn aangekomen. Wind is nog koel.
We verkennen op de top het terrein, er is ook een hotel in de oude wachttoren die uit de DDR-tijd stamt en er zijn diverse restaurants. Wij eten erwtensoep en wandelen dan naar Schierke. Deels over de asfaltweg (je kunt nu dus vanaf Elend over prachtig asfalt naar de top fietsen, de voormalige stuiterweg is verdwenen), maar voor het grootse deel over een prachtig pad dat langs de spoorbaan loopt en waar we veel wandelaars zien. De stoomtrein passeert iedere 2 uur. We zien vanaf het punt waar je afslaat naar Torfhaus, de Goetheweg (hij zou hier gewandeld hebben), dat plaatsje ook mooi liggen, herkenbaar aan de grote zendmasten.
We zijn hier ook deels om een sentimentele reden: Jonne is hier als 15-jarige op vakantie geweest, en heeft toen in de buurt van Torfhaus gewandeld en oog in oog gestaan met de oost-Duitse grenswachten (met geweren en honden).

brockentop
Op de top van de Brocken.

Ze wilde zien of datgene wat ze zich herinnerde en op foto's had staan, ook nu nog was te zien. Ze heeft toen gelogeerd in het huis van de Alpen-vereniging, en dat staat er nu nog! (Zoals we over een paar dagen zullen zien). Als wij langs het wandelpad afslaan naar Schierke komen we in een bos terecht waar we het rijk alleen hebben, we komen tot aan Schierke geen mens meer tegen! Het pad is mooi langs een riviertje gelegen, er zijn wat rustpunten met bankjes en het weer is uitstekend met veel zon. We dalen van 1142m (Brocken) naar 650m (Schierke) en moeten daar dan het laatste stuk weer steil terug naar het station over een wandelpad tot 12%! In de trein terug raken we in gesprek met een 80+ wandelaar die nog kaarten bij zich heeft van vóór de 'Wende', en daar staan nog alle waarschuwingen en aanduidingen op uit die DDR tijd!
Wernigerode heeft een mooi centrum met veel vakwerkhuizen, en in de kleine straatjes is het prettig wandelen. We eten in het Kartoffelhaus.

gaussdriehoek
Wiskundige Gauss gebruikte ooit de top van de Brocken voor een driehoeksmeting

brockenbahn
De Brockenbahn!

Wernigerode — Altenau

harzdalopwegnaarstuwmeer
Op het hoogste punt van vandaag hebben we een mooi zicht op de diepe dalen in de Harz.

Woensdag 22 augustus, 43 km.
[routekaartje]
Na flinke regenbuien vannacht is het bij opstaan mooi zonnig weer met veel wind. Daar hebben we weinig last van vandaag omdat we vrijwel steeds in de bossen fietsen met veel beschutting. Plan voor vandaag is om op een plaats uit te komen waarvandaan we weer makkelijk naar Torfhaus kunnen fietsen, mogelijk kunnen we dat plaatsje ook vandaag al bereiken, dat zal afhangen van de kwaliteit van de route van vandaag.
We rijden eerst een stuk over de R1 (De Europa Radweg) die hier samenvalt met de 'Harz Rondweg'. We rijden langs Darlingrode naar Ilsenburg, steeds de goed aangegeven route volgend langs de bosrand. In Ilsenburg is bij de Forellenvijver in het dorp een mooi hotel waar we een heerlijke ijskoffie drinken voor we weer verder gaan over de - meestal onverharde - aangegeven route. We komen aan bij Bad Harzburg en moeten even zoeken hoe we bij onze route naar de Arendsberg moeten komen. Er zijn hier zeer veel routes uitgezet, het merendeel is echt voor mountainbikers bedoeld en wij moeten met onze bagage op de fietsen nog wel vooruit kunnen komen. We rijden langs de stadsrand naar de Papenberg en daarna de Breitenberg.

steilstukgedaald
Na een lange, steile afdaling op weg naar Altenau.


okertalstausee
Stuwmeer in de Oker

We hebben hier veel steile stukken en alles is onverhard bospad. Boven de 9% is het voor Jonne niet te doen en lopen we stukken. Onderweg hebben we een paar rustpunten in het prachtige, stille bos. Ook hier komen we niemand tegen. Op zeker punt, waar we ook het hoogste punt lijken te hebben bereikt, staan we ineens voor een afgraving en loopt het pad dood! We zullen toch niet verkeerd zijn gereden? Gelukkig hebben we een afslag gemist, 100 meter terug. Maar de situatie is wel raar, want op oudere kaarten loopt de route nog gewoon rechtdoor, waar nu dus die afgraving is! Er wordt op mijn GPS ook gewoon een wandelpad aangegeven, dat kan ik inderdaad zien liggen, maar op de fiets is dat echt niet te doen [OSM-kaart]. We nemen dus de Ringweg om het gebied heen en komen zo na een prachtige afdaling bij de Okerstausee uit. Dan is het naar Altenau een simpele route langs de oever en we komen daar om 16:30u aan. Te laat om nog verder door te gaan naar Torfhaus, dus zoeken we hier een plek om te slapen en die vinden we in Hotel Moock. Het hotel bevindt zich boven een supermarkt waar we voedsel inslaan om later op ons balkon te kunnen eten.



Altenau — Torfhaus — Wildemann

Donderdag 23 augustus, 37 km.
[routekaartje]
Vandaag willen we dus naar Torfhaus voor Jonne en om 9:30u rijden we weg voor een klim van anderhalf uur over gemiddeld 7%. De weg heeft geen fietsstrook, maar het is rustig. De zon schijnt en het is goed fietsweer.

Jonne herkent het huis waar ze naar op zoek was, het is nu anders geschilderd (zien we als we later vergelijken met de foto's die we thuis hebben) en eromheen is het nu een stuk drukker. We gaan ergens wat drinken maar willen hier niet blijven. Verder gaan naar Sankt Andreasberg voert ons over de zeer drukke B4 en dat is al helemaal niet aantrekkelijk, maar gisteren had ik al gezien dat vanuit Altenau een mooie fietsroute naar het westen in de Harz voert en dat is een bruikbaar plan voor nu. In een halfuurtje racen we nu weer naar beneden, gebruiken op een mooi plekje in de zon en uit de wind onze lunch en gaan op zoek naar het begin van een voormalige spoorweg die nu een fietspad is geworden. Het is de Weser-Harz-Heide fietsroute.[info] ↓

oudebahntrasse
Voormalige spoorbaan is nu aangenaam fietspad!

Omdat komend weekend de 'Harz Radtag' wordt gereden, waarbij een deel van de autowegen is afgesloten voor gemotoriseerd verkeer, staat alles perfect aangegeven en kunnen we moeiteloos op weg. Het is een mooie route door het bos tot aan de stadsgrens van Clausthall-Zellerfeld. →↑



torfhausalpenverein
Naar dit gebouw was Jonne op zoek. In 1965 logeerde ze hier. Toen was het een hut van de Alpenvereniging. In 2018 blijkt dat het gebouw in 2012 ook is afgebroken om plaats te maken voor moderne wintersporthuizen! Zie foto 1965

Daar worden we door de buitenwijken van de stad geleid en we wijken af van de voorgestelde route door over de Bockswieser Höhe naar het Spiegeltal te rijden. Dat blijkt een mountainbike pad te zijn waarvan de laatste 500 meter met 17%-20% naar beneden dondert over keien, kuilen, boomstronken, wortels, rotsen en gaten!! Fietsen kunnen we hier niet meer, dus dat doen we lopend stapje voor stapje. Eenmaal beneden is de beloning groot, want het Spiegeltal waar we nu in rijden is onvoorstelbaar mooi en rustig! De weg is vanaf nu ook vrijwel steeds dalen en als we de meertjes voorbij zijn is ook de weg weer geasfalteerd. We zijn snel in Wildemann waar we direct bij het binnenrijden 2 hotels zien: Spiegeltaler Eck en Harzperle. Het eerste hotel heeft Nederlandse eigenaars, maar als we binnenkomen om te overleggen en de kamer gaan bekijken, vinden we het maar matig. Kleine kamer aan de achterkant, voor Wifi moet worden betaald en de kamer is ook duur. (Dat hebben we in Duitsland al vaker gemerkt: hotels met Hollandse eigenaren zijn duur!). Wij gaan naar Harzperle aan de overkant: Kamer met balkon, gratis wifi, zwembad en goedkoper dan de Hollandse buren. Het eten valt dan weer wat tegen.

spiegeltal
In het Spiegeldal
bockwieserhohe
Op de Bockswieser Hoogte vlak voor we aan een ruwe afdaling beginnen!


