De helmplicht in Spanje.
Vanaf 1 januari 2000 geldt in Spanje een nieuwe fietswet waartegen door veel fietsers – in én buiten Spanje – is geprotesteerd. Afgezien van een paar zinnige voorstellen (geen fietsverkeer op de Autovia's) zitten er ook een paar ongunstige voorstellen bij, zoals het afschaffen van de voorrang voor fietsers op wegen waar ze dat in het verleden wel hadden. Je krijgt dan de idiote situatie die jarenlang in Nederland heeft bestaan (en die in 2001 verdwijnt) waarbij een fietser die van rechts komt géén voorrang heeft, maar een auto wél. Je kunt de wet wel veranderen, maar daarmee verander je de Spanjaarden natuurlijk nog niet, en wij hebben van deze regel dan ook nooit last ondervonden: de Spanjaard geeft keurig voorrang.

Het meeste bezwaar bestond echter tegen de helmplicht, waarbij het dragen van de helm – buiten de stadsgrenzen – verplicht is. (Dat is natuurlijk precies de verkeerde keus, want als ergens het dragen van een helm zin heeft, dan is het natuurlijk in het stadsverkeer!) We hebben dit jaar voor het eerst fietshelmen meegenomen en we hebben ze twee keer gedragen: de eerste keer om eens te proberen hoe dat nou fietst, de tweede keer bij een enorm steile afdaling (maar dat was alweer in Frankrijk!). Alle andere keren hebben we zonder helm gereden en er is niet een keer iets van gezegd, ook al kwamen we tientallen agenten tegen op onze tocht. Er werd altijd vriendelijk gezwaaid. Uiteraard is dit nog een overgangsjaar geweest, en de vraag is hoe dat in de toekomst gaat. Voorlopig lijkt de Spaanse politie zich niet al te druk te maken om deze regel.

opmerking 2017: In al de jaren hierna dat wij in Spanje fietsten hebben we nooit meer iemand over de helmplicht gehoord en ook nooit een agent zich ermee bezig zien houden, totdat we in juni 2017 door een paar agenten die op een kruispunt het autoverkeer stonden te controleren, erop werden geattendeerd dat we de helmen die we achterop de fiets hadden liggen, ook wel moesten dragen…

Het Balneario in Baños de Fortuna.

Het plaatsje is een echte oase in een kaal landschap, er is een fraai park, een warmwaterbad in de openlucht (maar dat is gesloten als wij er zijn) en in het hotel kunnen we uitstekend eten. Na het eten wandelen we nog wat rond en zien in de balzaal een vooral uit vrouwen bestaand publiek (60+) met elkaar dansen op de muziek van een accordeoniste en oude – krakkemikkige – drummer (vermoedelijk een dochter met haar vader). Buiten in het park doen de gasten aan het "Balneário-wandelen"

Hierbij wordt in een straf tempo steeds de lengte van het park afgelegd en keert men aan het einde abrupt om voor het volgende baantje. Dit alles om de ledematen en spieren in conditie te houden of te krijgen.

Door een wirwar van steile straatjes (tot 11%) worstelen we ons in de drukte en de warmte (30°) naar boven, want het dorp ligt op een heuveltop en omrijden kan hier niet. Na het dorp kom je in een lelijk landschap terecht met veel industrie en garages. Allemaal nogal stoffig en vies. Bovendien is het druk op de weg en zijn we blij als we rond 12.30 het hotel in kunnen. We hebben duidelijk ons fietsritme nog niet te pakken!
Na een lange siësta duiken we het zwembad in en besluiten deze dag met een uitstekend diner. De airconditioning op onze kamer doet het uitstekend. In het hotel heeft vandaag ook een regiment van de Guardia Civil zijn intrek genomen, en we worden omringd door ge-uniformeerde agenten, een veilig gevoel!

De temperatuur is 25°. In Socovos nemen we een langere rustpauze op een koel terras en zien tot onze verbazing dat hier 2 verblijfplaatsen zijn! Eén pension, de andere heeft "Camas".

