De zomer van 2011 is nogal regenachtig en koel (juli was de natste maand sinds 1902!) en onze plannen voor een fietsvakantie kunnen alle kanten op. De reden daarvoor is dat ik dit jaar met pensioen ga en me niet druk meer hoef te maken over het op tijd terug zijn voor een volgend schooljaar of lessen moet voorbereiden (ik werkte in het HBO).
We hebben wel zin in warmte en zon en twijfelen tussen een vliegtuig naar het zuiden (Spanje/Portugal) om daar te gaan fietsen, óf richting zuid-Duitsland. Kijkend naar de weersverwachtingen voor Beieren ziet dat er veelbelovend uit en we besluiten de stap te wagen. Slaat ook daar het weer om, dan zijn we redelijk snel in zuid-Frankrijk. Dat was echter niet nodig, want we hebben van de bijna 4 weken dat we onderweg waren, 3 weken zeer zomers weer gehad (tot 36°!), veel zon en een prachtige fietstocht met zeer veel verrassende wendingen en bestemmingen.
We zijn van huis uit met de trein naar Würzburg gegaan en hebben van daaruit een grote cirkel rondom München gereden: eerst zuidwaarts naar de Oostenrijkse grens, dan langs die grens naar het oosten en vervolgens weer naar het noorden.
Omdat we ook Dessau wilde bezoeken (de Bauhausstad) hebben we de reis daar naartoe met de trein gedaan. Daarna nog een mooi traject langs de Elbe (via Magdeburg) naar het noorden en vervolgens opnieuw met de trein in de richting van de Nederlandse grens waarna we de laatste etappes reden en via de Achterhoek uiteindelijk weer naar huis gingen. We hebben ruim 1600 kilometer gefietst en alleen in de laatste week was het weer wat meer bewolkt met af en toe wat regen.

Kaartmateriaal.

• Bikeline Taubertal Radweg
• Bikeline Altmühl Radweg
• Bikeline Bodensee-Königssee Radweg
• ADFC Regionalkarte – Augsburg (1:75.000)
• ADFC Radtourenkarte #10, #21, #27 (1:150.000)
• Link naar routekaartjes bij Ridewithgps

Het is prachtig weer als we vroeg wakker worden. We ontbijten op de kamer en rijden om 9.15u weg. Het is 19° en dat zal oplopen tot 29° onder een blauwe lucht met af en toe een schapenwolkje.
We volgen de Romantische Strasse (die er ook in een variant voor automobilisten is) in de richting van Werbach aan de Tauber. Vanuit Würzburg moeten we eerst geleidelijk klimmen naar 360m (vanaf 170m) bij Oberalterheim en dat gaat via kleine dorpjes (ijskoffie!) en mooie bossen met zeer steile stukken. Daar hebben we nog wat problemen met de nieuwe ketting: het kleinste voorblad (28 tanden) is te ver ingesleten om nog soepel in de ketting te grijpen, waardoor we een hoop bijgeluiden krijgen! Na een week is het probleem ook weer verdwenen, want de nieuwe ketting wordt op deze manier snel een oude ketting! De afdaling naar Werbach bij de Tauber is erg mooi en we rijden door een lieflijk landschap dat met dit fraaie weer bijzonder prettig fietst.

Tijdens het ontbijt zoeken we (met onze iPad) naar een volgende verblijfplaats. Omdat het zaterdag is, willen we niet het risico lopen om ergens voor een vol hotel te staan. We moeten nl. besluiten hoe we verder zullen gaan: langs de Altmühl over het traject dat we in 2007 vanaf de andere kant al hebben gereden, of doorsteken naar het zuiden, daarbij de Donau kruisend en richting Augsburg rijden. We kunnen dat besluit nog even uitstellen tot we in Treuchtlingen zijn. We rijden om 9.30u weg en langs lange rechte stukken – langs de spoorbaan – rijden we naar Treuchtlingen toe waar we een stevige ijskoffie nemen en een hotel in Wellheim bellen om een kamer te reserveren. Dat is geen probleem. Wellheim ligt in het Urdonautal, waar 200.000 jaar geleden de Donau stroomde die pas sinds de laatste ijstijd zijn huidige loop heeft via Neuburg en Ingolstadt.