Wildemann — Goslar

mooieluchtcattenstedt

Vrijdag 24 augustus, 30 km.
[routekaartje]

langsdeinnertalsperre
Langs de Innertalsperre op weg naar Goslar. Het regent inmiddels niet meer en die jasjes konden we weer uittrekken. We rijden vandaag wel een korte etappe vanwege dat vochtige weer.

Als we om 7u opstaan regent het flink en volgens de buienradar blijft het tot een uur of 10 doorregenen, dus wij doen het rustig aan en pakken op ons gemak in, ontbijten (ook het ontbijt is hier matig) en vertrekken om 10:15 in regenkleding, want het druppelt nog wel wat. Tot aan Langelsheim rijden we een prachtig pad dat over een oud spoortraject loopt. Dalen 1%, wel prettig met dit weer. Als je Langelsheim komt binnenrijden, kun je vlak voor je door een spoortunneltje gaat ook rechtsaf slaan, het bos in waar een pad loopt dat je weer op de hoofdroute R1 (of Harz Rondweg) moet brengen.

Dat pad komt uit bij de de B82, maar wordt daar overheen geleid via een zeer steile en onhandige trap. We kunnen niet zien of de andere zijde beter is, dus keren we om en volgen de route om het station heen om even verderop alsnog uit te komen op de R1. Naar Goslar is het dan over een grotendeels 'groen' pad snel gedaan en via de VVV komen we bij hotel Kaiser Hof. We hebben een zolderkamer met een zitje, maar er is maar één stoel! De andere halen we dan maar weg bij het zitje dat op de gang staat. Dat valt ons trouwens wel vaker op: 2-persoons kamers met maar één stoel. Onze fiets kan in de tuin staan.
We gaan de stad in (het is een mooi stadje) en eten daar in restaurant 'Aubergine' uitstekend.



Goslar — Blankenburg

goslar-terugblik
Terugblik op Goslar

Zaterdag 25 augustus, 59 km.
[routekaartje]
We klimmen de stad uit naar de R1 en rijden tot aan Oker door een prachtig bos. Naar Oker toe is dat stevig dalen. Het is een beetje regenachtig, maar wil niet echt doorzetten. Maar we wachten de bui even af bij een bakkerij waar ook koffie kan worden gedronken (met wat gebak erbij). De zon gaat weer flink schijnen en wij rijden over de Harzburger strasse naar Schlewecke waar we doorheen moeten, dan naar Westerode en komen zo opnieuw via prachtige bospaden in Stapelburg waar we afslaan op de Blankenburger strasse naar Ilsenburg. We komen daar terecht op de route die we een paar dagen geleden ook al reden toen we op weg waren naar Altenau. Wat we toen niet zagen en nu wel: er staat een kastje waar een stempel en stempelkussen inzitten van de wandelvereniging waarmee je kunt aantonen dat je erlangs bent geweest. De weg naar Blankenburg voert mooi langs de bosrand, en het landschap verandert hier ook wat. Het lijkt wat opener te worden.

stempelkastje
Het stempelkastje van de wandelvereniging. (Is ook voor fietsers bruikbaar!)



We rijden na Ilsenburg via Drübeck naar Wernigerode via de hoofdweg met een goed fietspad erlangs. Als we Wernigerode bijna voorbij zijn, gaat het regenen en wij schuilen ergens onder een balkon. Echt doorzetten doet de bui niet en pas als we weer opstappen barst er een enorme kletterbui los waarvoor we ook weer moeten schuilen, maar daarna is het erg mooi weer met veel zon.

zichtopbenzingerode
Zicht op Benzingerode

De paden waarover we rijden hebben trouwens heel vaak 2 mooie betonstroken waarop het goed fietsen is. Het zijn feitelijk boerenwegen tussen de vele akkers hier, waar de boeren met hun tractoren overheen rijden. We passeren een heel grote schapenkudde die hier met een herder rondtrekt en in Blankenburg weten we hotel 'Schloss Blankenburg' snel te vinden. Het is een prachtig oud kasteel met mooie kamers en vriendelijke ontvangst. Heel mooie baroktuin erbij waar we een avondwandeling doorheen maken en daarna boodschappen doen en eten op de kamer. We boeken ook alvast een kamer in de volgende etappeplaats: Walbeck.


schuilhut2
gelebloemen
Prachtige bloemen onderweg.
Links: langs de routes in de Harz staan ook veel schuilhutten.


Blankenburg — Walbeck

duivelsmuur
Zicht op de 'Duivelsmuur' vanuit Thale.

Zondag 26 augustus, 55 km.
[routekaartje]
We kunnen in het hotel uitgebreid ontbijten, het is net iets te fris om dat buiten op het terras te doen, maar het smaakt ons ook binnen uitstekend. Ik had al gezien dat je direct vanaf de parkeerplaats door het mooie slotpark over een wandelpad op de fietsroute kunt uitkomen. Daar moet je wel een prijs voor betalen: stukken tot 17%! We slepen onszelf naar boven en hebben 12 minuten nodig voor een pad van 500 meter lang!

marcbijcattenstedt
Harde wind en dreigende luchten…

Dan zitten we weer op de fietsroute en via Cattenstedt rijden we naar Thale. Het pad voert vaak langs de bosrand en zodoende hebben we wat beschutting tegen de stevige wind die er waait. De luchten zijn af en toe dreigend, maar vooralsnog is het droog. In Thale zoeken we een plek waar we even bij kunnen komen en wat drinken, maar op zondag is hier veel gesloten in de ochtend. Na wat zoekwerk vinden we cafe Bergblick en gaat warme chocolademelk met slagroom er goed in!

Het vervolg van de route voert langs de 'Duivelsmuur' die we op enige afstand passeren. We rijden veel langs de bosrand en tussen Rieder en Ballenstedt valt een korte regenbui die we - onder de bomen wachtend - voorbij laten gaan. Na Meisdorf volgt Konradsburg waar we kort pauzeren om dan via prachtige weggetjes naar Endorf te rijden waar een bijzondere molen staat.



Tussen Endorf en Harkerode loopt een onverharde weg (K1324), maar vanwege onze vervolgplannen hebben we een kamer in Walbeck gereserveerd. Daarom we wijken nu af van de aangegeven Harzroute. We hebben al vaker onverharde wegen gehad de afgelopen dagen, maar déze landweg spant voorlopig de kroon. Het is een hotsel-de-botsel keienzandpad waar we een kilometer of 4 op voortstuiteren en bonken en ook af en toe moeten lopen wegens problemen met de stabiliteit op de fiets! Dat was op de tandem een stuk lastiger geweest overigens.
In Harkerode slaan we af naar Sylda, vanaf daar wéér een stuk boerenlandweg van matige kwaliteit en dan zijn we in Walbeck waar we het Planteurhaus - in een mooi diep dal vlakbij een prachtige vijver - als verblijfplaats voor de nacht hebben. Er zijn geen restaurants in de buurt, dus we moeten het doen met wat we zelf te eten hebben, maar we hebben nog voldoende voor een goede maaltijd. Een fles wijn kunnen we van de eigenares kopen. Dat blijkt later een oude, niet gekoelde en enigszins geoxideerde fles witte wijn te zijn!


molen-endorf
De molen bij Endorf. Hier is nog goed te fietsen, maar op de foto rechts is het wegdek te zien dat we daarna kregen voorgeschoteld. Toen vonden we het nog leuk om er een foto van te maken...
keitjesfietspad

landschap-endorf
Het landschap rondom Endorf

Walbeck — Sangerhausen

Maandag 27 augustus, 48 km.
[routekaartje]
Het ontbijt stelt ook niet veel voor, maar de zon schijnt weer en we klimmen naar het dorp en vandaar verder in de richting van Hettstedt waarbij we langs de hoofdweg in een winkelcentrum weer de boodschappen voor vandaag doen.
In feite hebben we een beetje verkeerd gegokt door de kant van Walbeck op te gaan, maar dat komt ook doordat we geen verblijfplaats konden vinden in de plaatsen dichter langs de Harz rondweg. We moeten dus nu weer terug naar die route, en kiezen ervoor om dat via het centrum van Hettstedt te doen en daarna via Meisberg en Greifenhagen, over de Hermeshöhe. Een misrekening: de weg de stad weer uit is vervelend steil, maar bovenal: stinkend druk!! We rijden met grote tegenzin, en zoeken naar plekken om er zo snel mogelijk weer vanaf te komen, vooral omdat er ook geen fietsstrook is.
Even voorij Greifenhagen kunnen we de afslag naar Biesenrode nemen, en na de B242 is dat een prachtige afdaling! Ons humeur slaat gelijk weer om in de positieve richting! We rijden nu weer prachtig langs de bosrand, in het rivierdal van de Wipper en vlak langs de spoorbaan waar op zeker moment een mooi, één wagon lang, treintje voorbij komt. Bij Rammelburg sluiten we we aan op de Harz rondweg en blijven de Wipper volgen tot aan Wipra. We komen nu in een mooi bos terecht waarin we richting Morungen rijden.