We moeten hier ook besluiten wat de definitieve route wordt: we kunnen via Letur naar Yeste, maar ook via Elche en onze keus valt op Elche, waarbij we wel een gok nemen, want in de gidsen staat geen enkel hotel/pension voor die plaats genoemd.
Het is een prachtige slingerweg, redelijk veel schaduw, veel dalen, af en toe klimmen, maar na de passage van de Rio Segura wordt het wat kaler en doordat de weg wordt "verbeterd" en overal witte kale steenmassa's liggen, loopt de temperatuur al snel op tot 36°! Het is daardoor een vrij pittig stuk, maar om 14.15 rijden we Elche de la Sierra binnen en vinden al snel een mooi nieuw Hostal: Tio Pepe, dat boven (en naast) het restaurant is gelegen.
Het is er bomvol met kakelende Spanjaarden, maar een kamer is geen enkel probleem en de fiets kan op een grote open prive parkeerplaats die met een hek wordt afgesloten.

Omdat het zo druk is in het restaurant kunnen we nog niet gelijk naar onze kamer, en we maken dan maar van de nood een deugd door eens een flinke salade te nemen en het verloren vocht weer aan te vullen.
Onze kamer blijkt later prima in orde te zijn, en heeft een uitstekende airco, en dat is op dit moment het belangrijkste! Na de siësta verkennen we zoals gebruikelijk het dorp en treffen overal de resten aan van het fiesta Alfombras de Serrín waarbij de straatjes "beschilderd" zijn geweest met fel gekleurde houtschilfers, mozaïken eigenlijk. In de bar eten we een uitstekende forel.

de bochtjes en de klimmetjes zitten er nog gewoon in, en de zon (die inmiddels is doorgebroken) kunnen we in de schaduw van veel bomen goed verdragen. Het is rond de 30° en er staat een lekkere wind. We fietsen weer voor ons plezier.

Hier is het beter fietsen!

Bij de splitsing met de CM3206 besluiten we om via Rala naar Yeste te gaan en niet via het Embalse. We dalen nu helemaal door tot aan de brug over de Rio Tús bij de afslag naar Raspilla, en daar begint een ruim 7km lange klim over een hoogteverschil van zo'n 350m. De eerste helft daarvan geeft geen problemen, maar na de 4 zigzag haarspeldbochten over de 4 bruggetjes (je weet wel wat ik bedoel als je er ooit langs komt - in 2013 kwamen we er ook weer langs en het is nog steeds zwaar), wordt het zwaarder door de warmte, minder schaduw en meer vermoeidheid. We nemen tegenover Raspilla, maar aan de andere kant van het dal, een flinke pauze, eten en drinken wat, als we door een flink onweer boven Raspilla maar besluiten om snel weer verder te gaan. Na nog een korte gedeelte verder klimmen komen we via Boche om 15.30 aan in Yeste waar Hotel Yeste onze verblijfplaats voor deze avond zal zijn. Ruimte genoeg. Er valt tijdens onze siësta een korte regenbui, maar als we later het dorp in trekken blijft het broeierig warm. Bij de Guardia Civil informeren we of de weg naar Santiago begaanbaar is en we reserveren er voor de zekerheid een kamer, want het blijkt dat alle andere hotels – die in onze gids staan genoemd onder Santiago – in werkelijkheid in Coto Rios blijken te liggen!

Bij Las Juntas begint ook de echte klim naar Santiago die 22km lang is. Het eerste gedeelte tot aan Vites is een zeer woest gebied met hoog oprijzende rotsformaties vol met grotten en rood-zwart van kleur. De weg is erg beschut en met de vele pauzes die we houden is het zeer aangenaam.

De hoge rotswanden duiken op!

In Tobos duiken we weer een bar in voor maar weer eens een verfrissing – het is nu 37° – en daar begint het stevigste gedeelte van vandaag met stukken tot 12%, en ook al waait er een stevige wind, het is weer behoorlijk zwaar.

De laatste 2km kunnen we dalen, en om 16.00 rijden we Santiago de la Espada in en hebben ons Hotel San Francisco snel gevonden. De fietsen kunnen in de – nu nog ongebruikte – salon en wij kunnen gelijk de douche in! In de bar hangen foto's van hoe het er hier in de winter uitziet: vrijwel ontoegankelijk met een pak sneeuw van 3m hoog!

De Piedra Horadada net voorbij Pontones.