Het is prachtig blauw en ook al snel weer erg warm. Ook vandaag wordt het 32° en vanwege die hitte stoppen we eerder met fietsen dan we van plan waren.
We rijden naar de Donau via Nassenfels en Bergheim via een grotendeels dalende route. We zoeken een beetje de boerenweggetjes tussendoor omdat op de hoofdweg nogal snel wordt gereden. Als we de Donau gepasseerd zijn rijden we door de indrukwekkende Donnaumoos naar Weichering waar het tijd is voor een ijskoffie.

Omdat we van het gebied waar we nu doorheen moeten geen andere kaart hebben dan een grote overzichtskaart van het Bayernnetz für Radler (waarop wel zeer veel fietsroutes worden beschreven), moeten we voor het eerst gebruik maken van wat onze GPS ons voorschotelt en vertrouwen op de thuis uitgezette 'sporen'.

Dinsdag 23/8, 77 km.
[routekaartje]

Om de warmte vóór te zijn staan we vroeg op en rijden om 7.45u weg. Temperatuur is nog heerlijk. Even buiten de stad vinden we de Via Julia naar de Mandicho See waar we de Romantische Strasse weer oppakken! We fietsen de volgende 40 kilometer een mooie, koele, gevarieerde en alleen voor fietsers bedoelde weg, een verademing! Het stuk direct langs de (snelstromende) rivier de Lech is erg mooi.
In Landsberg am Lech gaan we de stad even in voor de VVV, maar zijn net te laat! Wat is dat toch voor een idiote gewoonte om in het hoogseizoen je toeristeninformatie op kritieke momenten te sluiten?

Nog steeds op de Romantische Strasse!

Bij Pitzling buigt de route van de rivier af richting Stoffen. Dat is jammer, want we moeten nu flink klimmen (het is 36°) en er is minder schaduw dan langs de rivier. Alhoewel er veel meer bomen staan dan gisteren. Volgens mijn GPS kaart moeten er paden zijn langs de rivier, maar de hoofdroute gaat via de heuvels. Als we bij Reichling aankomen, moeten we de rivier oversteken naar Epfach. Er staan wat onduidelijk bordjes als je de brug over bent, maar je moet NIET naar het St. Lorenz kapelletje gaan.

Langs de Kochelsee zoeken we naar een plek om koffie te drinken, maar dat lukt niet. Er zijn genoeg bars en café's, maar alles is dicht! Pas als we weer het dorp inrijden vinden we een restaurant waar we ijskoffie kunnen krijgen.

Donderdag 25/8, 73 km.
[routekaartje]

We staan om 6u op, ontbijten om 7u en rijden om 8u weg. We doen inkopen in het dorp en zijn daarna via het fietspad (dat je ook al direct bij de brug in het dorp op kunt) snel in Ohlstadt. Na dat plaatsje is er een kleine klim en dan tot aan Grossweil een mooie route door bosrijk gebied. We rijden dan langs de Kochelsee en hebben vrij veel last van de stevige wind die hier staat.
In Kochel am See rijden we eerst langs de waterkant (direct na het passeren van de Loisach over de brug rechtsaf) op zoek naar koffie, maar vinden pas wat als we in het dorp uit zijn gekomen. Dan langs de spoorbaan het dorp weer uit en dan van Brunnenbach tot Benediktbeuren door een prachtig landschap over een heel erg slechte weg waarop het met de sterke zijwind slecht sturen is. We vinden bij Hofstätt een mooie rustplaats onder een grote boom om wat bij te komen. Het traject tussen Bad Heilbrunn en Bad Tölz is niet aan te raden! Je rijdt weliswaar op een vrijliggend fietspad, maar het verkeer dat er langs raast is vreselijk en ontneemt je ieder plezier. Een route via Ramsau en Kiefersau is veel beter (kaartje hieronder).
In Bad Tölz vinden we eindelijk de ADFC fietskaart die we nodig hebben voor een goede planning van het vervolg van onze tocht, want we kunnen hier ook nog besluiten richting Oostenrijk te gaan.