langswipperbijrammelburg
Mooie bosroute langs de Wipper

We klimmen nu gestaag weer het Wipperdal uit en in het bos, op de zessprong, houden we een lunchpauze. Daarna rijden we door tot de hoofdweg en via Wettelrode dalen we dan over brede wegen naar Sangerhausen toe waar we om 15u bij de VVV op zoek gaan naar een adres. Er is een voormalige DDR woonflat omgebouwd tot hotel, Garni West, en dat blijkt een buitengewoon plezierig hotel te zijn waar we in een enorme kamer zitten met veel extra ruimtes en een raamwand over de volle breedte van het appartement! Het uitzicht is een begroeide fabrieksmuur, maar niet eens onplezierig. Zeker niet omdat de zon fel staat te schijnen.
Als we naar dat hotel rijden, verlies ik ineens het onderste geleidewieltje van mijn derailleur! Na een kwartier oponthoud weet ik de zaak weer werkend te krijgen, maar er mist een afdekplaatje van het lagertje, zodat het wieltje nu niet helemaal soepel draait. Eens kijken of er hier een fietsenwinkel zit.
We doen boodschappen in de buurt en eten heerlijk op de kamer.



Sangerhausen — Stolberg

spoorlangspadvoorbijsangerhausen
Als we Sangerhausen uitrijden, is dit ons uitzicht.

Dinsdag 28 augustus, 48 km.
[routekaartje]

bijdeMIFA
Bij de MIFA fabriek krijg ik 2 nieuwe derailleurwieltjes!

In Sangerhausen zit een grote fietsenfabriek: MIFA [lees hier] en daar is ook een fietsenwinkel aan verbonden zoals we te horen krijgen bij het uitstekende ontbijt! We rijden als eerste naar die fabriek en over het enorme fabrieksterrein komen we bij die winkel terecht. Die blijkt pas om 10u open te gaan, nog een uur wachten dan maar? We hebben toen we zojuist langs die winkel reden, ergens een deur open zien staan en gaan daar maar eens op af. Een werknemer is al aanwezig en die spreken we aan en leggen hem het probleem voor, mét de vraag of we een paar Shimano geleidewieltjes kunnen kopen? Geen probleem, hij loopt naar een rek aan de muur, haalt daar een derailleur vandaan en sloopt de twee wieltjes er vanaf en geeft die aan ons. Kosten: €0,00! Ik monteer het nieuwe wieltje en we kunnen weer op pad!

langsdethyra
Langs de Thyra loopt een smal pad.

Het einddoel voor vandaag ligt vast, want in Stolberg hebben we een kamer gereserveerd, maar hoe we daar zullen komen weten we nog niet. Parallel aan de spoorbaan naar Wallhausen loopt een onverhard pad de stad uit en na het kruisen van die spoorbaan rijden we naar Brücken. We komen daar terecht op de Harz-Vorland Radweg (HVR) die langs de Mittelkopf gaat. Dat is een mooi stukje over een deels onverharde weg. Er valt in het bos een spatje regen, maar niet genoeg om jasjes aan te trekken. Als je de Mittelkopf weer afgedaald bent, kom je bij de voormalige 'Kyffhäuser Kleinbahn', een smalspoorbaan die tot aan Berga heeft gelopen. Het is nu een mooie fietsroute die geasfalteerd door de velden voert. De kwaliteit van het wegdek is echter over een kilometer of 2 zo hobbelig, dat het lijkt of het asfalt rechtstreeks op de dwarsliggers is gestort! We hobbelen als gekken!
Bij Kelbra gaat de route door een bosrand naar Berga, waar we weer overstappen op de HVR. Hier heeft het pad een andere loop gekregen dan op de kaart staat aangegeven: het pad, wel heel smal, onverhard en grasachtig, loopt nu pal langs de oever van de Thyra tot aan Uftrungen.

Op mijn gpskaart staat het pad overigens wel. We zoeken nu een plek waar we (ijs)koffie kunnen drinken, maar in het dorpje is niets. Gelukkig komt er net iemand aanrijden die ons wijst op het even verderop gelegen restaurant, dat vlak naast een enorme grot ligt die nu een toeristische trekpleister is, maar in de oorlog een nare rol heeft gespeeld: "Schauhöhle Heimkehle" [info]. We drinken daar een matige ijskoffie en vervolgen het pad.


situatiebijgipsfabriek
De situtatie bij de Gipsfabriek. Tussen de twee pijlen is het één grote wildernis waar we met de fietsen echt niet doorheen kunnen!

Dat is tot aan Rottleberode weer de Harz rondweg, maar direct na het restaurant voert een alternatieve route door de velden naar de gipsfabriek die daar staat. Maar dat alternatieve is wel heel erg alternatief, want wij belanden in de brandnetels en volkomen dichtgegroeide (gegooide?) paden waar geen dóórkomen meer aan is! We keren om en rijden over de hoofdweg. [zie kaartje hierboven]
Na Rottleberode komen we op een prachtige route die ons vrij van het overige verkeer mooi naar Stolberg brengt. Ons hotel is helemaal aan het andere einde van het dorp. Er staan prachtige vakwerkhuizen en er staat hoog in het dorp een groot Kasteel. Wij hebben in hotel Waldfrieden wel een erg kleine kamer, slecht werkende wifi en kunnen niet in het restaurant eten wegens 'ruhetag'. Dan maar in het dorp in een van de andere hotels.

stolbergvakwerk
Vakwerkhuizen in Stolberg. Het kasteel torent hoog boven het dorp uit.


Stolberg — Bad Sachsa

lopendbijdreiherrensteine
Ik heb hier zojuist bij de "Drei Herren Steine" weer een stempeltje gehaald!

Woensdag 29 augustus, 44 km.
[routekaartje]
Het ontbijt is uitstekend en opnieuw schijnt de zon volop! Als ik de fiets al vroeg buiten zet, is het in de zon heet! We zitten hier direct aan de bosrand en hebben een route bedacht om ons in Bad Sachsa te krijgen en die gaat zo lang mogelijk door de bossen. We hebben inmiddels wel al gemerkt dat er hier in de Harz werkelijk honderden mountainbikeroutes en paden liggen en daar zullen we vandaag wat van meenemen. Op mijn (papieren) kaart is het een simpele route, maar in het veld zijn er veel meer afslagen en paden die we kunnen nemen, en op de GPSkaart staat daar maar weer een deel van. Meestal rijden we over bredere, onverharde bospaden, maar op zeker punt vernauwt het pad zich en wordt het lastiger om de juiste vervolgpaden te vinden. We moeten ook stukken lopen.
Zeker als we ergens voor een flink steil stuk staan waar een erg slecht wegdek is, kiezen we voor de alternatieve route en komen zo via weer een andere weg uiteindelijk bij de Birkenkopf uit van 600m hoogte. Maar ook dat gaat via een klim die met 10% omhoog gaat! Dan gaan we dalen, langs de 'Drei Herren Steine' [info] (daar staat weer een stempelhuisje!) en dan op weg over prachtige, zonnige paden naar Hufhaus waar het tijd is voor een stevige lunch!

birkenkopf
De Birkenkopf is het hoogste punt voor vandaag. Veel valt er niet te beleven!



De route naar Netzkater is prachtig dalend en prettig fietsen. Bij dat dorpje is ook een stationnetje van de smalspoorbaan die dwars door de Harz gaat, en het pad volgt een tijdlang deze spoorbaan tot aan Ilfeld. Dan buigen we weer af en volgen weer de Harz rondweg richting Ellrich. Halverwege dat stuk kom je in het bos ten noorden van Cleysingen een diepe grot tegen waarin een trap is aangebracht om naar beneden te lopen. Heel opvallend is dat de temperatuur beneden, waar water in de grot staat, zeker 10° lager is dan boven! Het geheel ziet er eigenlijk een beetje uit als een krater.

grot

In Ellrich doen we boodschappen en rijden door naar Walkenried. Vlak voor die plaats is weer een herdenkingsbord voor de twee gescheiden Duitslanden die in 1989 weer één werden. De lucht gaat betrekken, en in Walkenried schuilen we bij een huis in de carport voor een enorme stortbui die ongeveer 15 minuten duurt. Dan het laatste stuk naar Bad Sachsa. Maar om ons hotel te bereiken (opnieuw helemaal aan het eind van het dorp, waar je zo weer de bossen inloopt), moeten we een heel stevige klim - van 16% - lopen! Gelukkig kunnen we daar ook eten en hoeven we de deur niet meer uit.