Als je naast de weg de heuvels beklimt, dan kun je in het westen het prachtige stuwmeer zien liggen. In 1997 waren we in het plaatsje Tranco dat aan het stuwmeer ligt. De weg die we nu volgen slingert zich door een indrukwekkend landschap en de temperatuur is zo'n 25°. Tenslotte volgt een heftige afdaling naar Hornos, waarbij we via tientallen haarspeldbochtjes evenzovele verschillende uitzichten op de bergen en het landschap om ons heen hebben.
Als we om 12.15u Hornos binnenrijden is het alweer 32° en broeierig. We strijken neer in Hostal Mirador en de fiets kan in het berghok. Hornos is een echt oud vestingstadje en totaal niet toeristisch. Er zijn wel een stuk of 4 hotels/hostals en de resten van een oud kasteel torenen boven het dorpje uit. Op onze kamer is het nog 28° en het slaapt moeilijk.

Soms lopen we, we rusten en we slepen ons er doorheen. De temperatuur loopt nu op tot 38°! En in de lange afdaling naar Ayna toe, blaast een snoeihete, uitdrogende lucht in ons gezicht. Onaangenaam.
Hotel Felipe II blijkt helemaal volgeboekt, maar gelukkig hebben ze nog een Casa Rural in beheer helemaal beneden in het dorp. Daar komen we inderdaad terecht, maar het is vanwege de enorme hitte tamelijk onplezierig. Een ventilator brengt nauwelijks verkoeling.
Ook de restaurants hier hebben geen van allen airco en we hebben vandaag geen van beiden veel zin om nog door te gaan met deze temperaturen. We praten elkaar maar wat moed in, hier stoppen kan uiteindelijk ook niet!
Als we 's-avonds gaan eten (in restaurant La Toba, waar we over 13 jaar weer langs zullen komen!) is het wel wat koeler geworden, maar op de kamer moet de ventilator gewoon door blijven draaien. We zetten wel alle ramen tegenover elkaar open om nog wat extra koelte binnen te krijgen.

Midden in de nacht worden we wakker van een gegrom in onze kamer, het klinkt alsof er een wilde hond of een jonge beer ergens in de kamer zit!! Voorzichtig gaan we het bed uit en op onderzoek. In de voorruimte van ons appartement staat nog een slaapbank, en het beest lijkt daar achter of onder te zitten en we schuiven die bank voorzichtig opzij, bedacht op wegspringende dieren, maar er zit niets, terwijl het gegrom toch wel degelijk hier vandaan lijkt te komen! Uiteindelijk weten we het geluid te lokaliseren en thuis te brengen: in het gebouw zijn 3 appartementen ondergebracht, en de slaapkamer van een van die appartementen ligt onder deze kamer, en daar ligt iemand vreselijk te snurken! De volgende dag zal echter blijken dat er 's-nachts wel degelijk iets de kamer is binnengekomen!

Daar is de temperatuur ook een aangename 15°. De weg klimt daarna nog wat verder licht omhoog, daalt dan weer wat en we kunnen goed opschieten, want om 8.40u zijn we in Alcadozo waar we afslaan naar Pozohondo, en dat blijkt een prachtig weggetje te zijn met bochtjes, schaduw en veel fietsplezier. In Pozohondo zijn alle bars nog dicht.

In Spanje is het op doordeweekse dagen geen enkel probleem om 's-ochtends om 7 uur, in kleine gehuchtjes, een bar te vinden die open is en waar je ook altijd al mensen aantreft die aan de coñac bezig zijn! In het weekend echter is het veel moeilijker en lukt het vaak niet voor 9.30u

In 2017 rijden we ook van Albacete naar Alcalá, maar dan is er inmiddels tussen Albacete en Tinajeros een erg mooie fietsroute, parallel aan die autoweg tussen de graanvelden.

Om 11.45u rijden we Alcalá binnen waar we in Hostal Rambla een kamer hebben met uitzicht op het grote – door prachtige schaduwgevende platanen omgeven – plein voor het hostal. Er is geen airco, maar de temperatuur is dragelijk door de schaduw en de wind. Het is hier wel een enorme drukte met zondagstoeristen, en alle terrassen zitten afgeladen. Dit is de enige plaats waar onze fiets niet in – of bij – het hotel kan worden gestald, hij moet buiten op het plein blijven. Hij staat vast met twee kettingsloten en vanuit onze kamer hebben we er goed zicht op.