De Tegernsee ligt er mooi bij!

Vrijdag 26/8, 54 km.
[routekaartje]

We staan weer vroeg op en na het ontbijt gaan we uitzoeken hoe we de komende dagen het best kunnen invullen, want er wordt – na 10 dagen zeer zomers weer – veel koeler en regenachtig weer verwacht op zaterdag. We zoeken een plek waar we 2 dagen kunnen zitten en waar een station is zodat we eventueel naar München kunnen gaan. Dat wordt Brannenburg (ten zuiden van Rosenheim). Zodoende rijden we pas om 9.30u weg, wetende dat we vanavond al een kamer hebben. We volgen de route naar de Schliersee en krijgen wel een paar 15% stukken voor de kiezen, vooral rond de Wallenburger Kogel. Het is echter een heerlijk koel bos, want de zon staat al weer genadeloos te schijnen merken we als we langs de Schliersee een ijsje nemen! Boodschappen doen we in Hammer en daarna rijden we door een mooi heuvelland met lange afdalingen en korte klimmetjes. Het is nu 34°! In Bad Feilnbach pauzeren we wat langer bij een café om oververhitting tegen te gaan en bereiken daarna probleemloos Brannenburg waar we ons pension hoog in het dorp vinden. We hebben vanuit onze kamer en terras een mooi uitzicht op het Inndal en de bergen daar omheen. In 2004 kwamen we ook door dit plaatsje op weg naar de Tegernsee. We lopen naar het dorp voor boodschappen zodat we vandaag en morgen zelf op de kamer kunnen eten. Het blijft 's-avonds nog lang benauwd en pas als het de volgende ochtend gaat regenen koelt het af.
Op zaterdag houden we een heerlijk rustdag op de kamer. Het plan om met de trein ergens naartoe te gaan laten we vallen, we lopen alleen 's-middags – in de regen – naar het centrum (bij het station) en zien later op de dag het mooie weer terugkomen met prachtige wolkenpartijen boven de bergen.

Zie de foto rechts om te zien waarom dit merkwaardige bord er staat!

Opnieuw een blauwe lucht en stralende zon. We rijden om 9.30 weg en zijn na 5 kilometer op de Innradweg. Er blaast een stormachtige wind uit het zuiden door het Inndal en de brug over de Inn kunnen we alleen maar lopend oversteken!
Daarna met de wind in de rug naar Rosenheim waar een groot festival aan de gang is en derhalve een hoop drukte. We volgen de Salinen route naar Stephanskirche en daarna langs de Simssee, een route die we in 2006 ook reden. In mijn herinnering was dat een heel mooie route, maar we rijden voornamelijk in de schaduw omdat de huizen langs het meer direct aan de waterkant staan en met grote percelen grond de fietsers op afstand houden. We rijden zodoende niet langs de oever.
De weg naar Rimsting moet wat worden geklommen en boven in het dorpje houden we een korte rustpauze, vooral ook om te controleren waar dat rare geluid vandaan komt dat onze fiets weer is gaan maken. Het is een raar 'gezucht' in het achterwiel. We vrezen weer het ergste, want toen we in 2008 strandden met problemen wegens een gebroken freewheel, begon het ook zo! We kunnen echter niets vinden en rijden nu een mooie weg langs de Chiemsee tot aan Chieming.

Om 6.30u opstaan. Helder weer en windstil. Na het ontbijt controleer ik de fiets nog even en na het losdraaien van de snelspanner en weer vastzetten lijken de problemen met de bijgeluiden verdwenen. Het kan zijn dat door de zware belading en het feit dat de constructie van de bagagedrager op de uitvalas rust, het wiel scheef in de achtervork zit.