Bad Sachsa — Nordhausen — Weimar

datwassteil
De Kummerberg bij Steinsee. Een gemeen steil krengetje!

Donderdag 30 augustus, 27 km.
[routekaartje]
We hebben nu een flink deel van de Harz rondgereden, en omdat het weer in deze regio mogelijk wat slechter gaat worden, hebben we het plan opgevat om naar Weimar te gaan vanwege de Bauhaus geschiedenis [lees hier meer]
Wij fietsen via Neuhof naar Liebenrode en dan bij het gehuchtje Steinsee zeer steil (de Kummerberg, 15%) naar boven, vervolgens dalend naar Mauderode, klimmend naar Hörningen en opnieuw dalend naar Herreden en Nordhausen. Vanuit Nordhausen zijn we in 2 uur met de trein in Weimar.
Daar hebben we in het mooie Grand Hotel Russischer Hof tegen een speciale prijs voor twee dagen een kamer gereserveerd. Het ligt midden in het centrum aan de Goetheplatz.

Vrijdag 31 augustus, rustdag.
We bezoeken het Bauhaus Museum en maken daarna onder leiding van een student een excursie door de Bauhaus Universiteit.
Lyonel Feininger was daar van 1919-1933 een van de toonaangevende docenten en was ook een enthousiast fietser. Hij maakte fietstochten rond Weimar waarbij hij de vele kerkjes in de omliggende dorpjes schilderde. Jonne, een bewonderaar van zijn schilderij Gelmeroda, wist niet dat dit een van die dorpjes is. Zo ontstaat het plan om morgen de fietstocht "Auf Feiningers Spuren" te maken. [info]



Weimar — Bad Kösen

Zaterdag 1 september, 80 km.
[routekaartje]

kanosinsaale
Kanovaarders in de Saale.
monumentleeuw
Op het uitzichtpunt boven Saaleck staat dit monument.

kerkjefeyninger
Het kerkje in Gelmeroda. Hier zie je hoe Feininger het heeft geschilderd.

Om 8:30 volgen we de Feiningerroute. Het belangrijkste kerkje langs deze route blijkt dat van Gelmeroda te zijn. Uitgaande van het schilderij "Gelmeroda IX" gaat Jonne op zoek naar een omvangrijke kathedraal maar het kerkje in Gelmeroda blijkt piepklein te zijn! Op basis van dit kerkje heeft hij zijn wereldberoemde schilderijen gemaakt.
We volgen de route langs de andere kerkjes. Het landschap is licht golvend, de zon schijnt en op de route is vrijwel geen autoverkeer. Bij ieder kerkje staat een glazen tableau met een afbeelding en informatie over het door Feininger geschilderde kerkje. Bij Mellingen, waar de route terugbuigt naar Weimar, stoppen we bij de 'Feininger Turm' om in de ernaast gelegen Burgerking een koffie met een cheeseburger te nemen. Dan fietsen we in de richting van Jena over de Thüringer Stadtekette route, een route die 11 belangrijke plaatsen met elkaar verbindt en door een verrassend aangenaam groen landschap voert. Jena is een prettige stad met mooie Jugendstil gebouwen naast wat lelijke kolossen. Wij drinken ijskoffie (met noga-ijs!), lopen door het centrum en langs de rivieroever op zoek naar de Saaleroute. →

Opnieuw moeten we nu wegens wegwerkzaamheden afwijken van de officiële route (die gaat over de linkeroever) en rijden we over een mooi weggetje naar Golmsdorf. Toen we in 2010 [lees hier] in het Thüringerwoud waren voor de Rennsteig, hadden we ook al opties om langs de Saale te fietsen, maar dat kwam er toen niet van door het slechter wordende weer. Maar nu willen we in ieder geval tot aan Halle langs deze rivier fietsen.
Door wegwerkzaamheden is vanuit Jena een en ander moeilijk toegankelijk en we kiezen ervoor een pad pal langs de oever te rijden. Dat is niet de gemarkeerde Saaleroute, maar een pad dat langs volkstuintjes en maisvelden loopt, vlak langs de rivier en niet over de hoofdweg.

padinmaisveld
Ja, hier valt inderdaad nog te fietsen!

Er valt te fietsen, het pad staat op mijn gps, maar het is toch wel spannend om te zien of we ook weer op de bestaande route uitkomen. We rijden namelijk over een steeds smaller wordend pad tussen metershoge maisplanten. Als we dáár doorheen zijn volgen de brandnetels, maar komen uiteindelijk toch weer uit op de hoofdroute die over 'Am Erlkönig' wordt geleid.
Op mijn GPSkaart is te zien dat je nog verder langs de oever door kunt rijden tot aan de brug bij de Mühlstatt in Kunitz, maar dat pad ziet er niet erg berijdbaar uit. ↓←


saalelandschap
Het landschap langs de Saale ter hoogte van Grossheringen.

De verdere route geeft ons steeds prachtige kijkjes op de Saale, hoge rotswanden, kanovaarders, kastelen en bloemen. Camburg is een wat grotere plaats waar we boodschappen kunnen doen waarna we bij Saaleck een keus hebben:

  1. over de L203 rechtstreeks naar Bad Kösen
  2. de aangegeven route via kastelen en bossen

Dat laatste lijkt ons veel leuker en we beginnen aan een stevige klim over een zeer slecht wegdek door een mooi bos langs de kastelen. We bereiken een mooi uitzichtpunt - waar ook een enorm monument van een leeuw staat - en bereiden ons voor op een flinke afdaling over een nog veel slechter pad: rotsen, kuilen, spleten en gaten maken normaal fietsen onmogelijk ("Fietsers afstappen - gevaar voor neerstorten" staat er op een bord). Fietsen kunnen we trouwens ook niet, want ik blijk een lekke band te hebben!

bandplakken
In 10 minuten lukt het me om een nieuwe band om te leggen. Dit was trouwens de eerste in 10 jaar op deze fiets!
kasteelsaaleck
Kasteel bij Saaleck.

Dat kan heel goed gebeurd zijn op het stuiterwegdek naar boven, en omdat er geen materiaal door de band is gedrongen, maar aan de velgzijde het rubber is gescheurd, wijten we het maar aan de leeftijd van die binnenband. Die zit er nl. al een jaar of 10 op en dit is zijn eerste lek! We lopen / schuiven / sjouwen met de fietsen een stuk naar beneden waar het minder steil is en een bankje staat, waarna ik binnen 10 minuten een nieuwe band heb omgelegd.
Overigens is de keuze om de hoofdroute over dit pad te laten lopen wel merkwaardig, want de hoofdweg is niet heel erg druk. De bosweg is echter zéker avontuurlijker!

Bij het binnenrijden van Bad Kösen gaan we op zoek naar ons hotel. Dat wordt wél met bordjes aangegeven, maar dan via een wandelpad dat duizelingwekkend steil omhoog gaat. Wat blijkt? Hotel Wilhemsburg staat op een hoge berg die over het dorp uitkijkt, maar de 3 kilometer lange weg daar naartoe, gaat helemaal om het dorp heen, én is 5%-7%. Vooruit, dat doen we er dan wel achteraan! Het hotel ligt inderdaad mooi, heeft ook een prachtig nieuw gedeelte met sauna's enz. maar wij zitten in een tegenvallende kamer vlak boven de ingang van het oude gebouw, waar ook 's-nachts nog veel mensen langskomen.
Tijdens het avondeten hebben we vanuit de eetzaal een prachtig zicht op het in de diepte gelegen stadje. Moeten we morgen dezelfde weg terug?