Wij brengen een groot gedeelte van de tijd door op het kleine eilandje middenin de rivier waar het door de vele stroomversnellingen en watervallen heerlijk koel is. Met je voeten in het snelstromende water is het op die manier goed uit te houden.
We bezoeken later op de avond nog een van de hoog in het dorp liggende grotten, waar een complete disco blijkt te zijn uitgehakt in de zachte krijtrotsen. Heel spectaculair is de lange smalle gang die dwars door de rots heenloopt (100m lang) om aan de andere kant van het dorp weer op de rivier uit te kijken. In die grotten is het heerlijk koel!

Oorzaak is niet te achterhalen, de band was al een keer geplakt, maar dat zag er nog goed uit en een andere beschadiging valt niet te constateren. Dan maar een nieuwe binnenband erom leggen. Dat is op een tandem natuurlijk iets meer werk dan op een ATB: alle bagage moet eraf, het achterwiel zit ook nog eens vast met de extra sleeprem en er moeten nogal wat kabeltjes en klemmetjes worden losgemaakt. We hebben er 3 kwartier voor nodig. Nadeel is alleen dat ons pompje nooit voldoende druk kan opbouwen om zo'n band lekker goed hard te krijgen, dus we moeten naar een garage. Die is echter in Motilla snel gevonden en we vervolgen onze weg met een gezonde band.

[opm. 2012: Een wél goed werkend pompje - een topeak - zit inmiddels al jaren standaard in onze bagage]

We stomen nu snel door naar Alarcón, een prachtig dorpje dat op een hoge rots ligt omgeven door de Rio Jucár. Er is hier ook een fantastisch gelegen Parador in een zeer fraai kasteel, maar wij kiezen voor Posada El Infante, een klein pension waar we de enige gasten zijn en het heerlijk rustig is. Trouwens, er is hier sowieso niet veel te doen en ik neem de fiets maar eens onderhanden, want die is aan onderhoud toe. De zon is inmiddels wel gaan schijnen maar de temperatuur valt nu gelukkig mee en op onze kamer geeft een ventilator nu wel voldoende koelte. We eten later in La Cabaña een heerlijk maaltijd, waarvan de Morteruelo (een soort stoofschotel met 4 verschillende vleessoorten) heel bijzonder is. Het is een typisch gerecht voor de streek rond Cuenca.

Wéér klimmen en dalen naar Arcas, en tenslotte de rechte weg naar Cuenca waar we om 13.15 in Hostal Avenida een goede kamer met airco hebben.
Cuenca heeft een prachtig oud – historisch – centrum, met zeer steile straatjes en prachtige gezichten op de in het dal stromende Rio Júcar. Het is er aangenaam van temperatuur na onze siësta. Er is hier ook een mooi klein museum met "electrografische" kunst, de voorloper van de moderne "computer" kunst waarbij beeldmateriaal wordt bewerkt en veranderd. Het ziet er soms primitief uit, maar hoe kijken wij over 25 jaar tegen Photoshop en Freehand/Illustrator aan?

Na 14km lijkt het of je het hoogste punt hebt bereikt, maar dan gaat de klim weer door, je daalt weer een stuk en uiteindelijk ben je bij km19 pas op het hoogste punt én bij de ingang van de Ciudad Encantada. In de laatste kilometers is langs de weg al goed te zien hoe het er ín het park uit zal zien, want ook hier staan overal merkwaardige rotsformaties en steenbrokken in allerlei vormen. We zien dat er ook een hostal op de col is en het is misschien wel leuk om hier te blijven, maar als we gaan informeren naar een kamer blijkt dat ze nou net vanavond gesloten zijn! We geloven er geen barst van, maar ze hebben waarschijnlijk geen zin in gasten vanavond, want wij zijn blijkbaar de enigen en ze willen natuurlijk gewoon naar huis. Ook goed, we hebben al geen zin meer in deze plek, en besluiten af te dalen, waarheen zien we nog wel.

Je bent hier in het hart van de Serrania de Cuenca, een zeer mooi gebied, en de route die we vandaag hebben gereden is tot nu toe de fraaiste etappe geweest van deze vakantie.
In ons hotel nemen we een drankje, en het meisje achter de bar knoopt een praatje aan en er ontstaat een aardig gesprek. We eten 's-avonds in het – tot de familieketen behorende – Hostal El Gamo, dat op het centrale plein ligt, en krijgen na afloop een lekkernij van de streek aangeboden: iets met amandel, honing, suiker en nog wat. Heel lekker.