We rijden door een prachtig (en stil!) gebied over een hoogvlakte naar Waging. Om ons heen een fenomenaal uitzicht. Sterk dalen en dan de Bajuwaren route en de Mozart route naar Laufen. Heel mooi en plezierig fietsen door licht golvend gebied met af en toe een korte, stevige klim. Temperatuur 22°. Rond 12:30 zijn we in Laufen, doen boodschappen en rijden dan Oostenrijk binnen over de Salzach en volgen dan langs die rivier de route naar het noorden.
Het fietspad langs de Salzach is een echt groen fietspad: veel begroeiing en bomen en daardoor ook bij ongunstige wind goed te fietsen. Het grootste deel is verhard, soms gravel. Op een paar plaatsen hinderlijk hobbelig door boomwortels overdwars. We fietsen vrijwel alleen hier, maar door de onveranderlijkheid van de omgeving is het soms ook een beetje saai.

Vogelkijkhut langs de Inn. In dit gebied – waar de Salzach en de Inn samenvloeien – broeden en verblijven miljoenen vogels.

Het is nogal grijzig weer als we opstaan en het miezert wat. We komen langzaam op gang, duwen de tandem de stad uit (het is een vervelend drukke weg waarop we niet veilig kunnen fietsen), gaan langs een groot winkelcentrum voor boodschappen en rijden om 10u daar weer weg. Via het chemieterrein van de firma Wacker volgen we de Salzhandelsroute door een prachtig natuurreservaat op het punt waar de Inn en de Salzach samenkomen. Vol met uitbundige bloemenborders en zeer veel vogels. Bij Stammham steken we de Inn over en volgen vanaf dat moment de Inn radweg die we nog kennen uit 2006. Vlak voor Braunau (net na Kirchdorf) steken we de rivier weer over en rijden op de Oostenrijkse oever naar Braunau. Het blijft een reis met hindernissen, want de fiets blijft storende geluiden geven. Steeds weer zetten we hem op zijn kop, zetten de uitvalas weer goed en rijden weer verder. We denken dat we teveel bagage hebben en besluiten om dan maar wat naar huis te sturen!

Langs de groene Isar

We staan om 6.30u op en vandaag is mijn eerste dag als 'pensionado'! Ik heb precies 40 jaar volgemaakt!
Het is warm als we wegrijden via de weg naar Eggenfelden waarna we bij Schalldorf een flinke klim maken op de Bockerlbahnradweg naar Schönau. Eigenlijk is dat de Vilstalradweg, want de Bockerlbahn (een ontmantelde spoorbaan) begint pas bij Arnstorff.

Klik maar!

Naar Schönau is een mooie, heuvelachtige, groene en rustige route. We doen boodschappen en beginnen aan het 2e deel van deze tocht, maar nu met de regenkleding paraat (voor het eerst in 2 weken!) want het is betrokken en er valt af en toe miezer. Na Kleinmünchen een stuk onverhard en bij Arnstorff komen we op het oude spoortracé uit. Geleidelijk klimmen en daarna weer dalen, soms lastig het juiste ritme te vinden. Na Aufhausen een mooie afdaling. Vooral de grote bochten bij Landau, naar de Isar toe, zijn spectaculair!

Brug over de Donau bij Deggendorf. Hier begint de Waldbahn Radweg.

We staan om 9u bij de boekhandel op de stoep, halen de kaart op en rijden via de Isarroute naar het drukke Deggendorf waar we snel op de Waldbahn route uitkomen.

Van Deggendorf tot aan Grafling ligt de route tussen de autoweg en de spoorbaan in, soms direct langs de weg, soms er wat verder vandaan, maar je hoort steeds het drukke verkeer langsscheuren. Het zijn soms steile stukken. Bij Grafling moet je via een trap de spoorbaan oversteken, maar die is zó steil en onhandig dat we besluiten om over de autoweg zelf te gaan. De autoweg heeft hier zelf ook een brug met een heel smal pad erop en daarover kunnen we met de fiets lopen, maar dan moeten wel de fietstassen aan één kant eraf. Net te doen allemaal, het is maar 100 meter. Fietsen op die drukke weg vinden we te gevaarlijk, je moet er bovendien ook nog klimmen, dus dat maakt je erg instabiel. Zie de afbeelding rechts voor de situatie.