Bad Kösen — Halle

Zondag 2 september, 80 km.
[routekaartje]
We hoeven niet de weg terug te gaan die we gisteren ook gekomen waren. Weliswaar zou dat een mooie afdaling zijn, maar heel erg interessant is het niet. We zoeken een alternatief en vinden dat door via Frankenau en Niedermöllern naar Almrich te rijden waar we weer aansluiten op de Saaleroute. Het is een mooie weg, licht golvend landschap en naar de rivier toe stevig dalend. Mooi weer en zon volop, alleen is het zo vroeg nog wel wat fris. ↓

molenniedermollern
Molen bij Nierdermöllern

De route langs de Saale ligt er mooi bij, vrijwel steeds vlak langs de rivier, soms door boerenvelden en mooi vlak. Bij Grochlitz is tijd voor een goede ijskoffie waarna we ontspannen verder doorrijden. Er zijn vandaag - zondag - veel fietsers onderweg. Bij Weissenfels, voorbij het station, is een stuk waar een wat onaangename sfeer hangt: vervallen gebouwen, ongure types en overal vies en verlaten. Het fietspad dat vervolgens mooi langs de oever loopt, is van merkwaardige constructie: een soort stalen rooster dat in de grond is geperst waarover het instabiel fietsen is. →↑



Merseburg is een prachtig oud stadje. De hoofdfietsroute loopt erlangs, maar als je tijd hebt kun je ook door het centrum rijden. Eenmaal Schkopau voorbij, kom je terecht in een delta-achtig gebied met veel riviertjes, meertjes, plassen, waterlopen en moerassen. Klaarblijkelijk raken de wegen hier wel eens overstroomd, want op plaatsen waar de weg verdiept ligt, is het fietspad erlangs steeds op bruggetjes aangelegd!
Als we Halle binnenrijden komen we, als we van de fietsroute afslaan om in het centrum te komen, terecht op een ongelooflijke hotsebotseklots kinderkoppenweg waarover bijna niet te fietsen valt!

[ noot: dat is trouwens in heel het voormalige oost-Duitsland het geval. Behalve de grote autowegen, is het wegdek er steeds van erg slechte kwaliteit. ]

In het centrum op de grote markt oriënteren we ons en gaan dan op zoek naar hotel Atlas dat vlakbij het station zou moeten liggen. We hebben niet gereserveerd maar er is voldoende plaats en we zitten op een leuke kamer. We kunnen op het station uitstekend eten en zijn bij terugkomst in het hotel getuige van een beginnend straatfeest waarbij een gitarist, bassist en trombonist de begeleiding verzorgen van een zangeres die - hangend in touwen - horizontaal over de gevel van het gebouw wandelt, met de muzikanten onder haar op straat!

Op de kamer de plannen bekijken: De Saale komt uit in de Elbe en dat traject (langs de Elbe) reden we in 2011 al tot aan Magdeburg. We willen dat niet nog een keer doen en door verhalen - die we onderweg hoorden over het gebied rond de Mecklenburgische meren - zijn we van plan om daar naartoe te gaan. Het makkelijkste gaat dat met de trein tot aan Stendal (waar we in 2011 op de trein stapten die ons terug naar huis bracht).



Halle — Seehausen — Helle

stationseehausen
De stations in het voormalige Oost-Duitsland zien er vrijwel allemaal uit alsof ze zojuist zijn gebombardeerd. In de DDR-tijd waren het altijd belangrijke sociale plaatsen, maar na de éénwording hebben de Duitse spoorwegen ze dichtgetimmerd. Het is er altijd onprettig!
houtenfietspadbrugoverelbe
Het houten fietspad over de Elbe. Jammer dat al die plankjes los liggen!

Maandag 3 september, 57 km.
[routekaartje]
Voor de komende dagen staat Mecklenburg-Vorpommern op het programma. De trein van 9.45 is om 11.50 in Stendal en we mogen dan op ons kaartje nog doorrijden tot Seehausen waar we om 12.40 op de fiets stappen. Het is nog wat bewolkt en grijzig en de temperatuur mag ook nog wat omhoog als we via Beuster naar de brug over de Elbe rijden. Het is een brug voor het treinverkeer en het fietspad loopt erlangs zoals dat ook bij de treinbrug in Nijmegen is gedaan. Alleen hier is het een houten fietspad met als bijzonderheid dat de planken los liggen! Het is ruim 1,5 kilometer lang en fietst vervelend!!

opwegnaarradleroase
Op weg naar de "Radler Oase"



In Wittenberge gaan we langs de VVV en die raden ons aan om in Perleberg de VVV te raadplegen voor de hotels in de streek waar wij naar toe willen. Dat is snel gedaan, en inderdaad kunnen ze ons in Perleberg verder helpen. We rijden daarna door prachtige bossen in een heel oud landschap - er hangt een oude sagen en legenden sfeer - over mooie onverharde paden naar hotel Radler Oase in Klein Langerwisch bij Helle. Het weer is ook steeds beter geworden en de zon schijnt inmiddels volop. We zitten helemaal afgezonderd van alles en iedereen in een kleine kamer maar het is er heerlijk rustig en er wordt gewoon voor ons een maaltijd klaargemaakt.

bordradleroase
Radler Oase ligt geheel afgezonderd van de wereld en het is er wonderbaarlijk rustig.

ochtendlichtradleroase
Dit zien we als we de volgende ochtend opstaan!

Helle — Plau am See

kinderkopjespritzwalk
Dit is de standaardbestrating in vrijwel geheel Mecklenburg-Vorpommern!

Dinsdag 4 september, 62 km.
[routekaartje]
De zon breekt al vroeg door de nevel en lage bewolking heen, en het ziet er fantastisch uit. Al snel is het helemaal blauw en dat blijft de hele dag zo! Lekker warm weer. Na een bescheiden ontbijt rijden we om 8:30 weg. Het rustige weggetje van gisteren is nu vervelend druk met allerlei grote mestwagens! Wat een verschil. Gelukkig rijden we na Schönhagen weer op rustige wegen en paden.

Heel bijzonder is de manier waarop hier het hooi op het land ligt opgerold: 3 (of 4) rollen naast elkaar en 100 achter elkaar; daarbovenop een rij van 2 (3) en dáár weer bovenop de laatste rij!
hooirollen-driehoekpascal
De typische manier van hooi stapelen in deze streek.

In Pritzwalk - een mooi stadje - kijken we even rond in het centrum en gaan dan via Waldpark Hainholz over een prachtige route naar Sadenbeck. Wij passeren Rohlsdorf, Brügge en Warnsdorf. Er staan hier trouwens ook veel windmolens. Meestal het traditionele model maar er zijn ook wat slankere modellen, waarschijnlijk als proef, neergezet.
Als we Schmolde voorbij zijn houden we in het mooie stadspark van Meyenburg een lunchpauze en trekken uitgerust verder naar Wendisch Priborn en dan over een erg mooi weggetje, halfverhard, tussen metershoge maisplanten door naar Ganzlin. Voor fietsers is dit weggetje het alternatief voor de B103 autoweg, maar voor hoelang nog? Als wij namelijk de spoorbaan passeren houdt het weggetje op en is zelfs compleet verdwenen vanwege een enorme afgraving! Op de Bikelinekaart is daar nog niets van te zien en op de Google-luchtfoto loopt de afgraving precies tot aan de weg en zou je er gewoon langs moeten kunnen.→

afgravingganzlin
Google Earth: De afgraving bij Ganzlin is inmiddels uitgebreid met het geel gemarkeerde gebied, waardoor de weg die daar nog langsliep, niet meer begaanbaar is! Ik kreeg niet de indruk dat ze de oude situatie ooit weer gaan herstellen!

Overal zijn grote tractoren en vrachtwagens aan het werk, maar er loopt nog een werkweg over het boerenland en daar lopen we overheen, op zoek naar een uitweg aan de andere zijde. Als we de fietsen door een aantal greppels hebben gesleept, staan we weer op de Eichenweg, maar nu wordt de doorgang versperd door een zandberg van 2 meter hoog! Ook daar weten we overheen te klauteren (anderen zijn ons al voorgegaan) en dan staan we weer op de route naar de Plauer See. Via een bonkig en zanderig pad rijden we naar Dressenower Mühle. Let op, want je moet vóór het toegangshek van het resort (dat recent langs de oever van het meer is gebouwd), linksaf het bos inslaan. Het staat wat onduidelijk aangegeven. We rijden dan langs de oever van het meer over een rustig bospad naar Plau am See waar we via de VVV in Haus Sajons een erg mooie kamer vinden en in het restaurant aan de overkant kunnen we later uitstekend eten!


waarisdieweg
Een enorme afgraving bij Ganzlin verspert onze weg. We moeten nu via de gemaaide akkers een doorsteek zien te vinden naar het vervolg van de weg voorbij die afgraving.
bergzandverspertdeweg
Als we de afgraving voorbij zijn, lijkt het erop of ze het zand dat ze daar hebben weggehaald nu op het fietspad hebben neergestort!
bergzanderover
Maar we krijgen de fietsen er nog wel overheen. De weg die we hier rijden is geen officiële fietsroute, maar werd op de kaart van Bikeline wel als alternatief voor de autoweg aangegeven.


Plau am See — Malchin

bospadnossentinerhutte2
Op weg naar Nossentiner Hütte rijden we over woeste bospaden.