Na dit punt wordt de weg goed onderhanden genomen: gedeeltelijk zonder asfalt, gedeeltelijk klimmend op plaatsen waar de nieuwe weg in de diepte wordt aangelegd om die klim te omzeilen. Vanaf Frias volgen we weer de oude weg, maar hoelang zal die er nog liggen? Na Calomarde is het één grote lange woeste afdaling tot aan het kruispunt met de A1512, dan één klein bultje en weer een prachtige afdaling, met de rivier mee – veel in de schaduw – naar Albarracin waar we om 12.40u in Hotel Santo Cristo terechtkomen. Een hotel even buiten het dorp dat rustig ligt. De fiets gaat in de garage achter het hotel. We doen nog snel even wat boodschappen en houden een siësta. Rond 18.00u is het aardig afgekoeld (het was weer boven de 30°) en gaan we Albarracin bekijken. Een prachtig oud stadje met steile, nauwe straatjes, mooie stadsmuren, een kathedraal en mooie huizen. We lopen de VVV binnen om te informeren of er in Molina de Aragon ook hotels zijn (dat hadden we thuis niet kunnen vinden) en krijgen gelijk de oude gids voor heel Spanje mee!

Er lijken dus twee Puerto's te zijn!
De bossen staan hier vol met witte roosjes en omdat we nog erg vroeg zijn nemen we de afslag richting Bronchales naar de Fuente de Canto, waar we heerlijk rustig zitten en koffie nemen. Het is een mooi bos met veel schaduw en een prachtige weg er doorheen. Tenslotte dalen we mooi af naar Orihuela del Tremedal en komen terecht in het eerder besproken Hostal San Millán dat helemaal boven het dorp ligt en waar we nog even naar moeten zoeken. Omdat we vroeg zijn maken we 's-middags nog een mooie wandeling in de bossen in de omgeving.
De beroemde Camino El Cid, een route van zo'n duizend kilometer, passeert dit dorp.

Als we na de omleiding weer aansluiten bij de hoofdroute, is goed te zien welke ramp zich heeft voltrokken: 12m breed, glad en gestroomlijnd asfalt zonder schaduw en mét vangrails voor de 5 auto's per maand die hier buiten het seizoen voorbijkomen! Zoiets heet ook wel: de gekte van de vooruitgang.

Vanaf de aansluiting is de weg gelukkig dalend tot aan Tierzo, waar het volgende gedeelte begint van koppensnellen (onze benaming voor heuveltje op heuveltje af, meestal vermoeiender dan een lange stevige klim) tot aan Molina. Het is inmiddels 33° als we om 12.30u in Molina de Aragón aankomen en in hotel La Subalterna een kamer nemen. Het hotel is een historisch pand dat tot hotel/restaurant is verbouwd. We moeten wachten tot de kamer klaar is, en daarna wisselen we nogmaals van kamer omdat de temperatuur van de kamer nogal hoog is en er geen airco is, alleen een ventilator! De fiets kan in de ruimte onder het hotel. Na de siësta het dorp verkennen, dat niet veel bijzonders heeft te bieden en daarna eten in het restaurant van het hotel. Volgens een krantenartikel dat bij de ingang hangt moet dit het beste restaurant van de provincie zijn, maar de kok heeft vanavond zeker vrij!

Voor Milmarcos is een flinke afdaling in de richting van de provinciegrens, en even voorbij Campillo de Aragón duiken we een zeer fraaie, kilometers lange, afdaling in naar het Monasterio, liggend in een kleine, zeer groene gorge met een prachtige waterval in de Rio Piedra, vlak vóórdat je bij het Monasterio bent. Overigens hebben we vandaag onder een flink bewolkte hemel gefietst bij temperaturen van 15°-18°.