De route gaat dan verder door de boerenvelden, een stuk rustiger om bij Diessenbach met een steile klim uit te komen bij het pad parallel aan de spoorbaan én de hoofdweg. Het pad ligt mooi, maar is vanwege het vele gruis slecht begaanbaar. De autoweg is met veel verkeer hinderlijk hoorbaar! In Gotteszell houden we koffiepauze en gaan dan over onverharde en asfaltwegen richting Patersdorf en vanaf daar volgen we de Regental route. Het is inmiddels – na aanvankelijke opklaringen – dichtgetrokken en het spettert en miezert af en toe. Wat klimwerk betreft moeten we soms stevige stukken op maar er zitten ook prachtige bospaadjes tussen om de hoofdweg te vermijden, maar die zijn niet allemaal even goed befietsbaar.

Als we opstaan is het prachtig weer en dat blijft zo de hele dag! Temperatuur loopt op tot 30°. Na het ontbijt boodschappen doen en dan via de route die we gisteren al gereden hebben weer terug naar de Regental route die ons naar Cham brengt. Het is een mooie route door een zeer gevarieerd landschap. In Cham een flinke ijskoffie en dan de verbindingsweg zien te vinden die naar de Swarzachtal route gaat (bij Schöntal). Deels moeten we nl. ook over de Grünes Dach route, maar de bordjes zijn niet altijd duidelijk en door wegwerkzaamheden hier kunnen we ook niet op de GPS vertrouwen. We komen er echter wel uit en tot Grafenkirchen moet er flink worden geklommen. Dan weer dalen naar Schöntal.

Vroeg op met een zon die al snel het wolkendek openbreekt en later zelfs weer alle wolken doet verdwijnen. Het wordt 29° vandaag. De Swarzachtal route pakken we weer op beneden bij het meer. Volgens mijn kaart en GPS volgt de route voor een deel de autoweg; volgens de bordjes loopt er nu een variant beneden langs het stuwmeer. Die volgen we dan maar. ↓

Onze lunchplek bij Nabburg! (foto: Google Maps)

Het is misschien ook wel leuker, maar ook 10 keer zwaarder omdat je een aantal supersteile gruishellingen op moet duwen met die tandem! Pas bij de stuwdam komen we weer uit op het oude spoortraject dat beter is te fietsen. Het ligt erg mooi uitgehakt tussen de steile hellingen. ↓

Gaan die bomen nou nog omhoog?

Bij Neunburg rijden we door boerenland en over rustige wegen. Het is een mooi stadje. Wegens een opgebroken weg worden we nodeloos omgeleid over Ziegelhütte. Een pittige klim. Nodeloos omdat we als fietser makkelijk over de weg hadden kunnen rijden die voor auto's is opgebroken! Dat zien we natuurlijk pas als we aan de andere kant van die omleiding weer op de weg uitkomen →↑

Fietsvervoer in de Duitse treinen is goed geregeld. Op de eerste plaats is er veel meer ruimte voor fietsers en op de tweede plaats is het vaak gratis of erg goedkoop.

Maandag 5/9, trein.
De weersvooruitzichten voor de komende dagen zijn niet zo gunstig.
Omdat Dessau als 'Bauhaus' stad onze belangstelling heeft zoeken we uit hoe we daar kunnen komen en wat voor verblijfsmogelijkheden er zijn. Het ligt zo'n 300 kilometer noordelijker. Voor dit soort uitzoekwerk is de meegenomen iPad erg handig. Opvallend is trouwens ook dat inmiddels vrijwel ieder hotel waar we verblijven internet heeft. Heel typisch dat je daar bij de dure hotels voor moet betalen!
We kiezen ervoor om 4 dagen in Dessau te blijven, er is daar genoeg te zien.
We nemen de trein van 11:29 en zijn er om 16:46 met prachtig weer. Onderweg is goed te zien dat de grenzeloze lelijkheid van de grotestadsgebieden in het voormalige oost-Duitsland nog langs niet is weggewerkt! In Beieren is alles goed onderhouden, hier is alles treurnis en ellende. Het wegdek is vaak van hopeloze kwaliteit.