Woensdag 5 september, 67 km.
[routekaartje]

kraanvogels
Kraanvogels

Er is nog veel bewolking als we opstaan, het heeft waarschijnlijk ook een beetje geregend, maar de zon komt toch wel snel door en de wind verdrijft de wolken. We rijden na een goed ontbijt naar Quetzin en Karow en zien daar twee vogels mooi in het veld om elkaar heen dansen. Het blijken kraanvogels te zijn, en later horen we van iemand dat er hier enorme kolonies op doortrek komen! Wij zien ze eerst voor ooievaars aan.
We slaan dan af naar Glashütte, Mönchbusch en Altschwerin waarna we bij Sparow over een woest pad naar Nossentiner Hütte rijden. Het is eigenlijk een boerenpad vol met kuilen, zand, plassen en keien, maar het is een mooie doorsteek.


In Nossentiner Hütte hebben we tijd voor koffie en na een kort stukje over de hoofdweg slaan we af op de Berlijn-Kopenhagen route die hier prachtig door het bos naar Loppin voert. Dan komen we op de IJstijdroute naar Alt Gaarz. Bij de Bergsee houden we een lunchpauze en daarna rijden we naar Klocksin, Moltzow en Lupendorf.
Daar begint het mooiste deel van vandaag: een geheel verlaten route door diepe bossen en langs kleine gehuchtjes (Neu Basedow). Wel is het laatste deel het pad door grote landbouwvoertuigen geheel kapot gereden en flink zanderig waardoor fietsen lastig is. In Basedow is niets te beleven, er staat wel een groot slot, maar hotels zijn er niet zodat we nu op Malchin afgaan en tot onze verbazing merken dat de wind inmiddels is gedraaid, want die hebben we nu lekker in de rug! Hotel Marcus heeft plaats voor ons.


bosneubasedow
Het bospad dat ons langs Neu Basedow voert.
fietsenbijplauamsee
Langs de oevers van de Plauer See


Malchin — Demmin — Bergen auf Rügen

ruegen-zoninwater
Op Rügen kunnen we de zon goed in het water zien schijnen!

Donderdag 6 september, 38 km.
[routekaartje]
We hebben besloten om richting Rügen te gaan en hebben gezien dat we dat het beste per trein kunnen doen omdat het nog te fietsen gedeelte naar Stralsund tamelijk open is en met de stormachtige noordwesten-wind vandaag is dat geen plezierige tocht. De trein kunnen we in Demmin nemen en we rijden de 30 kilometer daarheen met zicht op de Kummerower See vol met witte schuimkoppen!

Het station van Demmin is treurig, en het is ons ook bij al die andere stations in het voormalige Oost-Duitsland opgevallen dat ze er uitzien alsof ze gisteren zijn gebombardeerd! Later horen we echter dat die stations vóór de eenwording allemaal goed onderhouden gebouwen waren die een belangrijke sociale functie vervulden, maar dat sindsdien de Duitse Spoorwegen ze allemaal gesloten hebben (soms is er nog een loket, meestal alleen een automaat) en dat ze volkomen verloederd raken en altijd een onaangename sfeer uitstralen.

In Stralsund stappen we over op de trein naar Bergen auf Rügen waar we rond 13u aankomen.



Ons hotel ligt dicht bij het station aan de rand van de stad en we hebben voor 2 nachten gereserveerd zodat we vanuit Bergen (dat een mooi uitgangspunt is voor verdere tochten) onze plannen kunnen maken.
Het treinkaartje dat ons vanuit Demmin hierheen bracht, is de rest van de dag ook nog geldig op Rügen en we nemen, nadat we ons in het hotel hebben geïnstalleerd, de trein naar Sassnitz. Daar gaan we eerst het oude centrum verkennen, dan nemen we op de boulevard koffie met gebak, waarna we een heel mooie wandeling over het strand langs de steile krijt-rotskusten maken.


sassnitz-1
sassnitz-2
sassnitz-3
sassnitz-4

Vrijdag 7 september ♦ Binz - Prora wandeldag


boulevardbinz
De Boulevard van Binz is in prachtige stijl gebouwd.

We nemen de trein naar Putbus en stappen daar over op de "Rasender Roland", een stoomtrein smalspoorbaan die tot aan Göhren rijdt. Het is flink bewolkt en er valt af en toe een stevige bui, maar als wij uitstappen in Binz, begint het al op te knappen en naarmate de dag vordert wordt het steeds mooier weer.
Binz is een stadje met echte "Bäder Architektur": fraaie balkons aan de huizen, mooi hekwerk en allemaal goed onderhouden. En er zijn tientallen hotels en vakantiewoningen! We verkennen eerst de mooie boulevard en zien aan de overkant van de baai Sassnitz met zijn witte krijtrotsen liggen te schitteren in de felle zon! Het is zeer druk want er is een festival gaande en er komen veel mensen op af.

Na de koffie met de kwarktaart gaan we door de duinen en over het strand op weg naar Prora, het 4,5 kilometer lange hotelcomplex dat Hitler liet bouwen vóór de 2e wereldoorlog [lees hier meer over Prora].
Het is echter nooit als zodanig in gebruik genomen dóór diezelfde oorlog en staat nu als een groot, vervallen monument nutteloos langs de kust! Het is nog wel door het oost-Duitse leger gebruikt. Er wordt nu getracht om een deel ervan in gebruik te gaan nemen, en voor een ander deel is een bestemming gevonden in de vorm van een museum dat de hele geschiedenis van Prora belicht.


♦ Fotoimpressie Prora ♦


prora-3
Een hotelmuur van 550 meter lang! Er staan 8 van deze kolossen!
prora-1
Er zijn nog ramen over om in te gooien...
prora-6
De achterzijde van de gebouwen.
prora-2
En weer 550 meter hotelwand...(ik kreeg trouwens niet het hele gebouw op de foto)

Bergen — Hagen

ruegen-4
Zicht op de prachtige 'Bodden' (het landschap achter die stokrozen!)

Zaterdag 8 september, 45 km.
[routekaartje]

reusachtigeboom
Op Rügen staat een aantal memorabele bomen, en op weg naar het duinpad langs de Jasmunder Bodden passeren we dit reusachtige exemplaar.

We hebben in Hagen een kamer gereserveerd en gaan vandaag een route zoeken om daar te komen. We hebben de vrijheid om ieder leuk weggetje in te slaan dat we zien, als we daar vanavond maar aankomen.
We rijden via het stadspark achter ons hotel naar het begin van de fietsroute die parallel aan de hoofdweg in de richting van Lietzow voert. We hebben ons ingesteld op vrij koud en bewolkt weer met veel wind, maar alleen die wind blijkt te kloppen! Bovendien hebben we omdat we heel vaak over beschutte paden rijden vrij weinig last van die wind. De zon schijnt uitbundig en in de luwte loopt de temperatuur op tot 23°! Op de dam naar Lietzow hebben we de wind vol in de rug en merken we dat we met de snelheid waarmee we nu rijden, al veel te vroeg in Hagen zullen zijn. Tijd dus voor wat andere routes!
Bij Borchtitz slaan we daarom af naar de kust en rijden door tot we bij het water zijn waar een mooie duinroute langs de 'Jasmunder Bodden' gaat. →

Deze route voert steeds direct langs de oever en het is een goed berijdbaar, onverhard pad met veel bomen en struiken erlangs. De duindoorn hier staat in volle bloei en wordt veel geplukt om te worden verwerkt in likeur. Precies op het juiste moment (als we trek in koffie krijgen) is er ook een Imbiss (vlak voor Neuhof) bij een binnenhaventje waar we met een heerlijke kwarktaart, uit de wind en in de zon, een rustpauze nemen. Het pad voert ons uiteindelijk naar de Spyckerscher See bij Glowe. Daar is op zeker punt een route uitgezet die eigenlijk een wandelroute is (bij Weddeort), maar we denken dat het ook per fiets wel is te doen. Dat is gedeeltelijk waar, want het wordt na de bocht bij het haventje een woest en dichtgegroeid wandelpad waar we af en toe lopend doorheen moeten vanwege de hoge plantengroei of het feit dat we het pad niet eens meer kunnen zien! Nu blijkt wel het voordeel van onze ATB's, want op de tandem hadden we hier echt niet doorheen gekund vanwege de vele korte bochtjes.


kaartjewandelroute
De lichtgroen gemarkeerde route is eigenlijk een wandelroute, maar we weten er wel doorheen te komen! Zie ook de twee foto's hieronder!

kunnenwehierverder
wezijnerweeruit
Op de foto links raakt het pad steeds meer overwoekerd en is nauwelijks te zien. Maar na een stukje fietsen, lopen en 'wegbanen', komen we uit op een prachtig rustpunt. Er staat helaas geen bankje.
ruegen-6
Op weg naar Nardevitz hebben we een prachtig zicht op de Baltische Zee.