Na de brug over de Rio Ebro hebben we dan eindelijk eens de wind – op volle kracht – in onze rug en zijn we in recordtijd in Tauste. Dat blijkt zo onaantrekkelijk en heeft zo weinig mogelijkheden voor verblijf (Casa Pepe heeft alleen maar éénpersoonskamers!), dat we besluiten om nog maar verder te gaan naar Ejea de los Caballeros. Zwaarder dan wat we gehad hebben kan het nooit meer worden!
We fietsen nu door de noordzijde van het Ebrodal over de A127, en het is tamelijk vlak en kaal. De drukte valt mee, de wind blijft tegen! We zetten de blik op oneindig, het verstand op nul en koersen op Ejea af, dat we in goed 1.5 uur bereiken. Heel bijzonder is wel dat hier langs de weg een proefperceel is waar – op enorme kunstmatige sawa's – rijst wordt verbouwd!
In Ejea is Hotel Cinco Villas een ideaal rustpunt, met een mooie grote kamer met balkon en uitzicht op alle ooievaars die hier op de TV-antennes zitten te klepperen. De fiets kan in het trappenhuis. We doen boodschappen in het bijzonder levendige dorp, wandelen wat door het fraaie park en eten op onze kamer ons eigen diner. We reserveren een kamer in het Parador in Sos del Rey Católico, dat morgen het eindpunt van onze etappe zal zijn.

We klimmen nu onafgebroken door een mooi groen landschap over een rustig slingerend weggetje. Af en toe zitten er al weer pittige klimmetjes in, en bij het naderen van Luesia wordt het soms zelf weer zwaar!

In Luesia aangekomen blijken we ruim 600m te hebben overbrugd in 24 km en we houden er een kleine pauze om even bij te komen. We zitten nu echt aan (of op?) de voeten van de Pyreneeën en dat is merkbaar aan de vele klimmetjes en afdalingen op haaks op de rivierdalen lopende wegen. Ook het weer is hier een stuk dreigender en we besluiten onze regenjacks aan te doen, meer nog vanwege de kou in de afdalingen dan tegen de regen, want die zet uiteindelijk niet door.

In Pintano blijkt een gloednieuw Hostal te liggen: Villa de Pintano. Eigenlijk hebben we geen zin meer om verder te fietsen en de omgeving hier is mooi om te wandelen. Het hostal heeft er bovendien een uitstekend restaurant bij, dus we besluiten er voor vandaag een korte etappe van te maken. Jaca zal er morgen ook nog wel liggen! Er is een hele behulpzame eigenaar in het hostal, waarvan we mooie topografische kaarten van de omgeving kunnen bekijken en lenen voor onze wandeling later (Vandaar ook de zeer nauwkeurige hoogtecijfers die ik hier kan geven).
In het restaurant, met de vriendelijkste bediening van heel Spanje, een uitstekende kok en bij iedere menugang een ander soort muziek, eten we uitstekend en maken daarna een korte wandeling in de omgeving, maar harde wind en af en toe een druppel regen maken het minder leuk dan waar we op gehoopt hadden. Ook 's-avonds is het restaurant weer de moeite waard. Dit is een uitstekende plaats om wat langer te blijven, want er zijn prachtige wandelingen te maken, en het hostal is een uitstekende keus.

We bezoeken wel het kleine museum in de kathedraal met mooie kopieën van muurschilderingen van kerken uit de omgeving (o.a. uit Bagués) en later eten we op onze kamer de eigen brood – en kaasmaaltijd waarbij de plannen voor de laatste week ontwikkelen. We moeten uiteindelijk naar Argelès en hebben vanuit Jaca diverse opties:

1. richting Torla, om nog een keer het Ordesapark te doen (daar waren we in 1998 voor het eerst met onze tandem) en dan via de Pourtalet weer terug en dan eventueel nog een poging doen om de Tourmalet te bekijken.
2. direct via de Somport de grens over

Maar uiteindelijk wordt het toch de route langs Isaba en over de San Martin, waarbij we nog een aantal dagen in de Valle de Hecho en de Valle de Ansó zullen blijven.

Via de Collado de la Piedra San Martin wilden we in 1993 op onze Pyreneeëntocht naar Spanje gaan, maar door slecht weer bleven we toen steken in Bedous.

Wij eten er een enorm stuk stokbrood met kaas, en stellen vast dat dit een ideale plaats is voor langer verblijf, maar niet nu, omdat anders ons schema in de knel komt. Een forse klim van 150m brengt ons via een aantal mooie haarspeldbochten op 1200m hoogte waarna een hevige afdaling (300m) volgt naar Jasa en daarna nog verder dalend naar de aansluiting met de A176 die ons naar Hecho zal voeren. We hoeven tot aan dat punt – ruim 10 kilometer – geen trap te doen!
De omgeving is indrukwekkend! Stil, groen, veel riviertjes en heerlijk om te fietsen. Het laatste stuk tot aan Hecho (over de A176) is weer minder omdat de weg daar is ingesteld op veel verkeer, dat er gelukkig niet is. In Hostal de la Val hebben we een mooie kamer met uitzicht op mooie bergen. Na een siësta maken we een prachtige wandeling langs de rivier, en het is weer behoorlijk heet!