Ons DDR hotel.

Het is zonnig geworden, veel blauw en af en toe een dreigende wolk. Wel windkracht 6 uit zw en die hebben we dus tegen of van links blazend. We rijden opnieuw veel in dichte bossen met veel beschutting dus het valt wel mee. Feitelijk is het tussen Dessau en Magdeburg een groot natuurpark met beschermde status. Tussen Steckby en Badetz is een heel mooi stuk in een enorm bos. Onverharde paden, maar goed berijdbaar. Middenin dat bos ook weer zo'n toegangspoort waarachter het kasteel allang is verdwenen! In Ronney houden we een koffiepauze na een lang stuk tegen de wind in trappen. We rijden verder langs Gödnitz en Dornburg (waar een groot kasteel wordt gerestaureerd) en na Pretzien komt een lang stuk waar we een grote boog rijden om Ranies heen. Als je dat wilt vermijden kun je bij Pretzien beter doorsteken naar Elbenau via Plötzky.
Vanaf Ranies rijden we over een dijkje met een smal spoor vol met slecht gelegde stenen. Het is lastig rijden en evenwicht bewaren met de felle zijwind. Vlak voor Schönebeck kunnen we er vanaf en houden een lunchpauze bij de brug naar die plaats. Opnieuw moeten we dan over een nog smaller pad over een nog hoger dijkje naar Randau. We lopen wat stukken wegens de sterke zijwind die ons steeds heftig laat slingeren op dat (onverharde) pad! Vanaf Randau weer op normale paden en over een mooie fietsbrug rijden we het Marieninsel op, een prachtig park waardoor je Magdeburg binnenrijdt.

De verwaarloosde stadhal.

We hebben besloten nog een stuk langs de Elbe te blijven fietsen omdat het weer en windrichting gunstig zijn. We reserveren een kamer in Tangermünde en rijden om 9.15 bij ons hotel weg. De Elberoute ligt direct aan de rivier bij het hotel en we kunnen prachtig langs het water blijven rijden tot we bij de Jerichobrug oversteken naar de andere oever. Vanaf daar rijden we weer door een erg mooi parklandschap vol met reusachtige bomen en vooral het deel rond het Herrenkrugpark is bijzonder. We kunnen met de wind in de rug goed opschieten en we arriveren na 25 kilometer bij het Mittellandkanaal. ↓

Het Mittellandkanaal is de langste kunstmatige waterloop van Duitsland. Ik kwam een paar jaar geleden een beschrijving van dat kanaal tegen in een fietsverhaal van iemand die vanaf Almelo helemaal langs prachtige kanalen naar de Poolse grens was gefietst.
Je kunt op die manier de R1 route (de Europa Route) voor een deel vervangen door dit traject. Wij hebben het kanaal dit keer alleen maar gepasseerd en overgestoken op de plek waar het over de Elbe heen wordt gevoerd, maar je kunt er prachtig langsfietsen.

Het gebied langs de Elbe is gedurende de gehele scheiding van oost en west een spergebied geweest en derhalve heeft de natuur er ongebreideld zijn gang kunnen gaan. De grenspaaltjes zie je niet vaak meer, want Duitsland heeft goed opgeruimd na de eenwording. Maar een enkele keer staat er nog wat.

Wij gaan door naar Niegripp en Schartau door een vriendelijk fietsgebied. De Elberoute is de populairste fietsroute in Duitsland en overal goed aangegeven.
Als we bij het pontje van Rogätz staan te wachten gaat het een beetje regenen en trekken we de regenkleding aan, maar die kan ook al snel weer uit als we eenmaal aan de overkant zijn en even buiten het dorp in een schuilhut lekker onze lunch gebruiken. →↑