We vinden een mooi punt voor de lunchpauze en rijden daarna verder. Er zijn vrijwel geen andere fietsers/wandelaars hier. Bij de Königshörn (bij Glowe) overleggen we over een vervolg. Kap Arkona is het noordelijkste puntje van Rügen en dat is niet heel ver weg meer (18 km). We zijn verzekerd van een kamer vanavond, dus kunnen we het wel wagen en gaan op weg daarheen maar keren al vrij snel om: de weg is zeer druk en het fietspad langs de weg is slecht. Bovendien hebben we veel wind tegen. We zoeken een andere route en rijden nu ten zuiden van de Spyckerscher See naar Bobbin, Polkvitz en Nardevitz. Klimmen en dalen door mooi duinlandschap. Vooral het stuk naar Nipmerow is bijzonder. In Hagen vinden we 'Appartamentshaus Ostseeluft' zonder problemen. Er is niemand, maar via e-mail hadden we al begrepen dat de deur open was en onze deursleutel gewoon in de kamerdeur zou zitten. En dat klopt!

opwegnaarhagen
In dit deel van Rügen liggen wél goede fietspaden van strakke betonplaten! We zijn hier op weg naar Nipmerow.

We zitten helemaal alleen in het huis en hebben een mooie kamer met een balkonnetje erbij, maar door de sterke wind is dat nu niet aantrekkelijk.
We gaan in het dorpje proberen wat boodschappen te doen, maar veel is er niet te krijgen. Morgen moeten we dus onderweg nog wat zien in te slaan.
We gaan daarna op de fiets naar het mooie natuurpark Königsstuhl en lopen daar anderhalf uur rond in prachtige bossen. Er is een mooi uitzichtpunt 'Victoriablick'. Daar is ook een stevige afdaling van ruim 100 meter - over een trap met 412 treden - naar het kiezelstrand onder de krijtrotsen. We eten later op de avond in een ander hotel in het dorp.


ruegen-3
Het duinpad op weg naar Neuhof.
ruegen-7
De beroemde krijtrotsen bij 'Victoriablick'.

ruegen-ochtendlicht
Dit is wat we bij het ontwaken zien…

Hagen — Neukamp

Zondag 9 september, 65 km.
[routekaartje]
Bij het opstaan hebben we een prachtig heldere lucht, blauw, zon en windstil! We ontbijten op de kamer met wat we gisterenmiddag hebben gekocht en stappen om 9u op de fiets in heerlijk fietsweer dat op dit vroege tijdstip nog wat fris is. In het bos hebben we nog een jack nodig. We volgen nu de 'Oostzeeroute' door de indrukwekkende beukenbossen van het 'Nationalpark Jasmund' en het is er betoverend! Stilte, slechts onderbroken door vogelgezang en we zijn weer helemaal alleen. We hebben licht klim- en daalwerk over de onvermijdelijke kinderkopjes waarbij we steeds zoveel mogelijk op het smalle spoor aan de zijkant van de weg blijven. Ook dat is iets dat op onze ATB's makkelijker gaat dan met de tandem! We zijn binnen een uur in Sassnitz maar vinden daar geen aantrekkelijk plek voor koffie dus gaan we - nu in stedelijk gebied - naar Neu Mukran.→



Tussen Dubnitz en Neu Mukran moet je een groot spooremplacement op het havengebied passeren en daar is de voorziening voor fietsers ongehoord (en on-Duits) slecht én gevaarlijk! Er loopt slechts één smal pad (precies de breedte van één fietser) aan de linkerzijde (de oostkant) van de weg en op de bruggen kun je elkaar niet passeren.
Een paar dagen geleden lazen we in het gemeentehuis van Binz een bericht hierover en kon er een petitie worden getekend om er voor te zorgen dat hier verandering in komt. Toen wisten we nog niet waar het over ging, maar we hebben tóch getekend. En nu we het zelf meemaken vinden we dat volkomen terecht. Van de schrik gaan we maar ijskoffie drinken in het hotel langs de weg dat op het punt staat waar weer wél goede fietspaden zijn.↓←


ruegen-jasmundpark
In de bossen van Nationalpark Jasmund is dit het favoriete wegdek! Gelukkig is er voor de fietser meestal wel een smal strookje te vinden waar die rotkeien niet liggen!
roeiveerboot
De roeiveerboot bij Moritzdorf!

We fietsen weer langs de 'hotels' van Prora en zien deze kolossen van de andere kant. Langs de Schmachtersee eten we wat langs het water en rijden door het Granitzer Woud naar Sellin. Een erg mooi bos. Inmiddels is het warm fietsweer geworden. Bij het binnenrijden van dit bos zien we de stoomtrein ('Rasender Roland') voorbij komen. We doen boodschappen in Sellin en rijden dan via Baabe naar Moritzdorf.
Om daar te komen moeten we met een veerboot, en dat is deze keer wel een heel bijzondere: een roeiboot met plaats voor 5 mensen en 2 fietsen! De hele dag door roeit hij heen en weer voor 1 € per persoon.

ruegen-boom
Eeuwenoude knotwilgen.

We rijden dan door een prachtig, licht golvend land naar de kust en het hele traject is wonderbaarlijk mooi met water, weilanden, bossen én bomen van honderden jaren oud! Ook langs de kust zijn bijzondere plekjes te vinden met mooie uitzichten.
We beginnen inmiddels uit te kijken naar een geschikt hotel en zien bij Lauterbach iets heel moois maar vinden de prijs wat aan de hoge kant. We weten dat er bij Putbus meer is te vinden. Vóór Putbus zelf slaan we alweer af naar Neukamp en vinden daar in hotel Nautilus een bijzondere kamer. Het hele hotel is gebouwd als de onderzeeboot van Jules Verne's verhaal: 20.000 mijlen onder zee. We kunnen er ook heerlijk eten en er is live muziek!
Het uitzicht - 's-avonds en bij het opstaan - is indrukwekkend. De zon komt op boven de Oostzee!


ruegen-8
ruegen-9
Op weg naar Neukamp rijdend over mooie duinweggetjes.

ruegen-5
Het indrukwekkende uitzicht bij Neukamp.

Neukamp — Karnin

ruegen-11
Mooie route direct langs de kust.

Maandag 10 september, 67 km.
[routekaartje]
Vandaag zullen we Rügen weer verlaten en we hebben ervoor gekozen om via het veer bij Stahlbrode weer naar het 'vasteland' te gaan. In Karnin hebben we een kamer gereserveerd, de route daar naartoe is nog onduidelijk.
Na een uitstekend ontbijt rijden we direct achter het hotel de weg op die via Glowitz naar de kust voert. Het is een onverhard zand/schelpenpad maar we krijgen ook te maken met een nieuwe variant bestrating waarbij twee betonplaten die tegen elkaar aan worden gelegd een rijstrook vormen.
Die platen hebben echter geen rechthoekig model, maar zijn diagonaal gezaagd. En het rijdt uiterst ongemakkelijk op deze platen, want je slingert doorlopend van links naar rechts om die diagonaallijn te ontwijken. Tussen de twee stroken door is het soms makkelijker fietsen, maar ook vaak is het daar zanderig en vol kiezel en keien. Zie de foto! ↓

ruegen-fietspad
Op dit soort bestrating valt onmogelijk goed te fietsen, want die diagonaallijn is een strook waar je band steeds in blijft steken. We reden vaker over het zand tussen de platen door, maar zoals je ziet is dat ook niet geheel kuilenvrij!

We volgen het pad dat steeds zo dicht mogelijk langs de kust voert, het is prachtig weer met een stralend blauwe lucht en de wind staat gunstig. Soms zijn er diepe geulen of grote zandplaten op het pad, maar we kunnen er mooi tussendoor laveren waarbij we het gras in de bermen maar gebruiken. Op bepaalde plaatsen zien we mensen met een kampeerauto staan, maar verder is het volledig verlaten.→↑

ruegen-12
Het mooiste duinpad langs de kust van Rügen.
ruegen-10
Prachtig lijnenspel op de gemaaide velden langs de kust.


We rijden via Drumsevitz naar Schabernack en Gross Schoritz waar we aansluiten op de weg naar Glewitz. De ingang van het fietspad langs de weg is verborgen achter een paar huizen op de hoek. We worden erop attent gemaakt door een passerende fietser die nog een tijdje in Nederland heeft gewerkt!