Wilde paarden in de beklimming van de Piedra San Martin.

Uiteindelijk eindigt de klim tamelijk onverwacht, en door niets aangegeven op de Pierre St Martin/Piedra San Martin van 1760m hoogte. Zelfs de grensovergang wordt alleen maar door een betonnen paaltje gemarkeerd. Ons Spaanse avontuur is na precies 4 weken ten einde!
Wat zal Frankrijk nog brengen? In ieder geval een zeer spectaculaire, denderende afdaling, en na de afslag naar de Col de Labays zeer steil, zeer bochtig, zeer smal en zeer groen! Werkelijk fantastisch, maar de extra rem van onze tandem heeft het zwaar te verduren en is eigenlijk al versleten. We horen het geschraap van metaal op metaal als hij te lang aanstaat, maar ook de gewone velgremmen ontwikkelen een enorme hitte.
We moeten regelmatig pauzeren om de velgen te koelen! De Col de Hourataté die op dit traject opduikt, is slechts een kleine klim, en van daar af is het weer opnieuw lang dalen tot aan Bedous. Wel een verschil met hoe we daar in 1993 aankwamen! Toen was het regenachtig en koud, nu 31° en zonnig. Het hotel waar we destijds zaten bestaat niet meer, de Gite heeft geen plaats, maar ze verwijzen ons wel door naar de Abri Montagnard, een instituut voor autistische jongeren waar ook logeergelegenheid is. We worden er gastvrij ontvangen en de kok kookt speciaal voor ons 's-avonds een uitstekende maaltijd!

Ook dit is een prachtig alternatief voor de drukke D934 aan de andere kant van de rivier. Bij Béost tenslotte begint een korte maar hevige klim naar Eaux-Bonnes. Slechts 4 km lang, maar wel passages van 12% – 15%. Ik ben drijfnat, het is inmiddels 30° geworden. Er wordt ook nog een of andere lokale ronde gereden, en op een plaats waar we wat rusten worden we door de renners zuchtend en steunend gepasseerd. Wij rijden om 13.30u bij Hotel La Poste in de hoofdstraat voor. De fiets kan in de grote hal bij de forellenvijver. We hebben een grote kamer met 3 bedden! Maar het is wel weer een beetje vergane glorie.

In Eaux-Bonnes is het aantal vergane en vervallen hotels groot! Er staan prachtige dichtgespijkerde panden met honderden kamers. Ook de rest van het stadje oogt slecht onderhouden en ziet er niet aantrekkelijk uit. Jammer!

Als we om 15.30u de straat opgaan is het weer volledig omgeslagen! Mist, bewolkt, koel en naderende regen! Bij het kantoor van de Meteo hangt het weerbericht: regen en onweer voor morgen, precies de dag dat wij de Aubisque over willen! We weten nog niet wat te doen, omrijden via Lourdes of klimmen bij redelijk weer? We wachten af tot morgen.

We volgen de D35 tot aan de D937, nemen die tot aan Lestelle – Bétharram en vervolgen dan over het prachtige, stille en goed begaanbare weggetje langs de rechteroever (stroomopwaarts gezien) van de Gave du Pau (D152) tot aan St. Pé du Bigorre. Dan één kilometer over de hoofdweg waarna we bij Rieulhes over een nog mooier weggetje ("Lourdes par les bois", staat er aangegeven) naar Lourdes rijden. Een prachtige bosroute met een paar stevige bultjes maar nul autos en veel rust en veel schaduw. De zon is inmiddels weer gaan schijnen.
Omdat we Lourdes willen mijden, slaan we bij de camping – aan het einde van de bosroute – rechtsaf naar Gouffre (er staat geen bord bij de splitsing, je moet de weg die omhoog gaat nemen!) Na zo'n 2 km komen we weer door wat fraaie dorpjes met vooral luxe vakantiehuizen en dalen af naar Aspin om dan aan de overkant van de rivier via Ger en Geu naar Argelès te rijden.