Het veer tussen Glewitz en Stahlbrode vaart tussen 1 april en 31 oktober en is een mooi alternatief om op Rügen te komen of (zoals wij doen) er weer vanaf te gaan. We drinken ijskoffie in het haventje van Stahlbrode en gaan dan direct bij de haven over het duinpad op weg. Het begin van dat pad ligt op het terrein van die jachthaven. Het is een heel mooi, beschut pad. Eigenlijk meer een wandelpad, maar er is goed op te fietsen. Het pad eindigt bij Niederhof en voert ten noorden van die plaats door een erg mooi bos met de grootste aalscholverkolonie van Europa! Gelukkig zijn die nu op trektocht zodat we schoon blijven. We zien er nog wel een paar zitten op de palen die langs het water staan. Vóór die aalscholverkolonie komen we door een stuk open land waar de Mühlbach doorheen stroomt en daar moeten we de fietsen een paar keer over de bruggetjes heen tillen die op ons pad liggen. Een pad dat in dit deel overigens enorm bonkig en hobbelig is waarop we nauwelijks kunnen fietsen. De fiets stuitert alle kanten op, behalve de juiste!
Bij Niederhof verlaten we de kust en rijden naar Brandshagen waar we in een piepklein winkeltje / postkantoor / bakkerij wat appelsap drinken en ook nog wat te eten nemen. Het is warm weer geworden. We rijden dan het dorp uit, richting Stralsund, en tot de afslag naar Zarrendorf rijden we 3,5 kilometer over de slechtste weg waarover we ooit gereden hebben. Één grote verzameling kinderkoppen en keien, gaten en geulen, hobbels en bobbels waarbij vergeleken Parijs-Roubaix een plezierig uitje is! Wat een ramp!!
Daarna komen we weer op betere wegen terecht en via Wendorf komen we in Negast waar we boodschappen doen voor we aan het laatste deel van deze dag beginnen, en dat is het stuk naar Lendershagen en Karnin. De omgeving is prachtig met veel bos en mooie natuur, maar het wegdek is op sommige plaatsen (vooral ná Nienhagen) weer van zeer beroerde kwaliteit met die hinderlijke diagonaal-betonplaten. We fietsen hier niet meer voor ons plezier, hoe mooi de omgeving ook is, want we hebben alle aandacht nodig om overeind te blijven! Vanaf Lendershagen is de weg weer in normale toestand en kunnen we goed naar Karnin doorrijden waar we een mooie, smaakvol ingerichte kamer hebben in hotel Carmina am See. Het is 30° geworden vandaag.


ruegen-vaarwel
Afscheid van Rügen - het waren maar 4 dagen, het leken er 10!

beatlesplatz

Dinsdag 11 september Karnin - Hamburg per trein.
Vandaag is een verplaatsingsdag. Wegens verwachte regen nemen we de trein naar Hamburg. We fietsen eerst naar Velgast, hebben daar de trein van 10:15 en via een overstap in Rostock arriveren we om 13:29u in Hamburg. In Hotel Zleep zitten we vlak bij Beatles Platz op de Reeperbahn en we lopen naar de stad voor wat verkenningen en inkopen. Terug met de metro en op de kamer van het hotel eten.



Hamburg — Bispingen

heide-1

Woensdag 12 september, 86 km.
[routekaartje]
Een van de laatste doelen van deze vakantie ligt nu binnen fietsbereik: De Lüneburger Heide, maar daarvoor moeten we nog wel Hamburg uit zien te komen! Na het eigen ontbijt op de kamer rijden we snel naar de oever van de Elbe waar de havens zijn te vinden, en rijden daarna 15 kilometer lang door de havens en het groot-stedelijk gebied. Het is een gevarieerde tocht langs de kade's, havens, douaneterreinen, fabriekswijken, spoorbanen enz.

We volgen de Leine-Heide route tot we de Zuid-Elbe zijn overgestoken en vanwege een aantal omleidingen wegens werkzaamheden hebben we er dan al bijna 20 kilometer opzitten. Pas dan kunnen we de drukte van de stad achter ons laten. We fietsen langs de oever van de Elbe naar Hagolt (voor koffie) en waar de Seeve in de Elbe uitmondt slaan wij af om de loop van dat riviertje te gaan volgen. We komen nu terecht in een mooi en groen gebied met veel water. Het is 17°. Bij Maschen ligt een enorm rangeerterrein van ruim 700m breed waar we overheen worden geleid waarna we de route naar Horst volgen.



Na dat plaatsje rijden we een pittig stuk (5 kilometer lang tegenwind en géén beschutting) parallel aan het spoor tot vlak voor Süldsberg waarna we in Jesteburg bijkomen met koffie, broodjes en chocolade. Dan hebben we er weer zin in! We komen nu terecht in het mooie gebied van de Lüneburger Heide waar het goed fietsen is, klimmend en dalend, veel beschutting en afwisseling, soms een spatje regen. We passeren Holm, Schierhorn, Wesel en Undeloh. Vanaf Schierhorn komen de eerste heidevelden ook in zicht en op weg naar Wesel gaat ook de zon af en toe flink schijnen waardoor de heide wat meer kleur krijgt, want de bloei is al wel over het hoogtepunt heen. Er staat ook veel bruin gras tussen de heide en dat geeft een wat somber beeld! In Undeloh gaan we langs de VVV en omdat het hier heel erg 'Valkenburg' is, gaan we nog even verder, maar wel met een hotelgids op zak. We gaan via Wilsede naar Selhorn door een woest en indrukwekkend stuk over onverharde paden en langs prachtige velden en heuvels vol met heide en schaapskuddes. Een erg mooi gedeelte. Er rijden overal nog veel huifkarren met toeristen rond. Als we in Volkwardingen zijn, bellen we naar een hotel in Bispingen om te zien of er nog plaats is: Ja! En zo zitten we een halfuur later in Haus Monika. Een mooie, maar vermoeiende dag.


heide-3

Bispingen — Celle

Donderdag 13 september, 76 km.
[routekaartje]
We staan vroeg op en het is buiten behoorlijk koud, er hangt al iets van de herfst in de lucht. Als we na het uitstekende ontbijt wegrijden, hebben we dubbele vesten, een lange broek, handschoenen en haarbanden aan en om!
De weg naar Münster schiet lekker op, maar het is helaas een gewoon fietspad langs de (drukke) autoweg en niet erg bijzonder om te rijden. De zon schijnt wel uitbundig en onderweg kunnen de handschoenen en haarband al weer in de tas. Ook een vest verdwijnt weer in die tas, maar voor de rest van de dag is het steeds weer vest aan/vest uit!
In Münster wat boodschappen doen en dan bij de ijssalon een mooie ijskoffie. Daar krijgen we het zo koud van dat er weer een vest aan moet! Vanuit het centrum gaat een mooi pad door het Örtzedal met een helder, klein, snelstromend riviertje door prachtige bossen. ↓

ortzedal
Mooi Örtzedal met helder riviertje.

Het pad waar we op rijden lijkt soms meer een wandelpad, maar we kunnen erover heen. We zitten hier ook tussen de grote, militaire oefenterreinen en we zien ze ook rondrijden met hun voertuigen. Bij Dethlingen pakken we de 'echte' route weer op en zijn Trauen en Fassberg snel voorbij. →↑



heide-5
Dat mooie fietspad verdwijnt ook verderop - dan blijft er alleen maar zand en modder over!

We komen dan weer op prachtige bos- en heidepaden en rijden langs Hankenbostel en Gerdehaus, waar we op een rustige, beschutte plek op de heide lunchen en dan via een prachtige heideroute naar Hermannsburg rijden.
We blijven mooie, en woeste paden vinden: van Misselhorn via de Zitronenberg naar Rebberlah, maar dat laatste stuk is één grote modderpoel met diepe sporen die door de tractoren zijn veroorzaakt. We houden wel droge voeten, maar de modder zit centimeters dik op de fietsen van het rijden door de plassen en moddergeulen! Dan dalen we over de Winterberg naar Hornshof en Garssen en zoeken een route binnendoor naar Celle waar we via de VVV in hotel König een kamer vinden.
Duidelijk is dat de komende dagen het weer gaat veranderen en dat we nu richting huis kunnen gaan: alles wat we hadden willen doen deze vakantie is ook inderdaad uitgekomen.

We nemen een dag later de trein naar Hannover en vandaar via Rheine en Bad Bentheim naar Hengelo. Dat kan allemaal met hetzelfde Nieder-Sachsen ticket! We vertrekken om 9u en zijn om 17.15 weer thuis.


Laatste versie: 9 juli 2023

Built with BBedit Terug naar de Indexpagina
Marc Zoutendijk – © 1993-2093
Hier is een mailformulier
powermacosx